فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

برچسب‌ها: طناب نخاعی, نخاع, اعمال نخاع, نخاع چیست

+ نوشته شده در یکشنبه هفتم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 20:33 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

نورون های پروپریواسپاینال (Propriospinal neurons)

منظور از نورون های پروپریواسپاینال نورون هایی است که فقط به نخاع اختصاص دارند (یعنی نورون ها یا فیبرهای مختص به نخاع). حدود 90 درصد نورون های طناب نخاعی از همین نوع هستند.

نورون های "پروپریواسپاینال" را می توان به دو گروه تقسیم کرد:

*نورون های داخل سگمانی

*نورون های بین سگمانی

تصویر زیر:

نورون های داخل سگمانی در همان قطعه نخاعی وجود دارند. این نورون ها، شاخ های خلفی را به یکدیگر یا به شاخ های قدامی متصل می کنند. نورون های بین سگمانی در طناب نخاعی به بالا و پایین می روند. حدود نیمی از نورون هایی که در نخاع صعود یا نزول می کنند از این نوع هستند. آکسون های نورون های بین سگمانی قبل از ورود مجدد در کنار ماده خاکستری در راه پروپریواسپاینال (Propriospinal tract) سیر می کنند.

قبلا در اینجا به مسیر فیبرهای حسی و تقسیم هر یک از آنها به دو شاخه صعودی و نزولی نیز اشاره شد. وجود این مسیرها و همچنین انشعاب های حاصل از فیبرهای پروپریواسپاینال می توانند باعث ایجاد رفلکس های گوناگون و پیچیده گردند که در سطح چند سگمان نخاعی صورت می گیرند. برخی از همین رفلکس ها عامل همزمانی حرکات در اندام های فوقانی و تحتانی هستند.

نورون های حرکتی گاما که میان آلفا موتور نورون ها پراکنده شده اند (در لامینای IX ماده خاکستری نخاع) و همچنین آلفا موتور نورون ها، تحت کنترل نورون های پروپریواسپاینال و سوپرااسپاینال (همانند کورتیکواسپاینال و وستیبولواسپاینال) قرار دارند.

منابع (References)

*شادان، فرخ. ترجمه فيزيولوژى پزشكى پرفسور آرتور گايتون. انتشارات شركت سهامى چهر

*میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه نوروآناتومی پایه و کاربردی پروفسور فیتزجرالد. انتشارات دانش پژوه

*برزکار، ابراهیم. ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی. چاپ اول. بهار 1385. شابک 8-7688-06-964

*نراقى، محمد على؛ حاجى حسينى، داود.ترجمه نوروآناتومی . انتشارات جعفری

*استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ یا لینک آن مجاز است.

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

برچسب‌ها: فیبرهای مختص به نخاع, طناب نخاعی, نورون های ارتباطی, راه پروپریواسپاینال

+ نوشته شده در دوشنبه بیست و دوم اسفند ۱۳۹۰ ساعت 17:4 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

کانال مرکزی نخاع (Central canal of spinal cord)

صفحه مجرای مرکزی طناب نخاعی یا مجرای اپاندیم (Ependymal canal) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

مجرای مرکزی طناب نخاعی یا مجرای اپاندیم، مجرایی است حاوی مایع مغزی-نخاعی که توسط طناب نخاعی احاطه می‌گردد. در وسط رابط خاکستری (Gray commissure) که خود قسمتی از ماده خاکستری نخاع است، مقطع مجرای اپاندیم وجود دارد. ^[۱] قسمتی از رابط خاکستری که در جلوی مجرای اپاندیم قرار دارد، رابط خاکستری جلویی ^[۲] و بخشی از آن که در پشت مجرای اپاندیم است، رابط خاکستری پشتی ^[۳] نامیده می‌شود. ^[۱] رابط خاکستری ، نوار باریکی است که دو توده طرفی ماده خاکستری نخاع را که به شکل H است، در خط وسط به یکدیگر متصل می‌کند. ^[۱]

^{تصویر زیر:}

^{تصویر در اندازه ای بزرگتر با کلیک بر روی اینجا}

مجرای مرکزی طناب نخاعی (مجرای اپاندیم) در بالا با بطن چهارم ارتباط دارد. بیشتر مایع مغزی-نخاعی از بطن چهارم به فضای زیر عنکبوتیه منتقل می‌شود، اما مقدار کمی از این مایع از بطن چهارم به مجرای مرکزی می‌رود. ^[۱]

بطن انتهایی

مجرای مرکزی در انتهای مسیرش، گشاد و متسع می‌شود و بطن انتهایی (Terminal ventricle) را ایجاد می‌کند. ^[۴] این بطن نزدیک مخروط انتهایی قرار دارد. ^[۵] بطن انتهایی در جنین و کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان قابل مشاهده‌است، اما دوباره مشاهده آن در افراد مسن ازنظر تعداد افزایش می‌یابد. ^[۵]

پانویس‌ها

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ كوثريان،سيد حسين
↑ Anterior gray commissure
↑ Posterior gray commissure
↑ میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ radsource.us

منابع

كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران
میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژو

radsource.us

منبع تصویر:

en.wikipedia.org

موضوعات فیزیوتراپی شامل:

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

برچسب‌ها: طناب نخاعی, کیسه تکال, مایع مغزی نخاعی, مجرای اپاندیم

+ نوشته شده در جمعه بیست و سوم دی ۱۳۹۰ ساعت 4:8 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

فیلوم ترمینال (Filum terminale)

فیلوم ترمینال یا رشته انتهایی (Filum terminale) یک رشته ظریف از بافت همبندی است که از راس مخروط انتهایی (انتهای ترین قسمت نخاع) شروع می شود و در انتها به سطح خلفی اولین قطعه استخوان دنبالچه (کوکسیکس) متصل می گردد. طناب نخاعی در سطح مهره اول یا دوم کمری پایان می یابد.

رشته انتهایی از نظر بالینی بی اهمیت است. دم اسب که حاوی ریشه های اعصاب کمری-خاجی (L3-S5) چپ و راست است در طرفین فیلوم ترمینال قرار می گیرد.

تصویر زیر

منابع:

■كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران.
■نراقى،محمد على؛حاجى حسينى، داود.ترجمه: نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
■میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.

منبع تصویر

http://www.mountnittany.org/

استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ مجاز است

مقالات حرکت شناسی یا کینزیولوژی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی

مقالات روماتولوژی

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

مطالب و موضوعات متفرقه - مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

http://www.mountnittany.org/

مقالات سیستم عصبی

برچسب‌ها: دم اسب, طناب نخاعی, مخروط انتهایی, کیسه تکال

+ نوشته شده در دوشنبه نوزدهم دی ۱۳۹۰ ساعت 13:44 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

تکال ساک (Thecal sac or Dural sac)

صفحه کیسه تکال (Thecal sac) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

کیسه تکال که کیسه سخت شامه‌ای ^[۱] نیز خوانده می‌شود ^[۲]، غلافی است از ترکیب سخت شامه و عنکبوتیه که در طول ستون فقرات در مجرای نخاعی قرار دارد. این کیسه، غشایی محافظ بوده که طناب نخاعی و دم اسب را احاطه می‌کند. کیسه تکال به واسطه فضای اپیدورال ^[۳] از جدارهای مجرای نخاعی مجزا می‌گردد. ^[۲] تکال ساک در مجرای خاجی (ساکرال) معمولا در S2-S3 (گاهی S1) پایان می‌یابد. ^[۲]

^{تصاویر زیر:}

محتویات

[نهفتن]

۱ مسطح شدن کیسه تکال
۲ پانویس‌ها
۳ جستارهای وابسته
۴ منابع

مسطح شدن کیسه تکال

Flattening of the thecal sac

عبارت است از توصیف وضعیتی از گسترش یک دیسک فتق یافته به مجرای نخاعی ^[۴] که باعث فشار روی کیسه تکال می‌گردد. ^[۵] فشار وارده به کیسه تکال می‌تواند به طناب نخاعی یا ریشه‌های اعصاب نخاعی انتقال یابد که این ممکن است منجر به اختلال حسی یا حرکتی در نواحی خاص خود گردد. شدت علایم به میزان فشار وارده به نخاع یا ریشه‌های عصبی بستگی دارد.

تصویر ام آر آی از فقرات کمری. بیرون زدگی دیسک در سطح L4-L5 همراه با فشار روی تکال ساک:

پانویس‌ها

↑ Dural sac
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ emedicine.medscape
↑ Epidural space
↑ Spinal canal
↑ Dr W Adriaan Liebenberg

جستارهای وابسته

مننژ
دم اسب

منابع

منابع تصویر

http://www.jkns.or.kr/

http://drugster.info/

مقالات حرکت شناسی یا کینزیولوژی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی

مقالات روماتولوژی

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

برخی از موارد کاربردی درباره پرده های مغز و فضای های آنها:

مقالات سیستم عصبی

برچسب‌ها: کیسه تکال, ام آر آی, طناب نخاعی, پرده های مغز و نخاع

+ نوشته شده در جمعه شانزدهم دی ۱۳۹۰ ساعت 14:21 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

مننژها یا پرده های مغز و نخاع (Dura mater, arachnoid mater, and pia mater)

مننژها (Meninges)

دستگاه عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع است توسط سه لایه از بافت پیوندی بنام مننژ پوشیده شده که در محافظت و نگهداری از آنها نقش دارد.

لایه های مننژ (شامه) از خارج به داخل عبارتنداز:

*سخت شامه (Dura mater)

*عنکبوتیه Arachnoid mater))

*نرم شامه (Pia mater)

تصویر زیر:

سخت شامه متراکم، عنکبوتیه (آراکنوئید) ظریف و نرم شامه نازک است. سخت شامه در نخاع به صورت یک غلاف لیفی، نخاع و ریشه های اعصاب نخاعی را در مجرای نخاعی (کانال نخاعی) احاطه می کند. عنکبوتیه در مغز، از روی شیارها عبور می کند ولی وارد آنها نمی شود. سخت شامه با اپی نوریوم (خارجی ترین لایه بافت همبند در اعصاب محیطی) و آراکنوئید با پری نوریوم (لایه ای که دسته ها یا فاسیکل های اعصاب محیطی را از هم جدا می کند) اعصاب نخاعی یکی می شوند. نرم شامه به طور مستقیم، مغز و نخاع را پوشانده و سطح عمقی آن به مغز و نخاع می چسبد.

اصطلاحات کاربردی

*فضای مربوط به بیرون از سخت شامه شامل دو فضا است که گاهی یکسان به عنوان خارج سخت شامه ای (برون سخت شامه ای) نیز به کار می رود:

- فضای اپی دورال (Epidural space): این فضا مربوط به سخت شامه نخاعی است. فضایی است که بین سخت شامه نخاعی و جدار استخوانی و لیفی مجرای نخاعی ایجاد می گردد. این فضا شامل ریشه های اعصاب نخاعی، بافت چربی و شبکه های وریدی است. "بی حسی اپیدورال" مربوط به این فضا است که عبارت است از تزریق ماده بی حس کننده موضعی در فضای اپیدورال جهت بلوک های عصبی گسترده.

- فضای اکسترادورال یا خارج سخت شامه ای (Extradural space): این فضا مربوط به سخت شامه جمجمه ای است.

*فضای زیر سخت شامه ای یا ساب دورال (Subdural space): به فضای بین سخت شامه و عنکبوتیه گفته می شود.

*فضای زیر عنکبوتیه یا ساب آراکنوئید (Subarachnoid space): به فضای بین عنکبوتیه و نرم شامه گفته می شود که حاوی مایع مغزی-نخاعی (CSF) است. این فضا (فضای زیر عنکبوتیه) در نواحی خاصی از مغز یا نخاع، وسیع تر می شود که به این مناطق سیسترن (Cistern) یا مخزن گفته می شود. در نواحی سیسترن، عنکبوتیه و نرم شامه به میزان زیادی از هم فاصله می گیرند. شریان های مغزی قبل از ورود به نرم شامه و مغز، از فضای زیر عنکبوتیه عبور می کنند.

*سیسترن کمری (Lumbar cistern): کیسه ای مننژیال درارتباط با قسمتی از فضای زیر عنکبوتیه (فضای ساب آراکنوئید) نخاعی بوده که از زیر اولین یا دومین مهره کمری (انتهایی ترین قسمت نخاع) شروع شده و به دومین مهره ساکروم ختم می گردد. دم اسب که حاوی ریشه های اعصاب کمری و خاجی در زیر طناب نخاعی است در سیسترن کمری که حاوی مایع مغزی نخاعی می باشد، جای می گیرد.

*پونکسیون کمری (Lumbar puncture): در ارتباط با سیسترن کمری بوده که عبارت است از گرفتن نمونه ای از مایع مغزی-نخاعی ازطریق سوزن ویژه در فضای بین مهره ای L3-L4 یا L4-L5 .

*تکال ساک یا دورال ساک (Thecal sac or Dural sac): کیسه تکال(کیسه دورال) غلافی بلند یا غشایی محافظتی بوده که شامل سخت شامه و عنکبوتیه است. این غلاف در ستون فقرات، نخاع و دم اسب را در خود جای می دهد. در گزارش های ام آر آی، به هنگام فشار یا دست اندازی به کیسه تکال (کیسه دورال) که می تواند به طناب نخاعی یا ریشه های عصبی نیز انتقال یابد (مثلا به هنگام فتق دیسک یا هر ضایعه فراگیر)، به عنوان نتیجه یا خلاصه مطرح می گردد.

تهیه و تنظیم: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

منابع:

منبع تصویر:

http://www.thewellingtonneurosurgeryunit.com

استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع یا لینک مجاز است.

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

آسیب های ناکامل طناب نخاعی

برچسب‌ها: پرده های مغز و نخاع, طناب نخاعی, پونکسیون کمری, کیسه تکال

+ نوشته شده در پنجشنبه پانزدهم دی ۱۳۹۰ ساعت 16:40 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

آسیب طناب نخاعی(Spinal cord injury)

مقاله آسیب طناب نخاعی که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

آسیب طناب نخاعی (به انگلیسی: Spinal cord injury) از عوامل مهم اختلالات حسی،حرکتی،دستگاه ادراری و یا ترکیبی از این موارد است.تصادفات اتومبیل شایع ترین علت آسیب های طناب نخاعی هستند[۱].ضربه های وارد بر ستون مهره ای ممکن است باعث آسیب نخاع،ریشه اعصاب نخاعی و یا هر دو شود[۲].در مورد اعمال حركتى ممكن است ضعف اندام يا فلج يك اندام و آسيب نورون حرکتی فوقانی (UMN) يا نورون حرکتی تحتانی (LMN) وجود داشته باشد و در مورد اعمال حسى ممكن است فقدان حس، كاهش حس، افزايش حساسيت يا احساسهاى غير طبيعى نظير احساس سوزش يا كرختى بروز كند[۳].آسیب شدید طناب نخاعی نسبتا ناشایع است،اما ازنظر عواقب خود حالت تحلیل برنده و طولانی مدت دارد،زیرا این ضایعه در اغلب موارد افراد جوانتر از 30 سال را گرفتار می سازد[۴].

دو تصویر جهت درک بهتر موضوع:

۱-تصویر شماتیک طناب نخاعی و ۳۱ جفت عصب نخاعی:

۲-تصویر شکستگی مهره همراه با آسیب طناب نخاعی:

فهرست مندرجات

۱ علل
۱.۱ آسیب های ضربه ای
۱.۲ آسیب های غیرضربه ای
۲ الگوهای آسیب طناب نخاعی
۲.۱ ضایعات کامل
۲.۲ ضایعات ناکامل
۲.۲.۱ انواع ضایعات ناکامل نخاعی
۳ سطح آسیب
۴ علایم،نشانه ها و عوارض
۵ درمان
۶ پانویس
۷ جستارهای وابسته
۸ منابع
۹ پیوند به بیرون

علل

آسیب های طناب نخاعی ازنظر سبب شناسی (اتیولوژی) می تواند به دو گروه کلی تقسیم شود[۵]:

-آسیب های ضربه ای[۶]
-آسیب های غیرضربه ای[۷]

آسیب های ضربه ای

بیشتر آسیب های طناب نخاعی از نوع ضربه ای است.بسیاری از شکستگی ها در ناحیه ستون فقرات به دنبال تصادفات،ممکن است منجربه ضایعه نخاع نیز گردد.گاهی ضایعه نخاعی به دلیل کشیدگی نخاع ایجاد می گردد.به طورکلی اثرات عوامل ضربه ای که احتمال آسیب نخاعی را به همراه دارند شامل موارد زیر است:

1-شکستگی در ناحیه ستون مهره ها

2-دررفتگی های ستون فقرات

3-شکستگی همراه با دررفتگی در ستون مهره ها

4-آسیب حاد دیسک بین مهره ای

5-صدمات عروقی به دنبال ضربه(تروما)

6-زخم های شدید

موارد فوق معمولا به هنگام تصادفات جاده ای(به ویژه چپ کردن اتومبیل) و سانحه با موتورسیکلت،حرکات ورزشی شدید،زخم ها ی نفوذی گلوله،سقوط از ارتفاعات و ضربه های ناشی از چاقو ایجاد می گردد.

آسیب های غیرضربه ای

این عوامل میزان کمتری از صدمات طناب نخاعی را ایجاد می کنند که حدود 30% تخمین زده می شوند.بسیاری از عوامل غیرضربه ای آسیب نخاعی شامل:

1-فتق دیسک بین مهره ای

2-لغزش مهره

3-تنگی مجرای نخاعی

4-مشکلات عروقی

5-بیماری ها(مثلا اسپینابیفیدا،آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس،سیرنگومیلی،میلیت عرضی،بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس و غیرو)

6-تومورهای ناحیه ستون فقرات

7-آرتروز شدید در ناحیه ستون مهره ها

8-عفونت ها

الگوهای آسیب طناب نخاعی

آسیب نخاعی به صورت کامل(Complete) یا ناکامل(Incomplete) است[۸].توصیف این الگوها در زیر بیان شده است.

ضایعات کامل
در یک ضایعه کامل(Complete lesion)،عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح ضایعه وجود ندارد[۹].آسیب کامل بیشتر درارتباط با قطع عرضی نخاع ،صدمات عروقی شدید،کشش های طولی طناب نخاعی و یا فشارهای شدید به نخاع است.در ضایعات کامل به دلیل قطع ارتباط نخاع با مغز،ادراک حسی و کنترل حرکتی فرد مختل شده و در این موارد پیش آگهی جهت برگشت عملکرد حسی-حرکتی ضعیف است.

ضایعات ناکامل
ضایعات ناکامل(Incomplete lesions) درصورت وجود و حفظ قسمتی از عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح آسیب مشخص می شود[۱۰].اگر برگشت عملکردهای حسی یا حرکتی سریع باشد،پیش آگهی ازنظر بهبود عصبی نیز خوب خواهد بود.

انواع ضایعات ناکامل نخاعی

مهمترین سندرم های آسیب ناکامل نخاعی عبارتنداز:

-سندرم براون سکوارد[۱۱]
-سندرم طناب پیشین[۱۲](قدامی)
-سندرم طناب مرکزی[۱۳]
-سندرم طناب پسین[۱۴](خلفی)

سطح آسیب
طناب نخاعی از زیر پیاز نخاع(بصل النخاع) در ناحیه سوراخ پس سری شروع می شود و انتهای آن در سطح مهره اول یا دوم کمری است.بنابراین،طول نخاع نسبت به ستون فقرات کوتاهتر است(حدود 25 سانتی متر).به انتهایی ترین قسمت طناب نخاعی به دلیل مخروطی بودن، مخروط انتهایی [۱۵] می نامند.ریشه های اعصاب کمری و خاجی که از طناب نخاعی منشعب می شوند،نسبت به سایر ریشه های اعصاب نخاعی مسیر بیشتری را طی می کنند.ازطرفی چون این ریشه ها(ریشه های کمری و خاجی) به صورت دم اسب از نخاع خارج می شوند،ناحیه ای را ایجاد می کنند که منطقه دم اسبی[۱۶] می نامند.

امکان آسیب نخاع در هر سطحی از طناب نخاعی وجود دارد.احتمال آسیب در دو ناحیه C6-C7 و T12-L1 بیشتر از سایر نواحی طناب نخاعی است که علت آن تحرک زیاد یک قسمت و ثبات( تحرک کمتر)در ناحیه دیگر است.ضایعات ناکامل نخاع در اثر ضربات وارده به طناب نخاعی در ناحیه گردن(سرویکال) شیوع بیشتری در مقایسه با قسمت سینه ای(توراسیک) دارد.اگر ضایعه نخاعی در سطح گردنی باشد، با توجه به شدت آسیب باعث ایجاد ضعف(Paresis) اندامها یا فلج چهار اندام[۱۷] می گردد.ضایعه در سطح سینه ای یا ناحیه کمری منجربه ضعف اندامهای تحتانی یا فلج اندامهای تحتانی[۱۸] می شود.آسیبهای رشته های دم اسبی[۱۹]،نمای بالینی ویژه ای بصورت فلج شل دو پا،بی اختیاری ادرار و مدفوع و همچنین بی حسی نسبت به درد و حرارت در ناحیه زینی(Saddle anesthesia) ایجاد می کنند[۲۰].آسیب به منطقه دم اسبی یک ضایعه نورون حرکتی تحتانی است.

علایم،نشانه ها و عوارض
علایم و عوارض یک آسیب نخاعی ممکن است درارتباط با یک یا چند مورد از مشکلات ذیل باشد:

1-اختلالات حسی

2-مشکلات حرکتی

3-درد

4-تشدید بازتاب ها(رفلکس ها)بعد از مرحله شوک نخاعی در ناحیه زیر آسیب نخاعی(در ضایعات نورون حرکتی فوقانی)

5-مشکلات ادراری و احشایی

6-اختلال در دستگاه تنفسی

7-نقص عملکرد جنسی(Sexual dysfunction)

8-احتمال افت فشار خون در وضعیت ایستاده.زمانیکه بیمار از یک وضعیت افقی به حالت عمودی قرار می گیرد ممکن است دچار افت فشار خون شود که به آن هایپوتنشن وضعیتی[۲۱] می گویند.

9-احتمال افزایش بازتاب اتونوم(هیپررفلکسی یا دیس رفلکسی اتونومیک)بعد از مرحله شوک نخاعی

10-امکان وجود مشکلاتی جهت تنظیم دمای بدن

11-زخم های بستر یا فشاری

12-عفونت ادراری

13-ترومبوز وریدی عمقی[۲۲](DVT).بی حرکتی اندام ها از عوامل مهم اختلال در سیستم وریدی است و احتمال ایجاد ترومبوز وریدی عمقی(DVT) را افزایش می دهد.درصورت عدم درمان ترومبوز وریدی عمقی،احتمال آمبولی ریوی که با خطر مرگ همراه است نیز وجود دارد.

14-احتمال آمبولی ریه

15-مشکلات متابولیکی

16-پوکی استخوان در زیر سطح ضایعه

17-احتمال استخوان سازی غیر طبیعی[۲۳] در بافت نرم اطراف مفصل در زیر ناحیه آسیب(به خصوص در مفصل ران)

18-اختلالات عضلانی و مفصلی

19-اشکال در تنظیم درجه حرارت بدن

20-مشکلات روحی

درمان

بیماران با آسیب نخاعی ممکن است به درمان های ذیل نیاز داشته باشند:

1-درمان های اورژانسی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر و انجام اقدامات پزشکی اولیه(مثلا حفظ تهویه و جریان خون مناسب)

2-جراحی در مواردی که لازم باشد(مثلا ثابت کردن قطعات شکسته)

3-درمان های دارویی

4-درمان اختلالات مثانه و روده

5-مراقبت پوستی جهت پیشگیری از ایجاد زخم بستر

6-فیزیوتراپی در اولین فرصتی که توسط پزشک تعیین می شود.

7-استفاده از وسایل کمکی جهت تسهیل در راه اندازی بیمار با توجه به شرایط

8-گاهی درمان روانپزشکی و مشاوره روانشناسی در بعضی از بیماران لازم است.

پانویس

↑ میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.ص 184
↑ اعلمی هرندی, بهادر, اصول ارتوپدی و شکسته بندی, چاپ ششم.ص 450
↑ برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.ص 97
↑ قاضى جهانى، بهرام.ترجمه مبانى طب سسيل، بيماريهاى مغز و اعصاب.ص 286
↑ Susan B. O,Sullivan & Thomas J. Schmitz / Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment.Page 545
↑ Traumatic injuries
↑ Non-traumatic injuries
↑ برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.ص 92
↑ Susan B. O,Sullivan & Thomas J. Schmitz / Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment.Page 548
↑ Susan B. O,Sullivan & Thomas J. Schmitz / Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment.Page 548
↑ Brown-Séquard syndrome
↑ Anterior cord syndrome
↑ Central cord syndrome
↑ Posterior cord syndrome
↑ Conus medullaris
↑ Cauda equina
↑ Quadriplegia or Tetraplegia
↑ Paraplegia
↑ Cauda equina injuries
↑ سلطان‏زاده، اكبر.بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات.ص 26
↑ Postural or orthostatic hypotension
↑ Deep venous thrombosis
↑ Heterotopic ossification

جستارهای وابسته
-طناب نخاعی
-نورون حرکتی فوقانی
-نورون حرکتی تحتانی
منابع

-اعلمی هرندی، بهادر. اصول ارتوپدی و شکسته بندی. چاپ ششم، فروغ اندیشه،
-سلطان ‏زاده، اكبر. بيماری‏هاى مغز و اعصاب و عضلات. چاپ دوم، انتشارات جعفرى، پائیز ۱۳۷۶.شابک:1-03-6088-964
-میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.تحت نظارت:دکتر حسن عشایری.با همکاری:دکتر مسیب برزکار.چاپ اول.بهار 1385.شابک:8-7688-06-964
-نراقى،محمد على؛ حاجى حسينى، داود.ترجمه نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
-قاضى جهانى، بهرام. ترجمه مبانى طب سسيل، بيماريهاى مغز و اعصاب.مرکز نشر اشارت.
‎

-Susan B. O,Sullivan & Thomas J. Schmitz / Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment.
A.Greenberg & Michael J.Aminoff/clinical Neurology ;1996- http://www.mayoclinic.com/health/spinal-cord-injury/DS00460/DSECTION=symptoms
منابع تصویر:

http://indyspinemd.com

http://www.okano-lab.com

مطالب مرتبط:

طناب نخاعی

آسیب نخاعی

سندرم دم اسب

سندرم کونوس مدولاریس

موضوعات فیزیوتراپی

تصویر و ابتدا-انتهای عضلات اندام های فوقانی و تحتانی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

مقالات رادیولوژی

برخی از خلاصه مقالات فیزیوتراپی

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

ویدیوهای آموزشی

برچسب‌ها: انواع ضایعات نخاعی, طناب نخاعی, دم اسب, آسیب نخاعی

+ نوشته شده در پنجشنبه نوزدهم فروردین ۱۳۸۹ ساعت 22:21 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

نورون حرکتی فوقانی (Upper Motor Neuron)

مقاله نورون حرکتی فوقانی که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

نورون حرکتی فوقانی (Upper Motor Neuron) عبارت است از آن دسته از نورون‌هایی که مسیر آنها از قشر مغز تا هسته های حرکتی ساقه مغز و یا از قشر مغز تا نورون‌های شاخ پیشین نخاع امتداد می یابند.

دو راه اصلی UMN عبارتنداز:

1-راه قشری نخاعی (Corticospinal Tract)

2-راه قشری بصل النخاعی یا قشری پیازی (Corticobulbar Tract)

راه هرمی (Pyramidal Tract) که همان راه کورتیکواسپاینال می باشد از قشر مغز شروع می شود و برجستگی های پیرامید را در ناحیه بصل النخاع به وجود می آورد.اکثر فیبرهای راه هرمی در ناحیه میان بصل النخاع و نخاع به طرف مقابل بدن می روند.

راه هرمی بیشتر روی نورون های حرکتی پیشین (Anterior Motor Neurons) و نورون های واسطه ای(Interneurons) نخاع ختم می شوند.

نورون های حرکتی پیشین نخاع خود دو نوع می باشند:

*آلفا موتور نورون (Alpha Motor Neuron)

*گاما موتور نورون (Gamma Motor Neuron)

آلفا موتور نورون ها به فیبرهای خارج دوکی عضله(Extrafusal Muscle Fibers) می روند و بنابراین در عمل انقباض عضلات اسکلتی نقش دارند.گاما موتور نورون ها فیبرهای داخل دوک عضله(Intrafusal Muscle Fibers) را عصب رسانی می کنند.آلفا موتور نورون ها و گاما موتور نورون ها که در تیغه نهم نخاع قرار گرفته اند تحت تاثیر راههای حرکتی نزولی قرار دارند.

فهرست مندرجات

۱ راههای حرکتی نزولی
۲ بحث نورون حرکتی فوقانی
۳ نشانه های آسیب نورون‌ حرکتی فوقانی
۴ منابع

راههای حرکتی نزولی

راههای حرکتی نزولی شامل دو راه می باشند:

1-دستگاه هرمی (شامل راه هرمی و راه قشری بصل النخاعی)

2-راههای خارج هرمی (Etrapyramidal Tracts).راههای خارج هرمی شامل شش راه می باشند.

راه هرمی به علت نقش مهمی که در فرآیند کنترل حرکت دارد از نظر بالینی حائز اهمیت است.به همین ترتیب راه قشری بصل النخاعی که در ارتباط با اعصاب مغزی مربوطه می باشد در بیماری های نورولوژی مهم هستند.

بحث نورون حرکتی فوقانی

علت بحث نورون حرکتی فوقانی یا نورون حرکتی تحتانی در نورولوژی از این جهت اهمیت دارد که بتوان نوع و سطح آسیب دستگاه عصبی را تعیین کرد.

به عنوان نمونه سندرم هرمی(Pyramidal Syndrome) بحثی درباره آسیب UMN است.درحالیکه مثلا در بیماری گیلن باره یک بحث ضایعه LMN می باشد.بعد از اینکه نوع آسیب مشخص شد آنگاه می توان مشخص کرد که سطح آسیب هر کدام در کجاست؟اگر در سندرم پیرامیدال که یک آسیب UMN محسوب می شود سطح ضایعه در کدام یک از مناطق می باشد؟

1-نخاع؟

2-ساقه مغز؟

3-بالای ساقه مغز؟

4-بالای محل تقاطع هرمی؟

علایم بیمار در هریک از مناطق نسبت به یکدیگر تفاوت دارد.

در تصویر زیر هر دو نوع آسیب نورون حرکتی فوقانی و تحتانی نشان داده شده است:

نشانه های آسیب نورون‌ حرکتی فوقانی

مهمترین علایم آسیب نورون حرکتی فوقانی(UMNL) شامل موارد زیر است:

۱-وجود رفلکس بابنسکی
۲-عموما تون عضلانی افزایش می‌یابد که از آن به اسپاستیسیتی(Spasticity) یا هیپرتونی یاد می‌شود.
۳-عدم وجود فاسیکولاسیون(Fasciculation)
۴-افزایش رفلکس‌های تاندونی عمقی
۵-کاهش یا ازبین رفتن رفلکس‌های پوستی شکمی
۶-عدم وجود آتروفی عضلانی(مگر در موارد عدم استفاده از اندام آسیب دیده در مدت زمان طولانی)
۷-وجود کلونوس(Clonus) (در آسیب‌های شدید)

منبع تصویر:http://www.clinicalexams.co.uk/

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

برچسب‌ها: نورون حرکتی, عصب محیطی, فیبر عصبی, آسیب عصب محیطی

+ نوشته شده در جمعه نهم بهمن ۱۳۸۸ ساعت 23:45 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

طناب نخاعی(Spinal Cord)-قسمت دوم

نورونهاى حركتى قدامى

در هر قطعه از شاخ قدامى ماده خاكسترى نخاع,چندين هزار نورون وجود داردكه 50 تا 100 درصد بزرگتر از ساير نورونها بوده و نورونهاى حركتى قدامى ناميده مى شوند. اين نورونها فيبرهاى عصبى از خود خارج مى كنند كه نخاع را از راه ريشه هاى قدامى ترك كرده و سپس به طرف عضلات پيش مى روند و به فيبرهاى عضلات اسكلتى عصب مى دهند.اين نورونها را مى توان به دو نوع عمده تقسيم كرد كه عبارتند از:

۱-نورونهاى حركتى آلفا

۲-نورونهاى حركتى گاما

-آلفا- موتونورونها(Alpha motor Neurons):

نورونهاى حركتى آلفا به فيبرهاى عضلات اسكلتى عصب مى دهند. نورونهاى آلفا با توجه به نوع عضله واحدهاى حركتى كوچك يا بزرگ به وجود مى آورند. به اين ترتيب، نورونهاى حركتى آلفا اعمال انقباضى فيبرهاى عضلات اسكلتى را كنترل مى كنند. و در نتيجه تمام فعاليتهاى حركتى بستگى به جريان عصبى دارد كه نهايتا به آلفا- موتونورونها برخورد مى كند.

اين امر باعث شد كه شرينگتون,آلفا- موتونورونها را به عنوان «راه مشترك نهايى» معرفى كند.

گاما- موتونورونها(Gamma Motor Neurons):

علاوه بر نورونهاى حركتى آلفا كه موجب انقباض فيبرهاى عضلات اسكلتى
مى شوند(فيبرهاى اكسترافيوزال)،نورونهاى حركتى بسيار كوچكترى نيز همراه با نورونهاى حركتى آلفا در شاخ قدامى نخاع قرار گرفته اند كه ايمپالسهاى خود را ازطريق فيبرهاى عصبى نوع A- گاما يا گاما- موتونورون به فيبرهاى خاصى از عضلات اسكلتى موسوم به فيبرهاى عضلانى داخل دوكى (اينترافيوزال) انتقال مى دهند.گاما- موتونورونها خود به دو دسته گاما- موتونورون استاتيك و ديناميك تقسيم مى شوند. گاما- موتونورونها از طريق انقباض فيبرهاى داخل دوك عضلات اسكلتى باعث تحريك گيرنده هاى دوك عضلانى Ia و II مى گردند. بدين نحو كه گاما- موتونورون ديناميك عموما Ia را تحريك مى كند و گاما- موتونورون استاتيك فيبرهاى II را تحريك مى كند(تصویر زیر).

در این ارتباط در پست های بعدی بیشتر توضیح داده خواهد شد.

نورونهاى واسطه اى(Interneurons)

اين نورونها در تمام مناطق ماده خاكسترى نخاع (در شاخ هاى خلفى، به طور منتشر در شاخ هاى قدامى و همچنين در نواحى بينابينى بين اين دو ناحيه) وجود دارند. تعداد اين نورونها زياد بوده و تقريبا حدود 30 برابر نورونهاى حركتى قدامى مى باشند. اكثر نورونهاى واسطه اى در شاخ خلفى واقع هستند و اكثرا داراى اعمال حسى بوده و هم به طور مستقيم و هم غير مستقيم در انتقال اطلاعات حسى به مغز شركت مى كنند. اين نورونها، كوچك و بسيار تحريك پذير بوده و غالبا فعاليت خودبه خودى نشان مى دهند و قادرند تا 1500 ايمپالس در ثانيه از خود صادر كنند.
اين نورونها داراى ارتباطات متعددى با يكديگر بوده و بسيارى از آنها مستقيما بر روى نورونهاى حركتى شاخ قدامى ختم مى شوند.ارتباط هاى ميان نورونهاى واسطه اى و نورونهاى حركتى قدامى مسئول بسيارى از اعمال يكپارچگى (انتگراسيون)نخاع هستند.

فقط معدودى از سيگنالهاى ورودى به نخاع يا سيگنالهاى صادره از مغز به طور مستقيم بر روى نورونهاى حركتى قدامى ختم مى شوند و قسمت اعظم آنها ابتدا وارد نورونهاى واسطه اى مى شوند و در آنجا به طور مناسب تنظيم مى گردند و آنگاه نورونهاى حركتى شاخ قدامى را تحريك مى كنند. مثلاً راه حركتى قشرى- نخاعى (كورتيكواسپاينال) تقريبا به طور كامل بر روى نورونهاى واسطه اى ختم مى شود و از طريق اين نورونهاى واسطه اى است كه مخ قسمت اعظم سيگنالهاى خود را براى كنترل عمل عضلات به نورونهاى حركتى قدامى آلفا و گاما ارسال مى كند.

در شاخهاى قدامى نخاع، شاخه هاى ركورنت جانبى از آكسون حركتى آلفا-موتونورون با نورونهاى واسطه اى تخصص يافته نخاع شوكى به نام رنشاو(Renshaw) سيناپس ايجاد مى كنند.سلولهاى رنشاو,اينترنورونهاى مهاركننده اى هستند كه در قسمتى از تيغه VII قرار گرفته و به طرف جلو، به قسمت خارجى لاميناى نخاعى VIII و IX مى روند.

حلقه گاما(Gamma Loop):

در حركات ارادى، آلفا- موتونورونها و گاما-موتونورونها با يكديگر به كار گرفته مى شوند.اين فرآيند را هم فعاليتى آلفا- گاما(Alpha-Gamma Coactivation) يا اتصال آلفا- گاما(Alpha-Gamma Linkage)مى نامند. گاما- موتونورونها از طريق حلقه گاما,تحريك آلفا را تشديد مى كنند. عموما فيبرهاى آوران اوليه Ia تشكيل يك راه عصبى مى دهند كه گاما- موتونورونها را به آلفا- موتونورونها متصل مى كنند که به اين راه عصبى حلقه گاما مى گويند (تصوير ذیل).

سيستم گاما در اصل به وسيله ناحيه تسهيلى بصل النخاعى، سيستم مشبك ساقه مغزى و به طور ثانويه از طريق ايمپاليسهايى كه از مخچه، عقده هاى قاعدهاى مغز و حتى قشر مغز وارد اين ناحيه مى شوند، تحريك مى گردد.متأسفانه، اطلاعات اندكى در مورد مكانيسمهاى دقيق كنترل سيستم گاما (سيستم محيط بر گاما) در دست است.

ارتباطات چند قطعه اى در نخاع (نورونهاى پروپريواسپاينال)

حدود نيمى از تمام فيبرهاى عصبى كه در نخاع بالا و پايين مى روند، فيبرهاى مختص به نخاع هستند که Propriospinal می نامند.

اينها فيبرهايى هستند كه از يك قطعه به قطعه ديگرى از نخاع مى روند.علاوه بر آن، فيبريلهاى انتهايى فيبرهاى حسى هنگام ورود به نخاع به شاخه هاى صعودى و نزولى تقسيم شده و پاره اى از شاخه ها سيگنالها را براى يك يا دو قطعه در هر جهت و پاره اى ديگر سيگنالها را براى چندين قطعه انتقال مى دهند اين فيبرهاى صعودى و نزولى نخاع تأمين كننده مسير رفلكسهاى چند قطعه اى هستند و از آن جمله مى توان از رفلكسهايى نام برد كه حركات را در اندامهاى فوقانى و تحتانى به طور همزمان همگام مى كنند.

اعمال ماده خاكسترى نخاع

ماده خاكسترى نخاع سه عمل عمده دارد كه عبارتند از:

اولاً، مركز سيستم جامعيت دهنده رفلكسهاى نخاعى است. ثانيا، به عنوان تنظيم كننده اوليه سيگنالهاى حسى ورودى و همچنين به عنوان يك دستگاه رله كننده قسمت اعظم اين سيگنالها تا مغز عمل مى كند. ثالثا، ناحيه مسئول تنظيم نهايى سيگنالهاى حركتى است كه از مغز به نخاع ارسال مى شود تا از نخاع به عضلات انتقال يابند.

قسمت اول مقاله اینجا

منبع:

از کتاب ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی به ترجمه و تدوین نویسنده وبلاگ(فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار).چاپ فجر.بهار ۱۳۸۵(چاپ اول)

منابع (References):

-http://www.neurotoxininstitute.org/

-http://www.unmc.edu/

-http://faculty.etsu.edu/

-شادان، فرخ ترجمه فيزيولوژى پزشكى پرفسور آرتورگايتون. جلد اول
و دوم، انتشارات شركت سهامى چهر.

-ميناگر، عليرضا؛ وثوق آزاد، ژاك ترجمه نوروآناتومى پايه و كاربردى
پرفسور فيتزجرالد. انتشارات دانش پژوه.

-جامعى، بهنام (زير نظر دكتر حسن عشايرى) كاربرد نوروفيزيولوژى در
توانبخشى. انتشارات دانشگاه علوم پزشكى ايران.

-آمرى نيا،رضا؛ بهروزى راد، نازيلا ترجمه ساختمان و عمل مغز و
اعصاب پرفسور ويليام ويليس. مؤسسه انتشارات تلاش.

-Arthur C.Guyton/Basic Neuroscience: Anatomy & Physiology

مطالب مرتبط:

آسیب نخاعی(مقاله من در ویکی پدیای فارسی)

آسیب نخاعی(علل و علایم)

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه