آسیب های ناکامل طناب نخاعی (Incomplete spinal cord injuries)

قبلا در اینجا به آسیب طناب نخاعی اشاره گردید. در ابن قسمت به انواع ضایعات ناکامل نخاعی می پردازم.

انواع ضايعات ناكامل نخاعى
چهار نوع ضایعه ناکامل طناب نخاعی وجود دارد که عبارتنداز:

۱-سندرم براون سکوارد

۲-سندرم طناب قدامی (پیشین)

۳-سندرم طناب مرکزی

۴-سندرم طناب خلفی (پشتی)

تصاویر ذیل:

سندروم براون سكوارد(Brown-Sequard syndrome):
اين سندروم در نتيجه قطع عرضى و يك طرفه نخاع شوكى ايجاد مى‏شود. در اين وضعيت نادر، اما به خوبى شناخته شده، هدايت در يك طرف يا طرف ديگر طناب نخاعى به خط وسط بلوك مى‏شود (مثلاً توسط يك تومور يا مهره شكسته شده). ضعف اسپاستيك (قطع راه كورتيكواسپاينال لترال)، از بين رفتن حس وضعيت، كيناستتيك و ارتعاش در همان طرف ايجاد مى‏شود. در طرف مقابل حس درد و حرارت از بين مى‏رود (قطع رشته‏هاى اسپاينوتالاميك پس از تقاطع). حس لمس عمقى(دقيق) باقى مى‏ماند، زيرا كه قسمتى از آن توسط فانيكولوس خلفى طرف مقابل كه سالم است، منتقل مى‏شود.

سندروم طناب قدامى(Anterior cord syndrome):
غالبا به ضايعات فلكشن ناحيه گردنى مربوط مى‏شوند كه قسمت قدام طناب نخاعى صدمه مى‏بيند و ميزان جريان خون عروقى شريان نخاعى قدامى كاهش مى‏يابد. نوعا فشارى به قدام طناب نخاعى به علت شكستگى، دررفتگى يا پروتروژن ديسك گردنى وجود دارد. اين سندروم با از دست دادن عملكرد حركتى (ضايعه راه كورتيكواسپاينال) و از دست رفتن حسهاى درد و حرارت (ضايعه راه اسپاينوتالاميك) در زير سطح ضايعه، مشخص مى‏شود. معمولاً حسهاى پروپريوسپتيو، كاينستزى و ارتعاش سالم باقى مى‏مانند. چون از طريق ستونهاى خلفى جريان خون مجزا از شريانهاى نخاعى خلفى دريافت مى‏كنند.

سندروم طناب مركزی(Central cord syndrome):
اغلب اين سندروم به طور شايع به علت ضايعات حاصل از هيپراكستنشن در ناحيه گردنى اتفاق مى‏افتد. همچنين به مشكلات مادرزادى يا تنگى دژنراتيوكانال نخاعى نيز مربوط مى‏شود. در نتيجه، نيروهاى فشارى، ادم و هموراژى را افزايش مى‏دهد. به طور مشخص گرفتارى نورولوژيك، در اندامهاى فوقانى بيشتر است و اندامهاى تحتاى كمتر از اندامهاى فوقانى دچار فلج و سفتى مى‏شوند. درجات متفاوتى از ضايعه حسى به وجود مى‏آيد ولى نسبت به اختلالات حركتى به ميزان كمترى صدمه مى‏بينند. همراه با سالم باقى ماندن راه‏هاى ساكرال، عملكرد جنسى، شكمى و مثانه‏اى دچار اشكال نمى‏شود.
اين بيماران به طور مشخص، توانايى حركت را همراه با ضعف باقيمانده در ديستال اندام فوقانى به دست مى‏آورند. جراحى عامل فشار را كه در بعضى از بيماران باعث پيشرفت بيمارى مى‏شود، برطرف مى‏كند.

سندروم طناب خلفى(Posterior cord syndrome):
اين سندروم يك سندروم نادر در عين حال شديد است كه از نقصهاى عملكردى در ستونهاى خلفى ناشى مى‏شود. تصوير كلينيكى شامل سالم باقى ماندن عملكرد حركتى، حس درد و لمس سطحى (Light) است. حس پروپريوسپشن و اپى كريتيک( Two-point Discrimination, Graphesthesia و Stereognosis) در زير سطح ضايعه از بين مى‏رود. در اين افراد الگوى Steppage Gait كه همراه با سطح اتكاء عريض است، ديده مى‏شود. در گذشته اين سندروم به همراه tabes dorsalis كه حالتى همراه با مرحله انتهايى سيفليس است، ديده مى‏شد.
مطالب مرتبط:طناب نخاعی
ضایعه طناب نخاعی
سندرم دم اسب (Cauda equina syndrom)سندرم کونوس مدولاریس (Conus medullaris syndrome)

منابع:
-میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.چاپ اول.بهار 1385
- Susan B. O,sullivan/ Physical Rehabilitation: Assessment and Treatment; 19۹۴