فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

آکسونوتمزیس(Axonotmesis)

صفحه آکسونوتمزیس که در سایت ویکیپدیا ایجاد کردم:

آکسونوتمزیس (به انگلیسی: Axonotmesis) به معنای آسیب آکسون و غلاف میلین(در صورت وجود) آن است.در آکسونوتمزیس سلول های شوان که وظیفه ساختن میلین را در دستگاه عصبی محیطی برعهده دارند و همچنین بافت های همبند در عصب محیطی مربوطه سالم هستند.

در شکل زیر مقطع یک عصب محیطی X همراه با سه لایه اصلی(اپی نوریوم-پری نوریوم و اندونوریوم) آن را مشاهده می نمایید:

در این نوع از آسیب عصب محیطی،به علت تخریب آکسون ها و غلاف میلین آنها در بخش پایین محل ضایعه،پدیده فساد والرین را به همراه دارد.قطعه فوقانی آکسون آسیب دیده،برخلاف قطعه پایینی(دیستال)که دچار فساد و تخریب می گردد،تقریبا از محل ضایعه ازطریق جوانه ای که دارای مخروط رشد(Growth cone) است،به سمت اندونوریوم هدایت می شود.سلول های شوان با ایجاد راهی مناسب در فیبرهای اعصاب محیطی،نقش مهمی در هدایت جوانه ها به سمت لوله اندونوریوم دارند.

تصویر آسیب یک فیبر حرکتی در ناحیه ای از آکسون و سپس ترمیم آن:

تصویر فوق در اندازه ای بزرگتر(اینجا Click نمایید).

سدن(Seddon)،ضایعات اعصاب محیطی را به سه دسته نوروپراکسی[۱] ،آکسونوتمزیس و نوروتمزیس[۲] تقسیم بندی کرد که آکسونوتمزیس از نظر شدت،آسیبی بیشتر از نوروپراکسی(قطع فیزیولوژیکی عصب) محسوب می گردد.سرعت ترمیم فیبرهای عصبی از یک الی چهار میلی متر در روز متفاوت است.سرعت بازسازی آکسون ها در تنه عصب محیطی نسبت به شاخه های ظریفتر آن بیشتر است.در موارد آکسونوتمزیس،ترمیم فیبرهای عصب محیطی به چند ماه زمان نیاز دارد.

مقایسه آسیب عصب محیطی بر اساس تقسیمات سدن(Seddon) و ساندرلند(Sunderland) در جدول زیر:

فهرست مندرجات [نهفتن]
۱ ارزیابی
۲ یافته های EMG و NCV
۳درمان
۴ پیش آگهی
۵ پانویس
۶ جستارهای وابسته
۷منابع

ارزیابی
در آسیب های اعصاب محیطی،ارزیابی شامل موارد ذیل است:
-ارزیابی حسی
-ارزیابی حرکتی ازنظر فعالیت و قدرت عضلانی
-ارزیابی دستگاه سمپاتیک

یک عصب محیطی در اندام فوقانی و اندام تحتانی شامل رشته های حسی،حرکتی و رشته های سمپاتیک است.ضایعه رشته های حسی منجربه مشکلات حسی در زیر ناحیه آسیب می گردد.آسیب رشته های حرکتی ممکن است نورون های حرکتی تحتانی که به عضلات اسکلتی می روند،رشته های سمپاتیک و یا هر دو را درگیر کند.در ارزیابی از آسیب یک عصب محیطی،نقایص حسی-حرکتی می تواند خفیف،متوسط و یا شدید باشد.

یافته های EMG و NCV

تغییرات در EMG :

الکترومیوگرافی(EMG) به معنای ثبت پتانسیل های عمل در یک فیبر عضلانی یا گروهی از آنها است.

در آکسونوتمزیس،تغییرات در الکترومیوگرافی عبارتنداز(2 تا 3 هفته پس از آسیب):

1-پتانسیل های فیبریلاسیون(F.P)
2-امواج تیز مثبت[۳]

تغییرات در NCV :
سرعت هدایت عصبی[۴] (NCV) به معنای ثبت سرعت جریان دپولاریزاسیون در طول قطعه ای از فیبر عصبی است.سه تا چهار روز پس از آسیب،NCV عدم هدایت جریان عصبی را در قسمت انتهایی تا مکان ضایعه نشان می دهد.مطالعه NCV در آکسونوتمزیس،حاکی از عدم پاسخ های حسی و حرکتی انتهایی است.در موارد آسیب نسبی،پاسخ های حسی و حرکتی دارای آمپلی تود کاهش یافته هستند[۵].

درمان
در آکسونوتمزیس دو نوع درمان مطرح می گردد که عبارتنداز:
-درمان محافظه کارانه
-درمان جراحی

درمان محافظه کارانه می تواند همراه با انجام فیزیوتراپی و استفاده از وسایل کمکی(مثلا اسپلینت مناسب) باشد. مهمترین اهداف فیزیوتراپی در این موارد شامل:
-کاهش درد

-کاهش تورم

-حفظ دامنه حرکتی مفاصل با توجه به میزان آسیب و شرایط بیمار

-کاهش ضعف و آتروفی عضلانی

-آموزش محافظت از اندام جهت جلوگیری از آسیب بیشتر

جراحی می تواند در ارتباط با موارد زیر باشد:

-درصورت عدم بهبودی

-اختلال در ترمیم عصب محیطی به دلیل تشکیل بافت اسکار

-نظر متخصص جراح مبنی بر عمل جراحی

پیش آگهی:

اگر ضایعه یک عصب محیطی در حد آکسونوتمزیس باشد،پیش آگهی خوبی را ازنظر بهبودی به دنبال دارد.آسیب در شبکه های عصبی همانند شبکه بازویی[۶] یا شبکه کمری[۷]،علایم و نشانه های بیشتری از نقایص حسی-حرکتی ایجاد می کند.در این موارد،پیش آگهی به میزان آسیب و بازسازی آکسون های صدمه دیده بستگی دارد. پانویس
↑ Neuropraxia
↑ Neurotmesis
↑ Positive sharp waves
↑ Nerve conduction velocity
↑ Otto D.Payton & Richard P.Di Fabio et al.Page: 24
↑ Brachial plexus
↑ Lumbar plexus

جستارهای وابسته
-آسیب عصب محیطی
-فساد والرین
-بافت همبند در دستگاه عصبی محیطی

منابع
عشایری،محمد.جراحی های ترمیمی میکروسکوپی عروق و اعصاب محیطی.انتشارات دانشگاه علوم پزشکی ایران.چاپ سهند.شابک: 012-72

میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.

Carol Mattson Porth.Pathophysiology:concepts of altered health states.Publisher:Lippincott.Third Edition.ISBN 0-397-54723-4

http://en.wikipedia.org/wiki/Axonotmesis

http://www.wisegeek.com/what-is-axonotmesis.htm

http://nervestudy.com/images/nervecrosssection.gif

Otto D.Payton & Richard P.Di Fabio et al.Manual of physical therapy.Churchill Livingstone Inc.ISBN 0-443-08499-8

http://img.medscape.com/

منبع جدول:http://www.flotte2.com/

مطالب وبلاگ فیزیوتراپی شامل:

مقالات فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)