کانال مرکزی نخاع (Central canal of spinal cord)

 صفحه مجرای مرکزی طناب نخاعی یا مجرای اپاندیم (Ependymal canal) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

مجرای مرکزی طناب نخاعی یا مجرای اپاندیم، مجرایی است حاوی مایع مغزی-نخاعی که توسط طناب نخاعی احاطه می‌گردد. در وسط رابط خاکستری (Gray commissure) که خود قسمتی از ماده خاکستری نخاع است، مقطع مجرای اپاندیم وجود دارد. [۱] قسمتی از رابط خاکستری که در جلوی مجرای اپاندیم قرار دارد، رابط خاکستری جلویی [۲] و بخشی از آن که در پشت مجرای اپاندیم است، رابط خاکستری پشتی [۳] نامیده می‌شود. [۱] رابط خاکستری ، نوار باریکی است که دو توده طرفی ماده خاکستری نخاع را که به شکل H است، در خط وسط به یکدیگر متصل می‌کند. [۱]

تصویر زیر:

Medulla spinalis - Section - English.svg

تصویر در اندازه ای بزرگتر با کلیک بر روی اینجا

مجرای مرکزی طناب نخاعی (مجرای اپاندیم) در بالا با بطن چهارم ارتباط دارد. بیشتر مایع مغزی-نخاعی از بطن چهارم به فضای زیر عنکبوتیه منتقل می‌شود، اما مقدار کمی از این مایع از بطن چهارم به مجرای مرکزی می‌رود. [۱]

بطن انتهایی

مجرای مرکزی در انتهای مسیرش، گشاد و متسع می‌شود و بطن انتهایی (Terminal ventricle) را ایجاد می‌کند. [۴] این بطن نزدیک مخروط انتهایی قرار دارد. [۵] بطن انتهایی در جنین و کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان قابل مشاهده‌است، اما دوباره مشاهده آن در افراد مسن ازنظر تعداد افزایش می‌یابد. [۵]

پانویس‌ها

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ كوثريان،سيد حسين
  2. Anterior gray commissure
  3. Posterior gray commissure
  4. میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ radsource.us

منابع

  • كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران
  • میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژو

منبع تصویر:

en.wikipedia.org


موضوعات فیزیوتراپی شامل:

مقالات فیزیوتراپی 

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)


طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات ستون فقرات

مقالات شانه

مقالات آرنج

مقالات مچ و انگشتان دست

مقالات لگن، مفصل هیپ و ناحیه ران

مقالات زانو

مقالات مچ پا و پا 

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

بطن های مغز (Brain ventricles)

صفحه  بطن های مغز (Brain ventricles) (صفحات جداگانه بطن های طرفی، بطن سوم و بطن چهارم)که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

بطن‌های طرفی که هر کدام در یکی از نیمکره‌های مخ قرار دارند، دارای مایع مغزی-نخاعی هستند که این مایع ازطریق شبکه کوروئید بطن طرفی ایجاد می‌گردد. در ابتدا مایع مغزی-نخاعی در بطن طرفی انباشته شده و ازطریق سوراخ مونرو (سوراخ بین بطنی) به بطن سوم، سپس از راه مجرای سیلویوس به بطن چهارم انتقال می‌یابد. درنهایت، ازطریق بطن چهارم است که مایع مغزی-نخاعی از دستگاه بطنی خارج می‌گردد. یک سوراخ بین بطنی (سوراخ مونرو) به ندرت مسدود می‌گردد.

هر بطن طرفی از سه قسمت تشکیل شده‌است:

  • شاخ جلویی (Anterior horn) که به داخل لوب پیشانی کشیده می‌شود
  • شاخ پشتی (Posterior horn) که به داخل لوب پس سری راه می‌یابد
  • شاخ تحتانی (Inferior horn) که به داخل لوب گیجگاهی می‌رود

 

 

بطن سوم یا بطن میانی یکی از بطن‌های مغزی حاوی مایع مغزی-نخاعی در دیانسفالون است. تالاموس‌ها در طرفین بطن سوم قرار می‌گیرند. این بطن از یک طرف با بطن‌های طرفی و از طرف دیگر با بطن چهارم ارتباط دارد. بطن سوم ازطریق سوراخ مونرو با بطن طرفی و توسط مجرای سیلویوس (مجرای مغزی) با بطن چهارم مرتبط است. مسیر مایع مغزی-نخاعی از بطن‌های طرفی به بطن سوم و سپس بطن چهارم است. مایع مغزی-نخاعی از شبکه کوروئیدی (که توده‌ای مویرگی است) هر یک از بطن‌ها ترشح می‌گردد.

انسداد هر یک از بطن‌ها یک عامل مهم افزایش حجم مایع مغزی-نخاعی است که باعث هیدروسفالی می‌گردد. مجرای سیلویوس ممکن است به علت تنگی مادرزادی، وجود یک کیست در بطن سوم و یا عوامل دیگری مسدود شود.

بطن چهارم یکی از بطن‌های مغزی است که همانند بطن‌های طرفی و بطن سوم حاوی مایع مغزی-نخاعی بوده که این مایع توسط شبکه کوروئیدی هر یک از بطن‌ها ترشح می‌گردد. این بطن لوزی شکل بوده که در مغز خلفی قرار دارد. بطن چهارم ازطریق یک سوراخ ماژندی و دو سوراخ لوشکا، با فضای زیر عنکبوتیه ارتباط دارد. بیشتر مایع مغزی-نخاعی از این سوراخ‌ها به فضای زیر عنکبوتیه منتقل می‌شود، ولی مقدار کمتری از مایع مغزی-نخاعی به مجرای اپاندیم (مجرای مرکزی طناب نخاعی) جریان می‌یابد. انسداد در بطن‌های مغزی باعث تجمع مایع مغزی-نخاعی در بطن‌ها می‌گردد که نتیجه آن هیدروسفالی است.

مسیر مایع مغزی-نخاعی

جریان مایع مغزی-نخاعی از بطن‌های طرفی به بطن سوم و سپس بطن چهارم است. بطن طرفی ازطریق مجرای مونرو با بطن سوم ارتباط دارد. مایع مغزی-نخاعی از مجرای سیلویوس (مجرای مغزی) به بطن چهارم انتقال می‌یابد. درنهایت این مایع بوسیله سه سوراخ بطن چهارم (دو سوراخ لوشکا و یک سوراخ ماژندی) که در سقف بطن چهارم قرار دارند به فضای زیر عنکبوتیه در تمام قسمت‌های دستگاه عصبی مرکزی می‌رود.

منابع

  • کوثریان، سید حسین. نوروآناتومی (کالبدشناسی سلسله اعصاب مرکزی). مؤسسه انتشارات باورداران
  • نراقی، محمد علی؛حاجی حسینی، داود. ترجمه: نوروآناتومی W.C. Wongck. انتشارات جعفری
  • میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد. انتشارات دانش پژو

منبع تصویر:

http://faculty.washington.edu/


طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقالات فیزیوتراپی 

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی 

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات 

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)


مایع مغزی-نخاعی (Cerebrospinal fluid)

مایع مغزی نخاعی (CSF) مایعی است شفاف و بدون رنگ که حجم آن 75 الی 150 میلی لیتر بوده که این مایع، فضای داخل بطن های مغز، فضای زیر عنکبوتیه (فضای ساب آراکنوئید) و کانال مرکزی طناب نخاعی را پر می کند. اگرچه شبکه کوروئیدی هر یک از بطن های مغزی که توده ای از مویرگ ها است، وظیفه تشکیل مایع مغزی-نخاعی (CSF) را برعهده دارد، ولی مقدار کمتری از مایع مغزی نخاعی احتمالا توسط دیواره های مویرگ های نرم شامه ساخته می شود. یکی از مهمترین وظایف مایع مغزی-نخاعی، نگهداری و حفاظت از مغز و نخاع و جلوگیری از ضربات مغزی است.


بطن های مغزی عبارتنداز:

*بطن های طرفی (Lateral ventricles) که در داخل نیمکره های مخ قرار دارند.

*بطن سوم (Third ventricle). تالاموس ها در طرفین بطن سوم قرار می گیرند.

*بطن چهارم (Fourth ventricle)


فضای زیر عنکبوتیه (فضای ساب آراکنوئید) (Subarachnoid space): به فضای بین عنکبوتیه و نرم شامه که حاوی مایع مغزی-نخاعی (CSF) است، گفته می شود. فضای ساب آراکنوئید ازطریق سه سوراخ با بطن چهارم ارتباط دارد. مایع مغزی-نخاعی از بطن های طرفی و بطن سوم که در نهایت به بطن چهارم انتقال می یابد، به واسطه یک سوراخ ماژندی و دو سوراخ لوشکا به فضای ساب آراکنوئید راه می یابد.


تصویر زیر:


 

 

 

مسیر جریان مایع مغزی-نخاعی (CSF)


این مسیر به گونه ای است که مایع مغزی نخاعی-که در هر یک از بطن ها ساخته می شود-از بطن های طرفی به بطن سوم و سپس به بطن چهارم منتقل می گردد. انتقال این مایع از بطن های طرفی به بطن سوم از راه سوراخ مونرو (Foramen of monro) است. مجرای سیلویوس یا مجرای مغزی (Aqueduct of sylvius, or cerebral aqueduct) باعث عبور مایع مغزی نخاعی به بطن چهارم می گردد. درنهایت مایع مغزی نخاعی از بطن چهارم ازطریق سه سوراخ-دو سوراخ لوشکا (Luschka's foramen) و یک سوراخ ماژندی (Magendie's foramen)- به فضای ساب آراکنوئید می رود و به این ترتیب به تمام فضای ساب آراکنوئید دستگاه عصبی مرکزی راه می یابد. مایع مغزی-نخاعی به واسطه پرزهای عنکبوتیه به سینوس های وریدی سهمی (ساژیتال) رفته و به داخل خون جذب می شود.

البته مقدار کمی از مایع مغزی-نخاعی بطن چهارم، داخل مجرای اپاندیم (Ependymal canal) گردیده و ممکن است در مجرای اپاندیم (کانال مرکزی طناب نخاعی) ( Central canal of spinal cord) تا قسمت انتهای تحتانی نخاع و بطن انتهایی (Terminal ventricle) پایین رود. بطن انتهایی، وسیع ترین بخش کانال مرکزی نخاع است که نزدیک مخروط انتهایی قرار دارد.


هیدروسفالی (Hydrocephalus)

هیدروسفالی یک واژه یونانی به معنای آب در سر است که نشان دهنده تجمع مایع مغزی-نخاعی در داخل جمجه است. هیدروسفالی یک بیماری ناشی از افزایش حجم مایع مغزی نخاعی (CSF) است که معمولا به علت انسداد جریان مایع مغزی-نخاعی در بطن ها یا در فضای ساب آراکنوئید ایجاد می شود که ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. گاهی هیدروسفالی به دلیل افزایش تولید مایع مغزی نخاعی، اختلال در جذب مایع مغزی نخاعی (به عنوان نمونه به هنگام ترومبوز در سینوس سهمی فوقانی) یا آتروفی مغز در پیری (جهت جبران کاهش حجم مغز) به وجود می آید. نتیجه هیدروسفالی، بزرگ شدن بطن های مغزی است که ممکن است تحت عمل جراحی شانت از محل یکی از بطن ها به حفره صفاق جهت جذب مایع مغزی-نخاعی به خون انجام گردد.

 

 

در ناهنجاری آرنولد-کیاری (Arnold-Chiari malformation)، ورمیس مخچه در دوره جنینی به داخل مجرای مهره ای (Vertebral canal) وارد می شود، که باعث جابجایی بطن چهارم نیز می گردد، درنتیجه یک هیدروسفالی داخلی ایجاد می شود که علت آن انسداد سوراخ مرتبط با فضای ساب آراکنوئید است. درصورت عدم درمان، سر بچه ممکن است تا حد یک توپ فوتبال بزرگ شود و همچنین نیمکره های مغزی به دلیل فشار وارده نازک می شوند.

تهیه و تنظیم: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

منابع

■كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران.
■نراقى،محمد على؛حاجى حسينى، داود.ترجمه: نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
■میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
■سلطانزاده، اكبر. بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفرى. شابک 1-03-6088-964

■هوشمند ویژه، محمد. فرهنگ پزشکی انگلیسی-فارسی(دوجلدی). واژه نامه مصور دورلند. انتشارات کلمه

منبع تصویر:

http://physioforcare.com/

http://www.burtonreport.com

http://trialx.com/

استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ مجاز است.


موضوعات فیزیوتراپی شامل:

مقالات فیزیوتراپی 

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)


طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات ستون فقرات

مقالات شانه

مقالات آرنج

مقالات مچ و انگشتان دست

مقالات لگن، مفصل هیپ و ناحیه ران

مقالات زانو

مقالات مچ پا و پا 

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

مجرای اپاندیم (Ependymal canal)

مجرای اپاندیم یا مجرای مرکزی طناب نخاعی (Central canal of spinal cord) یک مجرای ظریف در تمام طول طناب نخاعی بوده که حاوی مایع مغزی-نخاعی (CSF) است. ماده خاکستری نخاع که مانند پروانه یا H است، کانال مرکزی نخاع (مجرای اپاندیم) را احاطه می کند. این مجرا در بالا با بطن چهارم مغز مرتبط است و در پایین، بطن انتهایی (Terminal ventricle) را ایجاد می کند. بطن انتهایی، قسمت متسع کانال مرکزی طناب نخاعی در انتهای تحتانی است.

تصاویر زیر:

 


 

منابع:

■كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران.
■میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.

منبع تصویر:

http://images.tutorvista.com/

http://media.web.britannica.com/

استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ مجاز است.

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی 

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات 

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)