فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

+ نوشته شده در چهارشنبه بیست و چهارم آبان ۱۳۹۱ ساعت 23:52 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

درد عصب سیاتیک

سیاتیک، نام یک عصب است که ریشه های آن از ستون فقرات منشاء می گیرد. این عصب سپس به طرف استخوان لگنی (استخوان هیپ) رفته، کل اندام تحتانی را طی می کند که در تامین حس و حرکت مناطق مربوط به خود نقش دارد.

عصب سیاتیک (Sciatic nerve) در تصویر زیر:

در تصویر فوق به وضعیت آناتومیک عضله پیریفورمیس و عصب سیاتیک دقت کنید:

اصطلاح سیاتیک در حقیقت مربوط به دردی است که در طول عصبی به همین نام انتشار‌می‌یابد. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شما است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود. هرگونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود (یعنی مسیری که از کمر شروع می‌شود و از پشت پا پایین می‌آید و تا پاشنه پا می‌رسد.) البته علائم ممکن است از یک درد خفیف تا ناتوانی و از کارافتادگی کامل متغیر باشد و گاهی ممکن است با احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی هم همراه باشد.
این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه‌کردن بدتر می‌شود. ویژگی آن هم این است که معمولا فقط یکی از اندام‌های تحتانی شما را درگیر می‌کند. در موارد خیلی شدید بیماری، شاید حتی کنترل مثانه و یا روده نیز از دست برود. این وضعیت اخیر، بسیار نادر، اما بسیار خطرناک است.

درد سیاتیک از کجا می‌آید؟

شایع‌ترین علت بیماری سیاتیک، بیرون‌زدن دیسک بین ‌مهره‌ای و فشار آن بر روی ریشه‌‌های عصبی است که به آن فتق دیسک‌بین‌مهر‌ه‌ای نیز گفته می‌شود. دیسک‌های بین مهره‌ای صفحاتی از جنس غضروف هستند که مهره‌ها را از هم جدا می‌کنند. دیسک‌های سالم، ستون مهره‌ها را انعطاف‌پذیر نگاه‌ داشته و کمک می‌کنند تا مهره‌ها بتوانند به‌راحتی بر روی هم بلغزند.
با افزایش سن، این دیسک‌ها شروع به تحلیل رفتن می‌کنند و خشک و تاحدی شکننده می‌شوند. این مسئله موجب بیرون رانده‌شدن دیسک از محل خود (فتق) و فشار آن بر روی ریشه عصبی و در نتیجه بروز علائم بیماری سیاتیک می‌شود. البته به غیر از فتق دیسک بین‌‌مهره‌ای، عوامل دیگری نیز باعث ایجاد درد سیاتیک می‌شوند. مثلا تنگی ستون مهره‌ها در قسمت کمری و نیز بیماری اسپوندیلولیستزی (که در آن یک مهره به آرامی بر روی مهره دیگر و رو به جلو می‌لغزد) می‌توانند باعث ایجاد علائم بیماری شوند.

نشانگان پیریفورمیس (سندرم پیریفورمیس) هم نام اختلالی است که در اثر اسپاسم عضله‌ای به همین نام ایجاد می‌شود. این عضله در نزدیکی عصب سیاتیک قرار دارد و اسپاسم آن باعث فشار بر عصب و بروز درد سیاتیکی می‌شود.

موقعیت عصب سیاتیک، عضله پیریفورمیس و مفصل ساکروایلیاک از نمای روبرو در شکل زیر:

سایر علل ایجادکننده بیماری سیاتیک عبارتند از: تومورهای نخاعی که بر روی ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کنند، سوانحی نظیر تصادفات اتومبیل و یا ضرب دیدن ستون مهره‌ها که موجب آسیب به اعصاب می‌شوند و تومورهای خود عصب سیاتیک که البته بسیار شایع هستند. در برخی موارد هم هیچ‌گاه علتی جهت بیماری سیاتیک یافت نمی‌شود.‌

چه کسانی دچار درد سیاتیک می‌شوند؟

مهم‌ترین عوامل خطر برای بیماری سیاتیک عبارتند از:
سن: تغییرات وابسته به سن درستون مهره‌ها شایع‌ترین علت بیماری سیاتیک هستند. تحلیل رفتن دیسک‌‌های‌بین مهره‌ای کمری از سن ۳۰ سالگی شروع می‌شود ولی تنگی‌های ستون مهره‌ای که یک علت دیگر بیماری سیاتیک هستند اغلب افراد را در سنین بالاتر از ۵۰ سال درگیر می‌کنند.
شغل: افرادی که شغلشان نیاز به چرخش مکرر کمر دارد، آنهایی که بارهای سنگین حمل می‌کنند و کسانی که به‌مدت طولانی رانندگی می‌کنند، بیش از سایر افراد دچار بیماری سیاتیک می‌شوند.‌
فعالیت‌های فیزیکی: افرادی که برای مد‌ت‌های طولانی می‌نشینند و یا یک زندگی راکد و کم‌فعالیت را دنبال می‌کنند نسبت به افراد فعال‌تر، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند.
فاکتورهای ژنتیکی: دانشمندان ۲ ژن را شناسایی کرده‌اند که تصور می‌رود وجود آنها باعث استعداد برخی افراد به بروز بیماری سیاتیک می‌شود. علاوه بر موارد فوق، افراد مبتلا به بیماری دیابت نیز به‌دلیل آسیب و تخریب عصبی که در اثر دیابت در آنها ایجاد می‌شود، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند.

زمان مراجعه به پزشک

بیماری خفیف معمولا با کمی صبر و حوصله خودبه‌خود از بین می‌رود. ولی اگر بیماری شما با کارهایی که انجام دادید بهبود نیافت و یا آنکه درد شما بیش از ۶ هفته طول کشید،باید به پزشک مراجعه کنید. در مواردی هم که درد شما از ابتدا بسیار شدید است و یا روزبه‌روز بدتر می‌شود،‌باید به پزشک مراجعه کنید.
در مواردی هم که درد شما به‌دنبال یک آسیب شدید نظیر یک تصادف اتومبیل ایجاد شده و یا اگر علاوه بر درد، دچار مشکلاتی در اجابت مزاج شده‌اید و یا اینکه درد شما شدید و ناگهانی و همراه با بی‌حسی و ضعف عضلات کمر و یا پا است، هیچ‌گونه تاخیری در مراجعه به پزشک جایز نیست.

برای تشخیص بیماری سیاتیک، پزشک از شما در مورد سابقه بیماریتان سوال خواهد کرد و سپس یک معاینه بالینی کامل با توجه ویژه به ستون مهره‌ها و پاهای شما انجام خواهد داد. در طی معاینه به‌طور معمول چندین آزمون پایه‌ای، جهت بررسی قدرت عضلات و رفلکس‌های شما انجام می‌شود. مثلا پزشک از شما می‌خواهد که بر روی انگشتان پا و یا پاشنه‌‌پایتان راه بروید و یا اینکه به‌صورت طاق باز دراز بکشید و به آرامی یک پای خود را به‌صورت مستقیم بالا ببرید. دردی که در اثر بیماری سیاتیک ایجاد می‌شود، معمولا در اثر این فعالیت‌ها بدتر می‌شود. تصویربرداری هم از رایج‌ترین اقداماتی است که برای تشخیص بیماری شما انجام می‌شود.

درمان درد سیاتیک

درد سیاتیک بیشتر وقت‌ها به خوبی به درمان‌های سرپایی جواب می‌دهد. در واقع شما می‌توانید زندگی روزمره‌تان را ادامه دهید و فقط بایستی از انجام فعالیت‌هایی که ممکن است درد شما را بدتر کنند، پرهیز کنید. اگر چه استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود، ولی توجه داشته باشید که استراحت در بستر به مدت طولانی و عدم فعالیت علائم شما را بدتر خواهند کرد. قبل از اینکه به یکسری توصیه‌ها برای بهبود درد شما اشاره کنیم، تاکید می‌کنیم که چنانچه درد شما با گذشت زمان بهتر نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا درصورت عدم درمان، ممکن است دچار عوارضی مثل آسیب دائمی عصب، از دست رفتن حس و حرکت در اندام مبتلا و یا حتی از بین رفتن عملکرد روده و یا مثانه شوید.

اقدامات معمول جهت درمان بیماری سیاتیک در منزل عبارتند از:

* استفاده از کیسه یخ‌: مقداری یخ در یک حوله تمیز قرار دهید و آن را به مدت حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. این عمل را روزی ۴ مرتبه تکرار کنید. کیسه یخ باعث کاهش التهاب در محل می‌شود.

*استفاده ازکیسه‌ ‌آب گرم: پس از ۴۸ ساعت از شروع درد، بهتر است در نواحی آسیب‌دیده، از گرما استفاده کنید. چنانچه درد شما ادامه داشت، سعی کنید به‌طور تناوب کیسه‌های گرم و سرد را بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید.

*انجام حرکات کششی: ورزش‌های کششی غیرفعال به شما کمک می‌کنند تا زودتر خوب شوید‌. از انجام حرکات پرتابی و یا پیچشی جدا پرهیز کنید.

* داروهای ضددرد: آسپرین، استامینوفن و بروفن معمول‌ترین داروهای ضددردی هستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند،‌ولی استفاده بیش از مقادیر توصیه شده، نه تنها نفعی برای شما ندارد، بلکه بسیار زیان‌آور است، زیرا این داروها در صورت استفاده بیش از حد دارای عوارض جانبی نظیر تهوع، خونریزی از معده و یا زخم‌های دستگاه‌ گوارشی هستند. برای جلوگیری از چنین حالتی، استفاده از پمادهای پیروکسیکام و دیکلوفناک هم مناسب است.
علاوه بر این داروها در برخی از موارد ممکن است پزشک با توجه به علائم بیماری از داروهای دیگری نظیر شل‌کننده‌های‌ عضلانی، داروهای ضدافسردگی و…‌‌ استفاده کند، ولی استفاده از این‌گونه داروها فقط با دستور پزشک امکان‌پذیر است.

* فیزیوتراپی: اگر دیسک‌ شما از جای خود بیرون زده است، فیزیوتراپی نقشی اساسی در بهبودی شما دارد. هدف از انجام ورزش‌هایی که به‌طور معمول در فیزیوتراپی انجام می‌شوند، کمک به قرار گرفتن بدن و اندام شما در وضعیت صحیح، تقویت عضلاتی که از کمر شما حمایت می‌کنند و نیز کمک به تقویت انعطاف‌پذیری بدن شما است.

*انجام ورزش‌های معمولی: ورزش موجب آزاد کردن اندورفین‌ها (مورفین درونی بدن) می‌شود. اندورفین‌ها واسطه‌های شیمیایی هستند که از رسیدن پیام‌های درد به مغز جلوگیری می‌کنند. ورزش با تحریک آزاد شدن اندروفین‌ها در مقابله با ناراحتی‌های مزمن کمک بسیاری می‌کند.

در مورد درد سیاتیک، ترکیب ورزش‌های هوارسان با ورزش‌هایی که انعطاف‌پذیری شما را بهبود می‌بخشند، می‌تواند در جلوگیری از تغییرات وابسته به سن در کمر شما موِثر باشد.
چنانچه مجموعه درمان‌های فوق در طی چندین ماه نتوانند درد شما را کاهش دهند، ممکن است انجام درمان‌های دیگرنظیر تزریق کورتن به پرده‌های نخاعی و یا انجام عمل جراحی ضرورت پیدا کند.

پیشگیری

اگرچه تنها در ۵ درصد موارد علت کمردرد، سیاتیک است، اما اگر دچار آن شوید، واقعا آزارتان می‌دهد. انجام اعمال زیر می‌تواند نقش کلیدی در مراقبت از کمر شما داشته باشد:
*ورزش کردن به طور منظم: مهم‌ترین کاری که بر سلامت کمرتان و البته سلامت کلی بدنتان می‌توانید انجام دهید، ورزش کردن است. در طی ورزش، بهتر است تمرکز شما بیشتر بر روی عضلات شکم و کمرتان باشد، زیرا این عضلات جهت راست ایستادن و قرار گرفتن شما در وضعیت مناسب بدنی ضروری هستند.

انجام ورزش‌هایی نظیر یوگا، استفاده از دوچرخه‌های ثابت و تردمیل‌‌ به قوی نگاهداشتن این عضلات کمک می‌کنند. البته می‌توانید دوچرخه‌‌‌سواری را در خارج از منزل هم انجام دهید ولی ابتدا باید مطمئن شوید که صندلی و دستگیره‌های دوچرخه در وضعیت مناسبی برای بدن شما تنظیم شده‌اند.

*درست بنشینید:

یک صندلی خوب باید بتواند به‌خوبی از قوس کمری شما حمایت کند. اگر چنین نیست، برای حفظ این قوس در هنگام نشستن، بهتر است از یک بالش نرم در پشت کمرتان استفاده کنید. سعی کنید در فواصل بین فعالیت‌های نشستنتان حتما به‌طور تناوب استراحت کنید، حتی اگر استراحت کردن شما فقط به‌صورت راه ‌رفتن در اداره باشد. در حین رانندگی هم سعی کنید صندلی شما وضعیت مناسبی داشته باشد و وضعیت آن را طوری تنظیم کنید که لازم نباشد جهت دسترسی به پدال گاز، پای خود را به سمت آن پرتاب کنید!
*وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید:

آگاهی از اینکه چگونه باید درست بایستید و درست بخوابید و نیز آشنایی با صحیح بلند کردن اجسام سنگین، تاثیر بسیاری جهت حفظ و نگهداری کمر شما دارد.

اگر قرار است برای مدت زمان طولانی بایستید، سعی کنید به‌طور تناوب بر روی یک پایتان تکیه کنید و به پای دیگر استراحت دهید و یا اگر قرار است در حالت ایستاده چیزی را بخوانید، به‌جای آنکه جهت خواندن آن، به سمت جلو خم شوید، کتاب را بلند کرده و جلوی چشمانتان بیاورید.‌
جهت حفظ بهترین حالت هنگام خوابیدن بهتر است روی یک تشک سفت بخوابید و از بالش‌ جهت حمایت کمرتان استفاده کنید، ولی از بالش‌هایی که موجب می‌شوند گردن شما بیش از حد بالا رفته و زاویه تندی ایجاد کند، به هیچ‌وجه استفاده نکنید.

*بلند کردن یک جسم سنگین:

ابتدا تصمیم بگیرید که آن را کجا می‌خواهید قرار دهید و چگونه قصد دارید آن را به آن نقطه برسانید. جهت بلند کردن یک جسم سنگین، کمرتان را خم نکنید بلکه زانوهای‌تان را خم کنید و آن جسم را بلند کنید. جسم سنگین را نزدیک به بدنتان حمل کنید و هیچ‌گاه بر روی کمرتان نچرخید، بلکه سعی کنید با محور کردن پاهایتان، بر روی پاهایتان بچرخید. هنگامی که خسته هستید از حرکت دادن اجسام سنگین جدا خودداری کنید زیرا خستگی موجب می‌شود با سختی و رنج بیشتری حرکت کنید. هرگز سعی نکنید جسمی را که احساس می‌کنید سنگین‌تر از توانایی شماست، بلند کنید.

منبع متن:سایت پزشکان بدون مرز

منبع تصویر:

http://www.eorthopod.com/

مطالب مرتبط:

کمردرد

-اصول مهم به هنگام کشیدگی در ناحیه کمر و آسیب دیسک کمری

-علل درد کمر

-اصول و قواعد پیشگیری از کمردرد

فتق دیسک(Disc Herniation)

موضوعات فیزیوتراپی شامل:

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

مقالات رادیولوژی

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات ستون فقرات

مقالات شانه

مقالات آرنج

مقالات مچ و انگشتان دست

مقالات لگن، مفصل هیپ و ناحیه ران

مقالات زانو

مقالات مچ پا و پا

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

برچسب‌ها: عصب سیاتیک, درد سیاتیک, مشکلات سیاتیک, درمان درد سیاتیک

+ نوشته شده در شنبه ششم آبان ۱۳۹۱ ساعت 0:26 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

انواع کمردرد

به پربازدیدترین وبلاگ فیزیوتراپی خوش آمدید

برگشت به صفحه اصلی فیزیوتراپی

صفحه علت های درد کمر (کمردرد) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

کمردرد (به انگلیسی: Low Back Pain) مشکل و شکایت شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی با آن روبرو می‌شوند. آمار نشان می‌دهد که ۸۰٪ از افراد در دوران زندگی خود حداقل یک مرتبه به علت کمردرد به پزشک مراجعه کرده اند[۱].اگرچه علت کمردرد در بسیاری از بیماران ازطریق گزارش‌های بیمار,تست‌های بالینی و آزمایشگاهی و همچنین تجهیزات بخش پزشکی قابل شناسایی است، ولی به دلیل شایع بودن دردهای ناحیه کمر و عوامل مختلفی که در ایجاد آن نقش دارند, تشخیص واقعی و اصلی کمردرد را دچار مشکل می‌کند.
در ستون فقرات، درصورت ضایعه و درگیرشدن عناصر حساس به درد همانند ماهیچه‌ها و تاندون آنها، رباط‌ها، فاسیا، مفاصل بین مهره‌ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال)، اعصاب نخاعی و ریشه‌های آنها، عروق خونی و طناب نخاعی به هر دلیلی، احتمال ایجاد درد وجود دارد که ممکن است در همان ناحیه و یا نقاط دورتری احساس گردند.

تصویری شماتیک از قسمت انتهایی ستون فقرات:

فهرست مندرجات
۱ ستون فقرات
۲ علل دردهای کمری
۲.۱ علل مکانیکال دردهای کمری
۲.۲ درد کمر با منشاء احشایی
۲.۳ درد التهابی کمر
۲.۴ درد به علت وجود تومور
۲.۵ درد ناشی از بیماری عفونی
۲.۶ درد کمر با منشاء عروقی
۲.۷ درد کمر با منشاء روانی
۲.۸ علل دیگر
۳ معاینه
۴ تشخیص
۵ درمان
۶ اصول پیشگیری
۷ پانویس
۸ منابع

ستون فقرات
ستون فقرات شامل 33 مهره به صورت ذیل است:
-هفت مهره گردنی
-دوازده مهره پشتی
-پنج مهره کمری
-پنج مهره خاجی که در افراد بالغ به یک استخوان خاجی یا ساکروم تبدیل شده‌اند.
-چهار مهره دنبالچه‌ای که در بالغین یک استخوان دنبالچه یا کوکسیکس را ایجاد می‌کنند.

هر مهره از دو قسمت تشکیل می‌گردد:
-جسم مهره در جلو
-قوس مهره در پشت

تصویر ذیل:

جسم و قوس هر مهره به گونه‌ای به یکدیگر اتصال می‌یابند که سوراخ مهره‌ای را ایجاد می‌کنند. سوراخ‌های مهره‌ای در طول ستون فقرات، مجرای نخاعی (مهره‌ای) را به وجود می‌آورند. مجرای نخاعی، طناب نخاعی را در خود جای می‌دهد که به انتهای ترین قسمت آن، مخروط انتهایی می‌گویند. طناب نخاعی (نخاع شوکی) در محل سوراخ پس سری آغاز شده و در مهره اول یا دوم کمری (L1 یا L2) پایان می‌یابد [۲].

بین جسم هر دو مهره، یک دیسک بنام دیسک بین مهره‌ای قرارمی گیرد. دیسک‌های بین مهره‌ای نقش بسیار مهمی در کاهش فشار به ساختارهای ستون فقرات و همچنین تسهیل حرکات آن دارند. هر دیسک خود شامل دو قسمت است:
-بخش مرکزی بنام هسته دیسک
-بخش محیطی بنام آنولوس فیبروزوس

در ستون مهره ای، شش رباط (لیگامان) اصلی به همراه مفاصل بین مهره ای جلویی و مفاصل بین مهره ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال) وجود دارد. رباط های اصلی ستون فقرات عبارتنداز ^#:

*رباط طولی جلویی (قدامی)

*رباط طولی پشتی (خلفی)

*رباط زرد (فلاوم)

*رباط بین خاری (اینتراسپاینوس)

*رباط فوق خاری (سوپرااسپاینوس)

*رباط بین عرضی (اینترترانسورس)

علل دردهای کمری
عوامل مختلفی در ایجاد درد کمر نقش دارند و تقسیم بندی های گوناگونی ازنظر مولفان در این ارتباط وجود دارد. صرف نظر از عواملی چون چاقی و نوع شغل، مهمترین علل کمردرد عبارتنداز:
-درد مکانیکی [۳] کمر
-درد کمر با منشاء احشایی[۴]
-درد کمر التهابی[۵]
-درد به دلیل عفونت[۶]
-درد ناشی از تومورها(Tumors)
-درد کمر با منشاء عروقی[۷]
-درد کمر با مبدا روانی[۸]
از میان علت‌های فوق، دردهای مکانیکی شایعترین علت کمردرد هستند.

مراحل فتق دیسک بین مهره ای در شکل زیر:

علل مکانیکال دردهای کمری
۹۰ درصد دردهای کمری از نوع مکانیکال است [۹]. بسیاری از از این اختلالات مکانیکال نیز در قسمت پایین فقرات کمری ایجاد می‌شود. درحقیقت ناحیه کمری-خاجی(Lumbosacral)عامل بیشترین دردهای کمری است.

مهمترین علل دردهای مکانیکی ناحیه کمر عبارتند از:
-کشیدگی عضلانی (Strain)
-پیچ خوردگی (Sprain)ها
-آسیب مفاصل بین مهره‌ای پشتی(Facet Joints)
-فتق دیسک بین مهره‌ای[۱۰]
-لغزش مهره (Spondylolistesis)کمری
-انحراف جانبی ستون فقرات(Scoliosis)
-آرتروز(Osteoarthritis)
-تنگی مجرای نخاعی[۱۱]
-شکستگی‌ها(Fractures)
-دررفتگی‌ها(Dislocation)

درد کمر با منشاء احشایی
گاهی دردهای کمری درارتباط با ساختارهای ستون فقرات نبوده و از بافت‌های دیگری ایجاد می‌گردند که ممکن است مبدا احشایی داشته باشند. به طورکلی، به دردهایی که به علت ارتباطات عصبی مشترک در دستگاه عصبی مرکزی در ناحیه دیگری غیراز منطقه اصلی خود احساس گردند، درد ارجاعی [۱۲] می‌نامند. بیماری‌های دستگاه گوارش همانند زخم دوازدهه، پانکراتیت و زخم معده ممکن است باعث کمردرد گردند.به همین ترتیب اختلالات دستگاه ادراری همانند سنگ کلیه، مشکلات حالب‌ها، تومور پروستات، پروستاتیت (التهاب پروستات) و بیماری‌های دستگاه تناسلی در خانم‌ها مثل اندومتریوز و تومور رحم نیز می‌توانند باعث ایجاد درد ارجاعی در ناحیه کمر گردند.

درد التهابی کمر
برخی از بیماری‌های روماتیسمی [۱۳] که باعث ایجاد پدیده التهابی در بافت‌های بدن می‌گردند، ممکن است عامل کمردرد باشند، که شدت درد و محل آن به نوع بیماری بستگی دارد. دردهای التهابی ناشی از یک بیماری روماتیسمی، به هنگام استراحت افزایش و در زمان‌های فعالیت کاهش می‌یابند (برخلاف درد مکانیکی کمری). در بسیاری از این بیماران به هنگام صبح، درد باعث بیداری فرد می‌گردد که پس از مدتی فعالیت کاهش می‌یابد. مواردی از بیماری‌های روماتیسمی که ممکن است باعث کمردرد شوند عبارتنداز:
-آرتریت روماتوئید
-اسپوندیلیت آنکیلوزان
-بیماری بهجت
-سندرم رایتر

درد به علت وجود تومور
تومورهای ناحیه ستون فقرات ممکن است مهره‌های کمری، بافت‌های نرم اطراف ستون فقرات، مننژ و یا ریشه اعصاب نخاعی را درگیر کنند. تومورهای خوش خیم همانند تومورهای بدخیم، می‌توانند به عنوان یک عامل درد کمر مطرح باشند. گاهی تومور مهره‌ها به علت متاستاز مثلا از کلیه، پروستات، ریه و پستان ایجاد می‌گردد.

درد ناشی از بیماری عفونی
عفونت‌های حاد و مزمن از عوامل درد کمری محسوب می‌شوند. برخی از این موارد عبارتنداز:
-استئومیلیت حاد و مزمن
-عفونت قارچی
-سل
-عفونت حاد فضای دیسک
-تب مالت (بروسلوز)

درد کمر با منشاء عروقی
اختلالات عروقی ناشی از شریان و یا ورید در ایجاد درد نقش دارند. بعضی از مشکلات عروقی شریانی یا سیاهرگی که ممکن است عامل درد کمر باشند شامل:
انسداد پیشرونده و تدریجی آئورت
آنوریسم آئورت شکمی
انسداد عروق ایلیاک
فشار به سیاهرگ‌های مهره‌ای
نارسایی‌های سیاهرگی

درد کمر با منشاء روانی
اگر درد بدون وجود ضایعه عضوی خاصی ایجاد گردد، درد روانی (پسیکوژنیک) یا پسیکوسوماتیک می‌نامند. این نوع درد منشاء روحی داشته و ارتباطی با ساختار ماهیچه‌ای، مفصلی، رباط‌ها و دیسک بین مهره‌ای ندارد. به هرحال محل درد و نیز تنوع بارزی که با هیچ تفسیر آناتومیک خاصی هم خوانی نداشته باشد، پسیکوژنیک بودن درد را مطرح می‌سازد [۱۴]. مواردی چون افسردگی، هیستری و تمارض در این گروه قرارمی گیرند. تشخیص دردهای پسیکوژنیک معمولا آسان نیست و به خصوص اگر با یک ضایعه عضوی نیز همراه گردند، ممکن است گیج کننده باشند.

علل دیگر
عوامل دیگری که باعث کمردرد می‌گردند عبارتنداز:
-اختلالات مادرزادی همانند ساکرالیزاسیون و لومباریزاسیون
-بیماری‌های متابولیک و غدد مانند استئوپروز و هیپرپاراتیروئیدی
-مسمومیت با فلزات سنگین مانند رادیوم
-بیماری‌های خونی همانند تالاسمی

معاینه
پزشک با توجه به شرح حال و تاریخچه بیمار، معاینات مختلفی را روی ساختار ستون فقرات و نواحی مرتبط، جهت دستیابی به علت احتمالی درد کمر، شدت و محل آن انجام می‌دهد که ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
-مشاهده ساختمان ستون فقرات به ویژه ناحیه کمری خاجی (Lumbosacral)
-لمس قسمت‌هایی که احتمال ایجاد درد در آن نواحی وجود دارد. لمس ناحیه دردناک به آگاهی از شدت و نوع درد بیمار کمک می‌کند.
-بررسی دامنه حرکتی (ROM) ستون فقرات در جهات مختلف
-معاینه ماهیچه‌هایی که احتمال کوتاهی در آنها وجود دارد (به خصوص ایلیوپسواس و همسترینگ)
-بررسی طول اندام‌های تحتانی
-ارزیابی استخوان‌های لگن خاصره (هیپ طرفین و خاجی) جهت بالانس بودن و وجود هرگونه چرخش
-آزمون قدرت ماهیچه‌ها به ویژه ماهیچه‌های مچ پا و انگشتان جهت ارزیابی ریشه‌های عصبی
-معاینات حسی نواحی اندام تحتانی
-انجام آزمون‌های رایج همانند آزمون بلندکردن مستقیم ساق پا (SLR Test) و تست پاتریک یا فابر (Faber or Patrick Test)
-ارزیابی رفلکس‌های مختلف همانند رفلکس جهش زانو و رفلکس سطحی شکمی

تشخیص
علاوه بر معاینه فیزیکی جهت تشخیص علت کمردرد توسط پزشک معالج، احتمال دارد با توجه به شرایط بیمار ابزارهای تشخیصی خاصی نیز درخواست گردد که عبارتنداز:
-رادیوگرافی
-ام آر آی
-سی تی اسکن
-اسکن استخوانی
-میلوگرافی
-آزمایش خون

درمان

به طورکلی،درمان شامل موارد زیر است:

-درمان دارویی طبق نظر متخصص مربوطه با توجه به علت کمردرد
-درمان فیزیوتراپی که بیشتر در ارتباط با دردهای مکانیکی کاربرد دارد
-کنترل فعالیت‌های روزمره جهت کاهش درد وپیشگیری از دردهای کمری
-درمان جراحی که در آسیب‌های شدید و موارد خاص مطرح می‌گردد. زمانیکه درد بیمار خیلی زیاد باشد و بیمار به درمان‌های فوق پاسخ ندهد ممکن است جراحی صورت گیرد.

اصول پیشگیری
پیشگیری از دردهای کمر یک عامل مهم جهت بهبود مناسبات اقتصادی، مشارکت فعال افراد در جامعه و کاهش هزینه‌های درمانی است.

بسیاری از عوامل مهم پیشگیری از کمردرد عبارتنداز:

-پرهیز از یک وضعیت ثابت، به ویژه نشستن طولانی مدت روی صندلی
-اجتناب از حرکات سریع و چرخشی در ستون فقرات
-اگر مجبور به کارکردن در حالت ایستاده هستیم، باید به گونه‌ای شرایط را مهیا کنیم که مجبور به خم کردن تنه نباشیم.
-پرهیز از بلندکردن اجسام سنگین، به خصوص در حالت ایستاده با زانوهای صاف
-استانداردسازی محیط‌های کار و خانه ازنظر ارتفاع مناسب
-کاهش وزن درصورت چاقی
-تقویت ماهیچه‌های ستون فقرات براساس اصول صحیح. امروزه علم فیزیوتراپی می‌تواند یک روش مناسب و مفیدی را در این زمینه ارائه کند.
-پرهیز از رانندگی طولانی مدت ازطریق توقف‌هایی در مسیر
-پرهیز از تشک‌های نرم و استفاده از بالش‌های مناسب زیر سر.
-داشتن اعتماد به نفس و روحیه‌ای شاد به جای اضطراب و تشویش. افراد مضطرب معمولا کنترل مناسبی بر وضعیت بدنی خود در فعالیت‌های روزمره ندارند، بنابراین مستعد آسیب بیشتری هستند.

جهت تماشای ویدیوهای آموزشی کلیک کنید

پانویس
1.↑ اعلمی هرندی، بهادر. ص۱۹۲
2.↑ برزکار،ابراهیم. ص 65
3.↑ Mechanical
4.↑ Visceral
5.↑ Inflammatory
6.↑ Infection
7.↑ Vascular
8.↑ Psychogenic
9.↑ ناصری، نسرین. ص249
10.↑ Intervertebral Disc Herniation
11.↑ Spinal Canal Stenosis
12.↑ Referred pain
13.↑ Arthritis
14.↑ هاشمی کهن زاد،شهریار. ص 199

منابع

-اعلمی هرندی،بهادر. اصول ارتوپدی و شکسته بندی. چاپ ششم، نشر فروغ اندیشه،

-سلطان ‏زاده، اکبر. بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات. چاپ دوم، جعفری، پائیز ۱۳۷۶.
-ناصری، نسرین. فیزیوتراپی در ضایعات ارتوپدیک. چاپ اول، صبح سعادت، ISBN 4-7-93408-964. ‏
-بنائی، مهدی. دردهای کمر و پشت. چاپ دانشگاه فردوسی مسهد. چاپ سوم. زمستان 1370
-هاشمی کهن زاد،شهریار.ترجمه:تفسیر پاتوفیزیولوژیک درد "سیریل مک براید" و "رابرت بلک لا".چاپ دوم.نشر دانش امروز.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.تحت نظارت:دکتر حسن عشایری.با همکاری:دکتر مسیب برزکار.چاپ اول.بهار ۱۳۸۵.ISBN 964-06-7688-8
-معاینه فیزیکی ستون فقرات و اندام‌ها. ترجمهٔ شایسته آذر، مسعود؛ نوربخش، سید تقی. چاپ اول، تهران: جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۱.

^#-طیبی، عبداله. محسنی فر، هلاکو. آشناگر، زینت. ترجمه ساختار و عملکرد ستون مهره ای لوانجی -نورکین. ناشر قلم علم
Darlene Hertling and Randolph M.Kessler. Management of Common Musculoskeletal Disorders. Third Edition. ISBN 0-397-55150-9
David A.Greenberg & Michael J.Aminoff/ clinical Neurology ;1996
Carol Mattson Porth. Pathophysiology:concepts of altered health states. Publisher:Lippincott. Third Edition. ISBN 0-397-54723-4
منبع تصویر:
http://www.sandiego-spine.com/
http://orthoinfo.aaos.org/

مطالب مرتبط:

-اصول مهم به هنگام کشیدگی در ناحیه کمر و آسیب دیسک کمری

-علل درد کمر

-درد عصب سیاتیک

-اصول و قواعد پیشگیری از کمردرد

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

برچسب‌ها: کمردرد, فتق دیسک, فیزیوتراپی کمردرد, انواع کمردرد چیست

+ نوشته شده در جمعه نهم مهر ۱۳۸۹ ساعت 22:41 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

فتق دیسک(Disc Herniation)

صفحه فتق دیسک بین مهره ای که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

فتق دیسک بین مهره‌ای (به انگلیسی: Intervertebral Disc Herniation)به معنای آزاد شدن بخش مرکزی دیسک از قسمت محیطی آن است.

هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده‌است که عبارتنداز:

-قسمت محیطی بنام آنولوس فیبروزوس[۱]

-قسمت مرکزی بنام هسته دیسک یا نوکلئوس پالپوزوس[۲].

تصویر ذیل:

دیسک های بین مهره ای انعطاف پذیر بوده و هر دیسک بین دو مهره قرار می گیرد.کشیدگی،پیچ خوردگی و فشار به ناحیه کمر که به عناصر پشتی ستون فقرات آسیب وارد می‌کند،می ‌تواند به دیسک یا دیسک‌های بین مهره‌ای که در جلو بین دو جسم مهره‌ای قرار می‌گیرد نیز صدمه وارد کند.

هر دو قسمت محیطی و مرکزی دیسک آسیب پذیرند ولی اصطلاح فتق زمانی کاربرد دارد که قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای به علت پارگی بخش محیطی آن به بیرون راه یابد. فتق هسته ممکن است درنتیجه اعمال نیروهای بیش از اندازه،نیروهای کم اما مداوم و مکرر بر روی دیسک و یا وجود آنولوس معیوب پیش آید[۳].

فهرست مندرجات [نهفتن]

۱ علایم و نشانه ها
۲ درمان
۳ پانویس
۴ جستارهای وابسته
۵ منابع

علایم و نشانه ها

آسیب‌های خفیف دیسک معمولا درد موضعی ایجاد می‌کنند که می‌تواند به علت صدمه قسمت محیطی دیسک باشد و یا به علت تورم دیسک که هنوز به مرحله فتق نرسیده ولی به دلیل فشار ثانویه به اطراف درجاتی از درد را ایجاد می کند.این حالت آسیب جدی محسوب نمی‌شود,مگر اینکه با ادامه نیروهای غیرطبیعی باعث ازهم گسیختگی لایه محیطی و بیرون زدگی هسته دیسک و فشار به رباط طولی پشتی و ریشه های اعصاب نخاعی گردد و با توجه به میزان فشار به ریشه‌های عصبی حالات متفاوتی از درد را ایجاد می‌کند.

تصویر زیر:

درصورت فشار به ریشه‌های عصبی در ناحیه کمری-خاجی (لومبوساکرال) به علت فتق دیسک,درد ناشی از فشار ریشه عصب یا درد رادیکولار [۴] ایجاد می‌گردد که می‌تواند در اندام تحتانی حس گردد. چون در ناحیه کمر دیسک‌های L۴-L۵ و L۵-S۱ بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند، بنابراین درد ناشی از ریشه های عصبی L5 و S1 به وجود می آید.

دردهای رادیکولار همچون سیاتیک به علت فتق دیسک بین مهره ای، با خم کردن ستون فقرات، نشستن، انجام فعالیت، سرفه و عطسه افزایش و با استراحت کاهش می‌یابد.

درمان
اگر علائم فتق دیسک شدید نباشد با درمان محافظه‌کارانه که می‌تواند درمان دارویی,استراحت و فیزیوتراپی باشد تا حد زیادی مشکل بیمار را برطرف کرد ولی اگر شدت علائم خیلی زياد باشد و با ام آر آی(MRI) و میلوگرافی نیز تائید گردد نیاز به عمل جراحی دارد.

بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند معمولا دو دسته‌اند: یا درجاتی از آسیب عصبی قبل از عمل ایجاد شده بود و یا فاقد این حالت بودند که باید بعد از عمل جراحی تحت درمان تکمیلی فیزیوتراپی قرار گیرند;به خصوص بیمارانی که قبل از عمل درجاتی از صدمه عصبی ایجاد شده بود.

پانویس
↑ Anolous Fibrosus
↑ Nucleous Pulposus
↑ ناصری، نسرین. فیزیوتراپی در ضایعات ارتوپدیک.ص 266
↑ Radicular Pain
‎‎
جستارهای وابسته
-کمردرد
-آسیب طناب نخاعی
-تنگی مجرای نخاعی

منابع

-ناصری، نسرین. فیزیوتراپی در ضایعات ارتوپدیک. چاپ اول، صبح سعادت، ISBN 4-7-93408-964. ‏
-قاضى جهانى، بهرام, ترجمه مبانى طب سسيل، بيماريهاى مغز واعصاب. مركز نشر اشارت
-اعلمی هرندی, بهادر, اصول ارتوپدی و شکسته بندی, چاپ ششم,نشر فروغ اندیشه

مطالب مرتبط:

کمردرد

منبع تصویر:

http://www.nlm.nih.gov/

http://www.doctorpinchback.com/

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه