استخوان هیپ (Hip bone)

 

استخوان بی نام یا استخوان لگنی (هیپ)

استخوان هیپ یکی از استخوان های کمربند لگنی است که با استخوان خاجی (ساکروم) در بالا و عقب، با استخوان همنام خود در پایین و جلو و با سر استخوان ران در ناحیه استابولوم (حقه) مفصل می گردد. استابولوم یک حفره مفصلی است که در قسمت سطح خارجی هیپ (استخوان لگنی یا Pelvic bone) قرار می گیرد.

لگن یا پلویس (Pelvis) شامل هیپ های طرفین، ساکروم (خاجی) و کوکسیکس (دنبالچه) است.

شکل لگن در دو جنس زن و مرد:

 

 

استخوان بینام یا هیپ خود شامل سه استخوان است که عبارتنداز:

*ایلیوم یا استخوان تهیگاهی (به عربی خاصره) در بالای استخوان

*ایسکیوم یا استخوان نشیمنگاهی (به عربی ورک) در قسمت پشتی-تحتانی استخوان

*پوبیس یا استخوان شرمگاهی (به عربی عانه) در قسمت جلویی-تحتانی استخوان

 

سه قسمت استخوان در ابتدا به واسطه بافت غضروفی به یکدیگر اتصال دارند. بافت غضروفی در بزرگسالان استخوانی شده و سه قسمت استخوان یکپارچه می گردند.

 

 

ویژگی های دیگر استخوان لگنی (استخوان هیپ)

*استخوان بینام یا هیپ، استخوانی است درشت، تخت و چهارگوش

*این استخوان دارای دو سطح داخلی و خارجی و چهار زاویه جلویی-فوقانی، جلویی-تحتانی، پشتی-فوقانی و پشتی-تحتانی است.

 

سطح خارجی استخوان هیپ چپ در شکل زیر:

 

 

*استخوان هیپ دارای چهار کنار فوقانی، تحتانی، جلویی و پشتی است. همچنین دارای یک کنار داخلی در سطح داخلی استخوان نیز می باشد.

*هر سه قسمت استخوان (ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس) در تشکیل استابولوم که یک حفره مفصلی است، شرکت می کنند

*سوراخ اوبتوراتور (سوراخ سدادی) در زیر استابولوم قرار می گیرد. این سوراخ به واسطه غشاء اوبتوراتور مسدود است. بخشی از عضلات اوبتوراتور داخلی و خارجی از غشاء اوبتوراتور مبدا می گیرند.

*استخوان تهیگاهی (ایلیوم) در قسمت بالای ایسکیوم و پوبیس قرار دارد که وسیع تر بوده و دارای دو سطح خارجی و داخلی است. سطح خارجی ایلیوم شامل سطح سرینی (گلوتئال) و قسمت فوقانی استابولوم است. سطح گلوتئال مربوط به اتصالات عضلات گلوتئوس ماگزیموس، گلوتئوس مدیوس و گلوتئوس مینیموس (عضلات سرینی بزرگ، میانی و کوچک) است. سطح داخلی ایلیوم شامل حفره خاصره ای (حفره ایلیاک) و سطح خاجی-لگنی (ساکروپلویک) است که این دو قسمت ازطریق یک کنار داخلی از یکدیگر مجزا می گردند. حفره ایلیاک مبدا اتصال عضله ایلیاکوس است و قسمتی از سطح خاجی-لگنی بنام سطح گوشی (اوریکولار) با استخوان خاجی (ساکروم) مفصل شده و مفصل ساکروایلیاک را ایجاد می کند.

*ناحیه ایلیوم دارای ستیغ ایلیاک (ستیغ خاصره ای) یا کنار فوقانی استخوان هیپ، خار خاصره ای جلویی فوقانی، خار خاصره ای جلویی تحتانی، خار خاصره ای پشتی فوقانی و خار خاصره ای پشتی تحتانی است.

*استخوان نشیمنگاهی (ایسکیوم) که بخش پشتی-تحتانی استخوان لگن را ایجاد می کند از یک تنه و یک شاخه تشکیل شده است. شاخه ایسکیوم با شاخه تحتانی پوبیس یکی می شود. بخشی از تنه ایسکیوم بنام برجستگی ایسکیال، محل اتصال تاندون عضلات همسترینگ (سمی ممبرانوسوس، سمی تندینوسوس و بایسپس فموریس) است.

*استخوان شرمگاهی (پوبیس) که بخش جلویی-تحتانی استخوان لگن را ایجاد می کند، شامل یک تنه و دو شاخه فوقانی و تحتانی است. سطح داخلی تنه پوبیس دارای یک سطح مفصلی است که ازطریق یک دیسک بین مفصلی با پوبیس طرف دیگر مفصل شده که به آن سیمفیزیس پوبیس می گویند (سیمفیزیس پوبیس یک مفصل غضروفی است). پوبیس محل اتصال عضلات نزدیک کننده (اداکتور) ران است.

تصویر زیر:

 

 

تهیه و تنظیم: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

منبع تصویر:

 http://biology.clc.uc.edu

 http://upload.wikimedia.org/

http://chestofbooks.com/health

*استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ یا لینک آن مجاز است.

 

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی 

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات 

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

 

لگن (Pelvis)

لگن یا پلویس (Pelvis) که به آن لگن خاصره نیز گفته می شود از استخوان های زیر تشکیل می گردد:

*استخوان های هیپ یا بی نام (هیپ چپ و راست)

*استخوان خاجی یا ساکروم

*استخوان دنبالچه یا کوکسیکس

 

استخوان هیپ (استخوان بی نام) یا استخوان لگنی (Pelvic bone) خود شامل سه استخوان است:

*ایلیوم یا استخوان تهیگاهی (استخوان خاصره)

*ایسکیوم یا استخوان نشیمنگاهی (استخوان ورک)

*پوبیس یا استخوان شرمگاهی (استخوان عانه)

 

تصویر زیر:

 

 

 

مفاصل لگن عبارتنداز:

*مفاصل ساکروایلیاک (مفاصل خاجی-خاصره ای)

*سیمفیزیس پوبیس

 

پلویس یا لگن ازطریق مفاصل ساکروایلیاک چپ و راست به ساکروم متصل می گردد و از طرفی دیگر حفره های حقه ای (استابولار) آن با سر استخوان های ران همان طرف، مفاصل ران (مفاصل هیپ) را به وجود می آورد و بدین طریق باعث انتقال وزن بدن به اندام های تحتانی می گردد. مفاصل ساکروایلیاک و سیمفیزیس پوبیس دراتباط با هم بوده و همچنین پلویس ممکن است نسبت به مفاصل ران به طرف جلو یا عقب چرخش یابد . چرخش لگن به جلو، حول محور مفاصل ران به عنوان تیلت جلویی (قدامی) نامیده می شود. اگر لگن به طرف عقب بچرخد، تیلت پشتی (خلفی) گفته می شود.

تیلت جلویی و تیلت پشتی در تصویر زیر:

 

 

 

تیلت طرفی ممکن است به راست یا چپ باشد که در آن صورت لگن یک سمت بالاتر از دیگری قرار می گیرد.

 

کمربند لگنی (Pelvic girdle) از مفاصل زیر تشکیل می گردد:

*مفاصل ساکروایلیاک

*سیمفیزیس پوبیس

*مفاصل ران (مفاصل هیپ)

 

حرکات مفاصل کمربند لگنی در هماهنگی و همکاری نسبت به هم صورت می گیرد به نحوی که هرگونه اختلال در هر یک ممکن است باعث مشکلات وضعیتی (پوسچرال)، درد و اختلالات حرکتی در دیگری گردد.

نویسنده: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

منبع تصویر

http://www.pt.ntu.edu.tw

مطالب مرتبط:

حرکت شناسی (Kinesiology)

سمفیزیس پوبیس (Pubic symphysis)

مفصل چیست 

سمفیزیس (Symphysis)

مفصل ساکروایلیاک (Sacroiliac joint)

مفصل هیپ (Hip joint)

مفاصل غضروفی (Cartilaginous joints)

کمربند شانه ای (Shoulder girdle)