فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

اولین منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران

کاری از کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی در کانال تلگرامی بنام اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی

تهیه و تدوین: کارگروه اخلاق حرفه‌ای فیزیوتراپی

عنوان: منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران

تهیه و تدوین: کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی

اسامی کارگروه به ترتیب حروف الفبا:

• فیزیوتراپیست حمیدرضا اشراقی

• فیزیوتراپیست پروین انتشاریون

• فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

• فیزیوتراپیست همایون ستوده

• فیزیوتراپیست دکتر محمد جعفر شاطرزاده

• فیزیوتراپیست دکتر سعید فیاض

• فیزیوتراپیست اردلان قهرمانی

• فیزیوتراپیست نوید محمدزاده

• فیزیوتراپیست فرزانه نوروزی نژاد

نگارش:

• فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

• فیزیوتراپیست نوید محمدزاده

• فیزیوتراپیست فرزانه نوروزی نژاد

• فیزیوتراپیست حمیدرضا اشراقی

طراح جلد: فیزیوتراپیست پروین انتشاریون (اینجا)

تشکر و قدردانی

منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران در گروه تلگرامی "اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی" با مشارکت همکاران فیزیوتراپیست مورد بحث و بررسی قرار گرفت. کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی بر خود لازم می داند که از اعضای محترم این گروه و همه کسانی که به نوعی در تهیه و تدوین این منشور نقش داشته اند تشکر و قدردانی نماید.

منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران

(ویراست اول، 1396)

کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی با برخورداری از تجربه "سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران" اقدام به تدوین اولین منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران در کانال تلگرامی "اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی" با مشارکت بیش از دویست فیزیوتراپیست نموده است.

برای دسترسی به اولین سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران روی متن زیر کلیک کنید:

سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران (ویراست اول، 1395)-پانزده قسمت

برای ایجاد این منشور از منابع معتبر بخصوص سایت رسمی کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT)، منشور حقوق بیمار در ایران (ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1388) و همچنین اولین سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران استفاده شده که این منابع به طور دقیق در انتهای منشور ذکر گردیده است.

این منشور دارای 7 مولفه می باشد و هر مولفه دارای بندهای مرتبط به آن جهت تبیین حقوق بیماران فیزیوتراپی است. بدیهی است جهت به روزسانی در منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی، بر اساس پیشنهادات جامعه فیزیوتراپی، بیماران محترم، صاحب نظران و نظرات کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی، تغییرات در صورت نیاز در ویراست های بعدی اعمال خواهد شد.

کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی که این منشور و همچنین اولین سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران را تدوین نموده است، مسئولیت اجرایی در این ارتباط ندارد و بر اساس نگرش مسئولیت پذیری اجتماعی و با هدف بسط و گسترش مفاهیم اخلاق حرفه ای و حقوق بیماران در جامعه فیزیوتراپی و اجتماع به این مبحث مهم اقدام نموده است.

فهرست

مقدمه

مولفه های منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی

· حق احترام
· حق عدالت و پرهیز از تبعیض
· حق دریافت و دسترسی به اطلاعات
· حق انتخاب و تصمیم گیری
· حق دریافت خدمات با کیفیت و آموزش سلامت
· حق اصل رازداری
· حق شکایت و رسیدگی به آن

پیشنهادات

رونوشت

منابع (References)

مقدمه

منشور حقوق بیمار مجموعه ای از قواعد و مقررات است که نظام های ارائه دهنده خدمات سلامت باید نسبت به هر بیمار به عنوان دریافت کننده خدمات انجام دهند و با هدف آگاهی بیمار از حقوق خود تدوین می گردد. حقوق بیمار یکی از شاخص های مهم کیفیت خدمات در نظام سلامت (Health system) است و به عنوان یکی از محورهای اصلی حاکمیت بالینی (Clinical governance) نیز شناخته می شود.

حرفه فیزیوتراپی یکی از بخش های مهم نظام سلامت است و اعضای آن با عنوان حرفه ای فیزیوتراپیست به حقوق بیماران در زمان مراجعه به بخش ها و مراکز فیزیوتراپی و در طی اعمال و فرآیندهای فیزیوتراپی (ارزیابی، تشخیص، پیش آگهی، درمان، ارزیابی مجدد و پیشگیری) معتقد بوده و به آن عمل می کنند. جامعه فیزیوتراپی ایران بر این اعتقاد است که اجرای منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی علاوه بر بهبود کیفیت خدمات فیزیوتراپی در نظام سلامت، نشان دهنده تعهد فیزیوتراپیست ها در فعالیت های حرفه ای شان نسبت به بیماران می باشد. جامعه فیزیوتراپی ایران، آگاهی بخشی در زمینه حقوق بیماران را از وظایف خود می داند.

مولفه های منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی

در بسیاری کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته، مولفه های مختلفی جهت تدوین منشور حقوق بیمار مورد توجه قرار می گیرند. این مولفه ها ممکن است تحت تاثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و قوانین مدنی آن کشور قرار گیرند.

مولفه های اصلی حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران عبارت اند از:

حق احترام
حق عدالت و پرهیز از تبعیض
حق دریافت و دسترسی به اطلاعات
حق انتخاب و تصمیم گیری
حق دریافت خدمات با کیفیت و آموزش سلامت
حق اصل رازداری
حق شکایت و رسیدگی به آن

مولفه اول

حق احترام

مولفه اول: حق احترام

1-1 بیمار حق دارد که به هنگام دریافت خدمات فیزیوتراپی با احترام با او برخورد شود و داشتن رفتاری همراه با حفظ شان و کرامت انسانی حق هر بیماری است.

1-1-1 بیمار حق دارد که به سخنان وی جهت بیان شرح حال بیماری، اختلالات، ناتوانی ها و مشکلات مرتبط با فیزیوتراپی به خوبی گوش داده شود.

1-1-2 بیمار حق دارد که با او به ملایمت، صبر و حوصله و خوشخویی برخورد شود.

1-1-3 بیمار حق دارد که به سوالات وی با احترام و حفظ شان پاسخ داده شود.

1-1-4 بیمار حق دارد به انتقادش نسبت به خدمات فیزیوتراپی نامناسب با احترام برخورد شود.

1-2 بیمار حق دارد که به باورها و عقایدش از هر قومیت، مذهب، ملیت، نژاد و فرهنگ احترام گذاشته شود.

1-3 بیمار حق دارد که به حریم خصوصی او احترام گذاشته شود و از ویزیت وی در حضور سایر افراد خودداری شود (مگر با اجازه و موافقت بیمار).

1-3-1 بیمار حق دارد به درخواستش مبنی بر حضور یک فرد معتمد یا یکی از بستگانش در طی معاینه و ویزیت پاسخ مثبت داده شود.

1-3-2 در مواردی که بیمار کودک باشد همراهی یکی از والدین کودک در تمامی مراحل خدمات فیزیوتراپی حق کودک است.

1-4 بیمار حق دارد که به درخواستش مبنی بر انجام فیزیوتراپی توسط دیگر همکاران فیزیوتراپیست احترام گذاشته شود.

1-5 بیمار حق دارد که در آرامش و با احترام بمیرد.

مولفه دوم

حق عدالت و پرهیز از تبعیض

مولفه دوم: حق عدالت و پرهیز از تبعیض

2-1 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی را بدون تبعیض از نظر سن، جنس، سطح سواد، مقام، اعتقادات و مذهب، زبان، وضعیت اقتصادی-سیاسی-اجتماعی، ملیت و نژاد دریافت نماید.

2-2 ارائه خدمات فیزیوتراپی باید بر اساس عدالت و برابری باشد و این حق هر بیماری است.

2-2-1 ارائه خدمات فیزیوتراپی مناسب و مطلوب همانند سایر بیماران مراجعه کننده به فیزیوتراپی حق همه بیماران آسیب پذیر کم توان جسمی یا ذهنی، افراد بی سرپرست، کودکان، سالمندان، افراد دارای اختلالات هوشیاری و مشکلات روانی نیز می باشد.

2-2-2 ارائه خدمات فیزیوتراپی مناسب و مطلوب همانند سایر بیماران مراجعه کننده به فیزیوتراپی حق همه بیماران مبتلا به بیماری های خاص که خطر انتقال بیماری آنها وجود دارد یا به عنوان انگ اجتماعی شناخته می شوند نیز می باشد (با رعایت اصول و ضوابط ایمنی).

مولفه سوم

حق دریافت و دسترسی به اطلاعات

مولفه سوم: حق دریافت و دسترسی به اطلاعات

3-1 بیمار حق دارد اطلاعات کافی، درست و مناسب در ارتباط با بیماری، اختلالات، ناتوانی های خود، فیزیوتراپیست و روش های فیزیوتراپی دریافت نماید.

3-1-1 بیمار حق دارد در صورت تمایل فیزیوتراپیست خود را بشناسد.

3-1-2 بیمار حق دارد برای کسب اطلاعات مناسب و مطلوب در حوزه عملکرد فیزیوتراپی از فیزیوتراپیست خود سوال کند.

3-1-3 بیمار حق دارد که به سوالاتش به درستی توسط فیزیوتراپیست پاسخ داده شود و در صورتی که فیزیوتراپیست اطلاعات لازم و مناسب را نداشته باشد باید بیمار را به منابع معتبر یا افراد دارای صلاحیت ارجاع دهد.

3-1-4 بیمار حق دارد اطلاعات را به بهترین نحو و به صورتی که برای وی قابل فهم باشد دریافت نماید.

3-1-5 بیمار حق دارد در ارتباط با دریافت اطلاعات مناسب، شخص دیگری را به جای خود معرفی نماید و اگر بیمار فاقد صلاحیت لازم برای دریافت اطلاعات باشد، وی حق دارد که اطلاعات مناسب و کافی از طریق فیزیوتراپیست به مراقبان اصلی یا ولی قانونی او ارائه گردد.

3-1-6 بیمار حق دارد اطلاعات مناسب و درست در ارتباط با روش های درمانی تعیین شده، اهداف فیزیوتراپی، پیش آگهی و روش های پیشگیری را دریافت نماید.

3-1-7 بیمار حق دارد علاوه بر کسب اطلاعات در ارتباط با مزایا و منافع روش های درمانی تعیین شده فیزیوتراپی از معایب و مضرات آن روش ها نیز آگاهی یابد.

3-1-8 بیمار حق دارد از روش های جایگزین خدمات فیزیوتراپی به همراه ذکر مزایا و معایب آن اطلاع یابد.

3-2 بیمار حق دارد از کلیه اقداماتی که ماهیت پژوهشی یا تحقیقاتی دارند اطلاع یابد و از مزایا و مضرات آنها آگاه گردد.

3-3 بیمار حق دارد اطلاعات لازم و درست در ارتباط با عوارض و مشکلات ناشی از عدم انجام فیزیوتراپی را دریافت نماید.

3-4 بیمار حق دارد اطلاعات کافی و مناسب در ارتباط با هزینه های از پیش تعیین شده هر یک از روش های درمانی که برای وی مشخص شده است را دریافت نماید.

3-5 بیمار حق دارد اطلاعات لازم و مناسب در ارتباط با انواع خدمات بیمه های درمانی را دریافت نماید.

3-6 بیمار حق دارد به اطلاعات مندرج در پرونده بالینی خود دسترسی داشته باشد، تصویر آن را دریافت نماید و تصحیح مواردی که به اشتباه در پرونده ثبت شده اند را درخواست کند.

3-7 بیمار حق دارد اطلاعات کافی در ارتباط با مطالبه رسید پرداخت های مالی دریافت کند.

3-8 بیمار حق دارد اطلاعات لازم در ارتباط با روش های شکایات دریافت نماید.

مولفه چهارم

حق انتخاب و تصمیم گیری

مولفه چهارم: حق انتخاب و تصمیم گیری

4-1 بیمار حق دارد بر اساس اطلاعات مناسب و قابل فهمی که به وی ارائه می شود (موارد مولفه سوم) در انتخاب و تصمیم گیری نسبت به خدمات فیزیوتراپی مشارکت نماید.

4-1-1 بیمار حق دارد انتخاب و تصمیم گیریش در ارتباط با خدمات فیزیوتراپی، آزادانه و آگاهانه باشد.

4-1-2 بیمار حق دارد پس از دریافت اطلاعات، زمان لازم و مناسب به وی جهت انتخاب و تصمیم گیری برای دریافت خدمات فیزیوتراپی داده شود.

4-2 رضایت آگاهانه (Informed consent) حق بیمار است که به آگاهی و درک بیمار از منافع و مضرات خدمات فیزیوتراپی یا تحقیقات جهت انتخاب و تصمیم گیری اشاره دارد و فیزیوتراپیست باید رضایت آگاهانه بیمار را اخذ نماید.

4-2-1 قبل از اخذ رضایت آگاهانه، ادراک بیمار از منافع یا مضرات خدمات فیزیوتراپی یا تحقیقات حق بیمار است.

4-2-2 برای اخذ رضایت آگاهانه، بیمار باید صلاحیت لازم را داشته باشد و در مواردی که بیمار فاقد صلاحیت لازم است (همانند خردسالی، مشکلات روانی و اختلالات هوشیاری) رضایت آگاهانه ولی قانونیش نیاز بوده و حق بیمار است.

4-2-3 بیمار یا ولی قانونی حق دارد در هر زمانی رضایت خود را پس بگیرد.

4-3 بیمار در انتخاب، ادامه و پایان بخشیدن به خدمات فیزیوتراپی حق دارد و هیچ کس حق ندارد وی را نسبت به دریافت خدمات فیزیوتراپی مجبور کند.

4-3-1 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی را شروع یا رد کند.

4-3-2 بیمار حق دارد در مسیر و جریان خدمات فیزیوتراپی از ادامه آن انصراف دهد.

4-3-3 بیمار حق دارد پایان درمان فیزیوتراپی را اعلام کند.

4-3-4 بیمار حق دارد جهت ادامه درمان به فیزیوتراپیست دیگر مراجعه نماید.

4-3-5 در صورت رد، انصراف یا اعلام پایان درمان های فیزیوتراپی از طرف بیمار، وی حق دارد از عوارض احتمالی و مشکلات ناشی از عدم دریافت خدمات فیزیوتراپی آگاه گردد.

مولفه پنجم

حق دریافت خدمات با کیفیت و آموزش سلامت

مولفه پنجم: حق دریافت خدمات با کیفیت و آموزش سلامت

5-1 بیمار حق دارد دریافت خدمات فیزیوتراپی بر اساس حفظ شان انسانی و احترام (مولفه اول)، عدالت و پرهیز از تبعیض (مولفه دوم)، صداقت و درستکاری باشد.

5-2 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی را در زمان تعیین شده و در سریع ترین زمان ممکن دریافت نماید.

5-3 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی را به صورت کامل و جامع دریافت نماید.

5-3-1 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی که توسط فیزیوتراپیست انجام می گیرد شامل ارزیابی، تشخیص، پیش آگهی، درمان و پیشگیری باشد و در جلسات درمانی به واسطه ارزیابی مجدد توسط فیزیوتراپیست از تغییرات درمانی خود آگاه شود.

5-3-2 بیمار حق دارد نوع خدمات فیزیوتراپی که به وی ارئه می شود بر طبق دانش روز و استانداردهای مبتنی بر شواهد ملی و بین المللی باشد.

5-3-3 بیمار حق دارد فعالیت ها و اعمالی که نیازمند دانش فیزیوتراپی، تصمیم گیری دقیق و مهارت های خاص جهت اجرا است فقط توسط فیزیوتراپیست انجام گیرد.

5-3-4 بیمار حق دارد اطلاعات کافی، لازم و درست بر طبق مولفه سوم (حق دریافت و دسترسی به اطلاعات) که نقش مهمی در بهبود و کیفیت خدمات فیزیوتراپی دارد به وی ارائه گردد.

5-3-5 بیمار حق دارد در توسعه و افزایش کیفیت خدمات فیزیوتراپی مرتبط با خود مشارکت نماید.

5-3-6 بیمار حق دارد خدمات فیزیوتراپی را متناسب با تغییر شرایط و وضعیت سلامت خود دریافت نماید.

5-4 بیمار حق دارد فیزیوتراپیست وی نسبت به نحوه ارائه خدمات فیزیوتراپی و عملکرد خود پاسخگو باشد.

5-4-1 بیمار حق دارد فیزیوتراپیست وی نسبت به انتقاداتش صبور و پاسخگو باشد.

5-5 بیمار حق دارد دریافت خدمات فیزیوتراپی بر اساس برتری منافع بیمار یا بهترین منافع وی باشد.

5-5-1 بیمار حق دارد پس از محقق شدن اهداف خدمات فیزیوتراپی یا در مواردی که انجام فیزیوتراپی دیگر برای بیمار منفعتی ندارد به وی اطلاع داده شده و ترخیص گردد.

5-6 بیمار حق دارد در هر مرحله ای از دریافت خدمات فیزیوتراپی، درخواست مشاوره با یک فیزیوتراپیست دیگر داشته باشد.

5-7 بیمار حق دارد ناتوانی ها، بیماری، درد و اختلالاتش توسط فیزیوتراپیست وی درک شود و فیزیوتراپیست نباید مشکلات جسمی یا ذهنی بیماران را کوچک و بی ارزش تلقی کند.

5-8 بیمار حق دارد در مواردی که وی علاوه بر خدمات فیزیوتراپی به دریافت خدمات سلامت توسط دیگر اعضای نظام سلامت هم نیاز داشته باشد به صورت صحیح هدایت شود.

5-9 در صورتی که بیمار نتواند از طرف خودش صحبت کند، بیمار حق دارد وکیل یا نماینده قانونی از طرف خود بگیرد.

5-10 بیمار حق دارد آموزش های لازم و مناسب در ارتباط با سلامت را که در حوزه فیزیوتراپی است دریافت نماید.

5-10-1 بیمار حق دارد آموزش های لازم را جهت دستیابی، حفظ و ارتقای سلامت دریافت نماید.

5-10-2 بیمار حق دارد آموزش های لازم و مناسب را جهت پیشگیری از بیماری ها و اختلالات مرتبط با فیزیوتراپی دریافت نماید.

5-11 بیمار حق دارد در صورت عدم ارائه خدمات فیزیوتراپی با کیفیت یا به هر دلیلی، فیزیوتراپیست دیگری درخواست نماید یا به یک مرکز فیزیوتراپی مورد نظر خود مراجعه نماید.

مولفه ششم

حق اصل رازداری

مولفه ششم: حق اصل رازداری

6-1 بیمار حق دارد اطلاعات و اسرار وی محرمانه بمانند به جز در مواردی که بیمار رضایت خود را اعلام کرده یا قانون تصریح کرده باشد.

6-1-1 بیمار حق دارد کلیه اطلاعات هویتی و شخصی وی و همچنین فرآیندهای فیزیوتراپی همانند ارزیابی، تشخیص، پیش آگهی و درمان که جزو اسرار بیمار هستند محرمانه بمانند.

6-1-2 بیمار حق دارد اطلاعات به دست آمده از طریق فیزیوتراپیست و بخش خدمات فیزیوتراپی، محرمانه بمانند و تمامی آنان باید از مطرح ساختن اطلاعات هویتی و اسرار بیمار خودداری نمایند.

6-2 بیمار حق دارد حریم خصوصی و شخصی وی حفظ گردد و از حضور افرادی که در روند خدمات فیزیوتراپی نقشی ندارند جلوگیری گردد مگر با اجازه و خواست بیمار.

مولفه هفتم

حق شکایت و رسیدگی به آن

مولفه هفتم: حق شکایت و رسیدگی به آن

7-1 بیمار حق دارد در صورت خسران و عدم رعایت حقوقش که در این منشور با هفت مولفه مطرح گردیده است به مقامات ذی صلاح شکایت نماید.

7-2 در صورت شکایت بیمار نسبت به ارائه کنندگان خدمات فیزیوتراپی نیز وی حق دارد خدمات فیزیوتراپی مناسب و با کیفیت را به هنگام مراجعه دریافت نماید و شکایت بیمار نباید مانعی برای دریافت خدمات فیزیوتراپی با کیفیت گردد.

7-3 بیمار حق دارد به شکایت وی از طریق مجاری قانونی رسیدگی شود و از نتایج شکایت خود آگاه گردد.

7-4 در صورت شکایت بیمار و اثبات خطای ارائه کنندگان خدمات فیزیوتراپی، بیمار حق دارد که خسارت وارده در کوتاه ترین زمان ممکن بر طبق مقررات و مجاری قانونی جبران گردد.

پیشنهادات

اگرچه تدوین منشور حقوق بیماران، اولین و مهمترین گام جهت توجه دادن به حقوق بیماران و رعایت حقوق آنان محسوب می شود ولی مطمئنا بدون زمینه سازی و ایجاد بسترهای لازم ، اجرایی کردن واقعی آن دچار مشکل می گردد.

عوامل موثر در ارتقاء، تثبیت و استقرار منشور حقوق بیماران عبارت اند از:

آموزش در ارتباط با منشور حقوق بیماران (آموزش در سطح دانشگاه، کارکنان و عمومی)
نصب منشور حقوق بیماران در مراکز نظام سلامت و اطلاع رسانی به بیماران
آموزش مهارت تصمیم گیری اخلاقی کارکنان نظام سلامت
بررسی راهکارهای عملیاتی کردن منشور حقوق بیماران
بررسی موانع اجرایی شدن منشور حقوق بیماران
در نظر گرفتن دیدگاه های کلیه ذینفعان همانند بیماران، همراهان بیمار و کارکنان نظام سلامت
فعال کردن کمیته های تصمیم گیری اخلاقی و اخلاق پژوهش
آموزش اخلاق حرفه ای جهت کارکنان نظام سلامت و پژوهشگران و همچنین در سطح جامعه
نظارت و پایش از طریق واحدهای ارتباط با بیمار
ایجاد راهنمای مناسب در قسمت های مختلف مراکز نظام سلامت
ایجاد فضای فیزیکی مناسب برای بیماران
تسهیل در جهت مسیرهای ارتباطی بیماران با مدیران
انجام تحقیق و پژوهش در حوزه حقوق بیماران
تشکیل همایش یا کنفرانس های داخلی و بین المللی در ارتباط با حقوق بیماران
گسترش تشکل های غیر دولتی در حوزه حقوق بیماران
حمایت بخش های دولتی از سازمان های غیر دولتی در زمینه حقوق بیماران
رعایت منشور حقوق بیماران به عنوان یکی از معیارهای ارزشیابی کارکنان و مراکز درمانی
توجه به حقوق ارائه کنندگان خدمات سلامت
افزایش رضایت شغلی کارکنان نظام سلامت

رونوشت:

هیات مدیره محترم انجمن فیزیوتراپی ایران
بورد محترم فیزیوتراپی ایران
گروه های آموزشی فیزیوتراپی در ایران
انجمن فیزیوتراپی استان ها
گروه های تلگرامی فیزیوتراپی
سایت ها و وبلاگ های فیزیوتراپی

منابع (References)

v کارگروه اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی، اولین سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران (ویراست اول، پاییز 1395)

v درگاهی، حسین. اسحاقی، شبنم. مطالعه تطبیقی منشور حقوق بیمار در کشورهای منتخب با کشور ایران. مجله دیابت و لیپید ایران. ویژه نامه اخلاق پزشکی (1386)

v پارساپور، علیرضا. باقری، علیرضا. لاریجانی، باقر. منشور حقوق بیمار در ایران. ویژه نامه مجله اخلاق و تاریخ پزشکی. زمستان 1388

v مظفری، مصیب. موسوی مقدم، سید رحمت الله. جعفری، امیر قلی. بررسی الزامات استقرار منشور حقوق بیمار در مراکز درمانی کشور: یک مطالعه دلفی. مجله بالینی پرستاری و مامایی. دوره 2. شماره 3. پاییز 1392

v جولایی، سودابه. نیکبخت نصرآبادی، علیرضا. پارسا یکتا، زهره. نگاهی چند سویه به پدیده حقوق بیمار: تجربیات زیسته بیمار و همراه، پزشک و پرستار. نشریه پرستاری ایران (دانشگاه علوم پزشکی ایران). دوره ۲۲. شماره ۶۰. آبان ۱۳۸۸

The World Confederation for Physical Therapy (WCPT), Accessed on April 2017, Available at: http://www.wcpt.org/policy/ps-patients-rights

جراح و متخصص درمان ریشه : دکتر علی مرسلی, Accessed on April 2017, Available at:http://drmorsali.com/patients-rights

:دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قمQom University of Medical Sciences and Health Services, Accessed on April 2017, Available at: http://www.muq.ac.ir/index.aspx?siteid=114&pageid=12428

بهار 1396

مطالب مرتبط:

سند اخلاق حرفه ای فیزیوتراپی ایران (ویراست اول، 1395)-پانزده قسمت

لیست وبلاگ های رسمی من

ویدیوها در آپارات

ویدیوهای آموزشی

برچسب‌ها: منشور حقوق بیمار در ایران, منشور حقوق بیماران, حقوق بیماران, حقوق بیماران فیزیوتراپی

منشور حقوق بيمار

حقوق بيمار يكي از محور‌هاي شاخص در تعريف استانداردها جهت اعمال حاكميت خدمات باليني است. در سال ۱۳۸۱ براي اولين بار منشور حقوق بيمار در ايران در ۱۰ ماده تدوين و از سوي معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ابلاغ گرديد. پس از بررسی و بازبینی ، متن نهايي منشور حقوق بيمار در آبان ماه ۱۳۸۸ از سوي وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به مراكز تابعه ابلاغ گرديد. منشور جامع حقوق بيمار در ۵ محور كلي و ۳۷ بند به همراه بينش و ارزش و يك تبصره پاياني تنظيم گرديده است. محور‌هاي پنج‌گانه منشور شامل موارد زیر است:

منشور حقوق بيمار در ايران

۱- دريافت مطلوب خدمات سلامت حق بيمار است .

ارائه خدمات سلامت بايد :

۱-۱)شايسته شان و منزلت انسان و با احترام به ارزش ها، اعتقادات فرهنگي و مذهبي باشد ؛
۲-۱) برپايه ي صداقت، انصاف، ادب وهمراه با مهرباني باشد ؛
۳-۱) فارغ از هرگونه تبعيض از جمله قومي، فرهنگي، مذهبي، نوع بيماري و جنسيتي باشد ؛
۴-۱) براساس دانش روز باشد ؛
۵-۱)مبتني بربرتري منافع بيمار باشد ؛
۶-۱) در مورد توزيع منابع سلامت مبتني بر عدالت و اولويت هاي درماني بيماران باشد ؛
۷-۱)مبتني بر هماهنگي ارکان مراقبت اعم از پيشگيري، تشخيص، درمان و توانبخشي باشد ؛
۸-۱) به همراه تامين کليه امکانات رفاهي پايه و ضروري و به دور از تحميل درد و رنج و محدوديت هاي غير ضروري باشد ؛
۹-۱) توجه ويژه اي به حقوق گروه هاي آسيب پذير جامعه از جمله کودکان، زنان باردار، سالمندان، بيماران رواني، زندانيان، معلولان ذهني و جسمي و افراد بدون سرپرست داشته باشد ؛۱-۱۰) در سريع ترين زمان ممکن و با احترام به وقت بيمار باشد ؛
۱۱-۱) با در نظرگرفتن متغيرهايي چون زبان ، سن و جنس گيرندگان خدمت باشد ؛
۱۲-۱)درمراقبت هاي ضروري و فوري (اورژانس) ، بدون توجه به تامين هزينه ي آن صورت گيرد. در موارد غير فوري (الکتيو) براساس ضوابط تعريف شده باشد .
۱۳-۱) در مراقبت هاي ضروري و فوري (اورژانس) ، در صورتي که ارائه خدمات مناسب ممکن نباشد ، لازم است پس از ارائه ي خدمات ضروري و توضيحات لازم ، زمينه انتقال بيمار به واحد مجهز فراهم گردد .
۱۴-۱) درمراحل پاياني حيات که وضعيت بيماري غيرقابل برگشت و مرگ بيمار قريب الوقوع مي باشد با هدف حفظ آسايش وي ارائه گردد.منظور از آسايش کاهش درد ورنج بيمار، توجه به نيازهاي رواني،اجتماعي، معنوي و عاطفي وي و خانواده اش در زمان احتضارمي باشد. بيمار در حال احتضار حق دارد در آخرين لحظات زندگي خويش با فردي که مي خواهد همراه گردد.

۲– اطلاعات بايد به نحو مطلوب و به ميزان کافي دراختيار بيمار قرارگيرد.

۱-۲) محتواي اطلاعات بايد شامل موارد ذيل باشد؛
۱-۲-۲) مفاد منشورحقوق بيمار در زمان پذيرش؛
۲-۱-۲) ضوابط و هزينه هاي قابل پيش بيني بيمارستان اعم از خدمات درماني و غيردرماني و ضوابط بيمه و معرفي سيستم هاي حمايتي در زمان پذيرش؛
۳-۱-۲) نام، مسووليت و رتبه ي حرفه اي اعضاي گروه پزشکي مسئول ارائه مراقبت از جمله پزشک، پرستار و دانشجو و ارتباط حرفه اي آن ها با يکديگر؛
۴-۱-۲) روش هاي تشخيصي و درماني و نقاط ضعف وقوت هر روش و عوارض احتمالي آن، تشخيص بيماري، پيش آگهي و عوارض آن و نيز کليه ي اطلاعات تاثيرگذار درروند تصميم گيري بيمار؛
۵-۱-۲) نحوه ي دسترسي به پزشک معالج و اعضاي اصلي گروه پزشکي درطول درمان؛
۶-۱-۲) کليه اقداماتي که ماهيت پژوهشي دارند؛
۷-۱-۲) ارائه آموزش هاي ضروري براي استمراردرمان؛
۲-۲) نحوه ي ارائه اطلاعات بايد به صورت ذيل باشد:
۱-۲-۲) اطلاعات بايد در زمان مناسب و متناسب با شرايط بيمار از جمله اضطراب و درد و ويژگي هاي فردي وي از جمله زبان، تحصيلات و توان درک در اختيار وي قرارگيرد، مگر اين که :
- تاخير در شروع درمان به واسطه ي ارائه اطلاعات فوق سبب آسيب به بيمار گردد؛ ( دراين صورت انتقال اطلاعات پس از اقدام ضروري، در اولين زمان مناسب بايد انجام شود.)
- بيمار علي رغم اطلاع از حق دريافت اطلاعات، از اين امر امتناع نمايد که در اين صورت بايد خواست بيمارمحترم شمرده شود، مگر اين که عدم اطلاع بيمار، وي يا سايرين را در معرض خطر جدي قراردهد ؛
۲-۲-۲-) بيمار مي تواند به کليه ي اطلاعات ثبت شده در پرونده ي باليني خود دسترسي داشته باشد و تصوير آن را دريافت نموده و تصحيح اشتباهات مندرج درآن را درخواست نمايد.

۳ – حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیماردر دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود.

۱-۳) محدوده انتخاب و تصميم گيري درباره موارد ذيل مي باشد؛
۳-۱-۱)انتخاب پزشک معالج و مرکز ارائه کننده ي خدمات سلامت در چارچوب ضوابط ؛
۳-۱-۲)انتخاب و نظرخواهي از پزشک دوم به عنوان مشاور؛
۳-۱-۳) شرکت يا عدم شرکت درهرگونه پژوهش، با اطمينان از اينکه تصميم گيري وي تاثيري در تداوم و نحوه دريافت خدمات سلامت نخواهد داشت؛
۴-۱-۳) قبول يا رد درمان هاي پيشنهادي پس از آگاهي از عوارض احتمالي ناشي از پذيرش يا رد آن مگر درموارد خودکشي يا مواردي که امتناع از درمان شخص ديگري را در معرض خطر جدي قرار مي دهد؛
۵-۱-۳) اعلام نظر قبلي بيمار در مورد اقدامات درماني آتي در زماني که بيمار واجد ظرفيت تصميم گيري مي باشد ثبت و به عنوان راهنماي اقدامات پزشکي درزمان فقدان ظرفيت تصميم گيري وي با رعايت موازين قانوني مد نظر ارائه کنندگان خدمات سلامت و تصميم گيرنده جايگزين بيمار قرارگيرد.
۲-۳ ) شرايط انتخاب و تصميم گيري شامل موارد ذيل مي باشد؛
۱-۲-۳) انتخاب و تصميم گيري بيمار بايد آزادانه و آگاهانه، مبتني بردريافت اطلاعات کافي و جامع ( مذکوردربند دوم ) باشد؛
۲-۲-۳) پس از ارائه اطلاعات، زمان و کافي به بيمارجهت تصميم گيري و انتخاب داده شود؛

۴- ارائه خدمات سلامت بايد مبتني براحترام به حريم خصوصي بيمار( حق خلوت ) و رعايت اصل رازداري باشد.

۱-۴) رعايت اصل رازداري راجع به کليه ي اطلاعات مربوط به بيمارالزامي است مگردرمواردي که قانون آن را استثنا کرده باشد؛
۲-۴) درکليه ي مراحل مراقبت اعم از تشخيصي ودرماني بايد به حريم خصوصي بيمار احترام گذاشته شود. ضروري است بدين منظورکليه ي امکانات لازم جهت تضمين حريم خصوصي بيمارفراهم گردد؛
۳-۴) فقط بيمار و گروه درماني و افراد مجاز از طرف بيمار و افرادي که به حکم قانون مجاز تلقي مي شوند مي توانند به اطلاعات دسترسي داشته باشند؛
۴-۴) بيمارحق دارد در مراحل تشخيصي از جمله معاينات، فردمعتمد خود را همراه داشته باشد.
همراهي يکي از والدين کودک درتمام مراحل درمان حق کودک مي باشد مگر اينکه اين امر بر خلاف ضرورت هاي پزشکي باشد.

۵– دسترسي به نظام کارآمد رسيدگي به شکايات حق بيمار است .

۱-۵ ) هر بيمار حق دارد درصورت ادعاي نقض حقوق خودکه موضوع اين منشوراست، بدون اختلال در کيفيت دريافت خدمات سلامت به مقامات ذي صلاح شکايت نمايد؛
۲-۵) بيماران حق دارند از نحوه رسيدگي و نتايج شکايت خود آگاه شوند؛
۳-۵) خسارت ناشي از خطاي ارائه کنندگان خدمات سلامت بايد پس از رسيدگي و اثبات مطابق مقررات درکوتاه ترين زمان ممکن جبران شود.
دراجراي مفاد اين منشور درصورتي که بيمار به هر دليلي فاقد ظرفيت تصميم گيري باشد، اعمال کليه ي حقوق بيمار - مذکور در اين منشور- برعهده ي تصميم گيرنده ي قانوني جايگزين خواهد بود. البته چنانچه تصميم گيرنده ي جايگزين برخلاف نظرپزشک، مانع درمان بيمار شود، پزشک مي تواند از طريق مراجع ذيربط درخواست تجديد نظر در تصميم گيري را بنمايد .

چنانچه بيماري که فاقد ظرفيت کافي براي تصميم گيري است، اما ميتواند در بخشي ازروند درمان معقولانه تصميم بگيرد، بايد تصميم او محترم شمرده شود.

معرفی کتاب من

لیست وبلاگ های رسمی من

ویدیوها در آپارات

ویدیوهای آموزشی

برچسب‌ها: منشور حقوق بیمار, منشور حقوق بیماران, حقوق بیماران در ایران, محورهای حقوق بیماران

۱- دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است

ارائه خدمات سلامت باید:

۱-۱- شایسته شان و منزلت انسان و با احترام به ارزش ها ، اعتقادات فرهنگی و مذهبی باشد.

۱-۲- بر پایه صداقت ، انصاف، ادب و همراه با مهربانی باشد.

۱-۳- فارغ از هرگونه تبعیض از جمله قومی ، فرهنگی ، مذهبی، نوع بیماری و جنسیتی باشد.

۱-۴- بر اساسا دانش روز باشد.

۱-۵- مبتنی بر برتری منافع بیمار باشد.

۱-۶- در مورد توزیع منابع سلامت مبتنی بر عدالت و اولویت های درمانی بیماران باشد.

۱-۷- مبتنی بر هماهنگی ارکان مراقبت اعم از پیشگیری ، تشخیص ، درمان و توانبخشی باشد.

۱-۸- به همراه تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری و به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیت های غیر ضروری باشد.

۱-۹- توجه ویژه ای به حقوق گروه های آسیب پذیر جامعه از جمله کودکان، زنان باردار، سالمندان ، بیماران روانی، زندانیان ، معلولان ذهنی و جسمی و افراد بدون سرپرست داشته باشد.

۱-۱۰- در سریعترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار باشد.

۱-۱۱- با در نظر گرفتن متغیرهایی چون زبان ، سن و جنس گیرندگان خدمت باشد.

۱-۱۲- در مراقبت های ضروری و فوری (اورژانس )، بدون توجه به تامین هزینه آن صورت گیرد. در موارد غیر فوری بر اساس ضوابط تعریف شده باشد.

۱-۱۳- در مراقبت های ضروری و فوری (اورژانس) ، در صورتی که ارائه خدمات مناسب ممکن نباشد ، لازم است پس از ارائه خدمات ضروری و توضیحات لازم ، زمینه انتقال بیمار به واحد مجهز فراهم گردد.

۱-۱۴- در مراحل پایانی حیات که وضعیت بیماری غیر قابل برگشت و مرگ بیمار قریب الوقوع می باشد با هدف حفظ آسایش وی ارائه گردد . منظور از آسایش ، کاهش درد و رنج بیمار، توجه به نیازهای روانی ، اجتماعی ، معنوی و عاطفی وی و خانواده اش در زمان احتضار می باشد. بیمار در حال احتضار حق دارد در آخرین لحظات زندگی خویش با فردی که می خواهد همراه گردد.

۲- اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد.

۲-۱- محتوای اطلاعات باید شامل موارد ذیل باشد:

۲-۱-۱- مفاد منشور حقوق بیمار در زمان پذیرش

۲-۱-۲- ضوابط و هزینه های قابل پیش بینی بیمارستان اعم از خدمات درمانی و غیر درمانی و ضوابط بیمه و معرفی سیستم های حمایتی در زمان پذیرش

۲-۱-۳-نام ، مسئولیت و رتبه حرفه ای اعضای گروه پزشکی مسئول ارائه مراقبت از جمله پزشک، پرستار و دانشجو و ارتباط حرفه ای آنها با یکدیگر

۲-۱-۴- روش های تشخیصی و درمانی و نقاط ضعف و قوت هر روش و عوارض احتمالی آن ، تشخیص بیماری ، پیش آگهی و عوارض آن و نیز کلیه اطلاعات تاثیر گذار در روند تصمیم گیری بیمار.

۲-۱-۵- نحوه دسترسی به پزشک معالج و اعضای اصلی گروه پزشکی در طول درمان

۲-۱-۶- کلیه اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند.

۲-۱-۷- ارائه آموزش های ضروری برای استمرار درمان

۲-۲- نحوه ارائه اطلاعات باید به صورت ذیل باشد:

۲-۲-۱- اطلاعات باید در زمان مناسب و متناسب با شرایط بیمار از جمله اضطراب و درد و ویژگی های فردی وی از جمله زبان ، تحصیلات و توان درک در اختیار وی قرار گیرد مگر اینکه تاخیر در شروع درمان به واسطه ارائه اطلاعات فوق سبب آسیب به بیمار گردد و یا بیمار علی رغم اطلاع از حق دریافت اطلاعات ، از این امر امتناع نماید که در این صورت باید خواست بیمار محترم شمرده شود مگر اینکه عدم اطلاع بیمار، وی یا سایرین را در معرض خطر جدید قرار دهد.

۲-۲-۲- بیمار می تواند به کلیه اطلاعات ثبت شده در پرونده بالینی خود دسترسی داشته باشد و تصویر آن را دریافت نموده و تصحیح اشتباهات مندرج در آن را درخواست نماید.

۳-حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود.

۳-۱- محدوده انتخاب و تصمیم گیری درباره موارد ذیل می باشد:

۳-۱-۱- انتخاب پزشک معالج و رکز ارائه کننده خدمات سلامت در چارچوب ضوابط

۳-۱-۲- انتخاب و نظر خواهی از پزشک دوم به عنوان مشاور

۳-۱-۳- شرکت یا عدم شرکت در هرگونه پژوهش، با اطمینان از اینکه تصمیم گیری وی تاثیری در تداوم و نحوه دریافت خدمات سلامت نخواهدداشت .

۳-۱-۴- قبول یا رد درمان های پیشنهادی پس از آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از پذیرش یا رد آن مگر درموارد خودکشی یا مواردی که امتناع از درمان شخص دیگری را در معرض خطر جدی قرار می دهد.

۳-۱-۵- اعلام نظر قبلی بیمار در مورد اقدامات درمانی آتی در زمانی که بیمار واجد ظرفیت تصمیم گیری می باشد ثبت و به عنوان راهنمای اقدامات پزشکی در زمان فقدان ظرفیت تصمیم گیری وی با رعایت موازین قانونی مدنظر ارائه کنندگان خدمات سلامت و تصمیم گیرنده جایگزین بیمار قرار گیرد.

۳-۲- شرایط انتخاب و تصمیم گیری شامل موارد ذیل می باشد:

۳-۲-۱- انتخاب و تصمیم گیری بیمار باید آزادانه و آگاهانه ، مبتنی بر دریافت اطلاعات کافی و جامع (مذکور در بند دوم ) باشد.

۳-۲-۲- پس از ارائه اطلاعات ، زمان لازم و کافی به بیمار جهت تصمیم گیری و انتخاب داده شود.

۴- ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار(حق خلوت) و رعایت اصل رازداری باشد.

۴-۱- رعایت اصل رازداری راجع به کلیه اطلاعات مربوط به بیمار الزامی است مگر در موارد یکه قانون آن را استثنا کرده باشد.

۴-۲- در کلیه مراحل مراقبت اعم از تشخیصی و درمانی باید به حریم خصوصی بیمار احترام گذاشته شود. ضروری است بدین منظور کلیه امکانات لازم جهت تضمین حریم خصوصی بیمار فراهم گردد.

۴-۳- فقط بیمار و گروه درمانی و افراد مجاز از طرف بیمار و افرادی که به حکم قانون مجاز تلقی می شوند می توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند.

۴-۴- بیمار حق دارد در مراحل تشخیصی از جمله معاینات ، فرد معتمد خود را همراه داشته باشد. همراهی یکی از والدین کودک در تمام مراحل درمان حق کودک می باشد مگر اینکه این امر بر خلاف ضرورت های پزشکی باشد.

۵- دسترسی به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات حق بیمار است.

۵-۱- هر بیمار حق دارد در صورت ادعای نقض حقوق خود که موضوع این منشور است بدون اختلال در کیفیت دریافت خدمات سلامت به مقامات ذیصلاح شکایت نماید.

۵-۲- بیماران حق دارند از نحوه رسیدگی و نتایج شکایت خود آگاه شوند.

۵-۳- خسارت ناشی از خطای ارائه کنندگان خدمات سلامت باید پس از رسیدگی و اثبات مطابق مقررات در کوتاه ترین زمان ممکن جبران شود.

در اجرای مفاد این منشور در صورتی که بیمار به هر دلیلی فاقد ظرفیت تصمیم گیری باشد اعمال کلیه حقوق بیمار - مذکور در این منشور- بر عهده تصمیم گیرنده قانونی جایگزین خواهد بود . البته چنانچه تصمیم گیرنده جایگزین بر خلاف نظر پزشک ، مانع درمان بیمار شود ، پزشک می تواند از طریق مراجع ذیربط درخواست تجدید نظر در تصمیم گیری را بنماید.

چنانچه بیماری که فاقد ظرفیت کافی برای تصمیم گیری است اما می تواند در بخشی از روند درمان معقولانه تصمیم بگیرید باید تصمیم او محترم شمرده شود.

لیست وبلاگ های رسمی من

ویدیوها در آپارات

ویدیوهای آموزشی

فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار،فیزیوتراپی در منزل(آمل و محمودآباد)، شهر آمل،هماهنگی ویزیت:09111255949

نخستین منشور حقوق بیماران فیزیوتراپی در ایران

منشور حقوق بیماران در ایران

محورها و بندهای منشور حقوق بیمار در ایران

منشور حقوق بیمار در ایران

پیوندهای روزانه

نوشته‌های پیشین

آرشیو موضوعی

برچسب‌ها

پیوندها