فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

راه هرمی(Pyramidal tract)

صفحه راه هرمی(قشری نخاعی) که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

راه هرمی (به انگلیسی: Pyramidal tract) بخشی از دستگاه هرمی[۱] بنام راه قشری نخاعی است که در کنترل ارادی بسیاری از حرکات بدن نقش دارد.راه قشری نخاعی،راه قشری بصل النخاعی و راههای خارج هرمی جزو نورون حرکتی فوقانی هستند.مسیر اصلی راه هرمی به سمت نخاع بوده که به نورون های حرکتی تحتانی آلفا و گاما و نورون های واسطه ای نخاع ختم می شوند.

تصویر ذیل:

راه هرمی با تاثیر بر اعمال نورون های نخاعی،عضلات اندامهای فوقانی،تحتانی و تنه را کنترل می کند.این مسیر حرکتی نزولی از قشر مغز به سمت نخاع،نقش مهمی در حرکات انتهایی اندامها جهت فعالیت های ظریف ایفا می کند.درحقیقت فعالیت های اردی توسط مغز از طریق راه هرمی به نخاع اعمال می گردد.البته کنترل حرکتی نتیجه هماهنگ و روابط متقابل بین قشر مغز و سایر نواحی دستگاه عصبی است.

فهرست مندرجات

۱ منشاء و مسیر نورون های راه هرمی
۲ آسیب راه هرمی
۳ پانویس
۴ منابع

منشاء و مسیر نورون های راه هرمی

راه هرمی یک مسیر حرکتی طولانی در دستگاه عصبی مرکزی است که منشاء آنها از چند ناحیه در قشر مغز[۲] است.این مناطق عبارتند از:

ناحیه چهار برودمن.این قسمت همان ناحیه حرکتی اولیه[۳] است که بیشترین میزان مبدا راه هرمی را تشکیل می دهد(حدود 80%).ناحیه حرکتی اولیه(ناحیه چهار برودمن از نظر فیزیولوژیست ها)دارای سلولهای درشت بتز[۴](Betz) است.
ناحیه شش برودمن.شامل دو ناحیه پیش حرکتی[۵](حرکتی ثانویه) و منطقه حرکتی تکمیلی[۶] است.
نواحی حسی یک،دو،سه و پنج برودمن.
تعداد کل فیبرهای راه هرمی بیش از یک میلیون فیبر عصبی است.سلول های درشت بتز(Betz) در ناحیه حرکتی اولیه قرار دارند که در راه هرمی شرکت می کنند.البته تمام سلولهای این ناحیه از نوع بتز نیست بلکه فقط 3% کل فیبرهای راه هرمی از این نوع سلول است.بنابراین باید توجه داشت که 97% فیبرهای راه هرمی،قطری کمتر از سلول های درشت بتز دارند.

راه قشری نخاعی که از قشر مغز مبدا می گیرد،مسیرش را به سمت مغز میانی،پل مغزی و پیاز نخاع(بصل النخاع)ادامه می دهد.در ناحیه تحتانی پیاز نخاع حدود 80% الی 85% فیبرها تقاطع می کنند و به سمت مقابل می روند که به این راه هرمی در ادامه مسیرش به طرف نخاع،راه قشری نخاعی جانبی[۷] می گویند.بقیه فیبرهای راه هرمی(15% الی 20%)که در پیاز نخاع تقاطع نمی کنند،مسیرشان را به طرف نخاع ادامه می دهند و در بخش های نخاعی مربوطه تقاطع می کنند.این قسمت اخیر راه هرمی که در نخاع تقاطع می کنند،راه قشری نخاعی جلویی[۸] نامیده می شود.راه هرمی(راه قشری نخاعی جانبی و جلویی)درنهایت به نورون های واسطه ای،نورون های حرکتی آلفا و گاما ختم می شوند.بدین ترتیب،راه هرمی کنترل اعمال حرکتی ارادی را برعهده دارد.

همچنین ببینید:

نورون حرکتی آلفا
نورون حرکتی گاما

آسیب راه هرمی

آسیب راه هرمی(راه قشری نخاعی)به عنوان یک ضایعه نورون حرکتی فوقانی محسوب می شود.اگر ضایعه راه قشری نخاعی در بالای محل تقاطع پیازنخاع باشد،منجربه فلج بدن در طرف مقابل می گردد.آسیب در این حالت،فلج اندامهای فوقانی و تحتانی را ایجاد می کند که به آن فلج نیمه بدن(Hemiplegia) می گویند.ضایعه راه هرمی در پایین محل تقاطع،فلج اندام در همان طرف را به همراه خواهد داشت.آسیب راه هرمی در ناحیه نخاع گردنی باعث فلج اندامهای فوقانی و تحتانی همان طرف می گردد و اگر ضایعه در نواحی سینه ای و کمری فوقانی باشد منجربه فلج اندام تحتانی همان طرف خواهد شد.گاهی ضایعات دوطرفه بوده و بنابراین علایم در هر دو نیمه بدن بروز می کند که به عنوان نمونه می توان به آسیب کامل طناب نخاعی اشاره کرد.

پانویس

↑ دستگاه هرمی شامل راه قشری نخاعی و راه قشری پیازی(بصل النخاعی) است.
↑ Cerebral cortex
↑ Primary motor area
↑ از نظر بافت شناسی،سلولهای بتز در لایه پنجم قشر مغز قرار دارند.لایه پنج قشر مغز،از سلولهای هرمی تشکیل شده که نوع غول پیکر آن بنام سلول بتز معروف است.
↑ Premotor area
↑ Supplementary motor area
↑ Lateral corticospinal tract
↑ Anterior corticospinal tract

منابع

-شادان، فرخ.ترجمه: فيزيولوژى پزشكى پرفسور آرتورگايتون. جلد دوم، انتشارات شركت سهامى چهر.
میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور- فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.چاپ اول.بهار 1385.شابک:8-7688-06-964
-نراقى، محمد على؛ حاجى حسينى، داود. ترجمه نوروآناتومى W.C. Wongck. انتشارات جعفرى.
-آمرى نيا، رضا و بهروزى راد، نازيلا. ترجمه: ساختمان و عمل مغز و اعصاب پرفسور ويليام ويليس. مؤسسه انتشارات تلاش.
‎-Carol Mattson Porth.Pathophysiology:concepts of altered health states.Publisher:Lippincott.Third Edition.ISBN 0-397-54723-4
-Barbara F. Westmoreland/ Medical Neuroscience; 1994
منبع تصویر:http://media-2.web.britannica.com/

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

برچسب‌ها: راه هرمی, راه قشری بصل النخاعی, راه هرمی چیست, راه پیرامیدال

+ نوشته شده در جمعه بیست و یکم اسفند ۱۳۸۸ ساعت 17:9 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

راه قشری پیازی (Corticobulbar tract)

صفحه راه قشری پیازی یا قشری بصل النخاعی که در سایت ویکی پدیا ایجاد نمودم:
راه قشری پیازی (به انگلیسی: Corticobulbar tract) یا قشری بصل النخاعی،بخشی از دستگاه هرمی[۱] است که تحت عنوان الیاف زانویی از کپسول داخلی عبور کرده، وارد هسته های حرکتی اعصاب مغزی در ساقه مغز می شوند و از این طریق با نورون حرکتی تحتانی در هسته های مغزی ارتباط برقرار می کنند.این راه همانند راه قشری نخاعی(که راه هرمی خوانده می شود)جزو نورون حرکتی فوقانی هستند.

تصویر زیر:

منشاء و مسیر راه قشری بصل النخاعی

فیبرهای راه قشری پیازی از جنس همان راه هرمی(راه قشری نخاعی)هستند ولی برخلاف راه هرمی که مسیر اصلی آن به سمت نخاع است،فیبرهای راه قشری پیازی که به نام راه قشری هسته ای نیز خوانده می شوند،به هسته های حرکتی اعصاب مغزی در ساقه مغز می روند.الیاف هرمی که از قشر مغز مبدا می گیرند،به هم نزدیک و فشرده شده و کپسول داخلی[۲] را به وجود می آورند.فیبرهای راه قشری پیازی از زانوی کپسول داخلی عبور می کنند و به تدریج وارد هسته های حرکتی اعصاب مغزی می شوند.فیبرهای راه هرمی از قسمت پشتی(خلفی)کپسول داخلی عبور کرده که درنهایت به نخاع ختم می شوند.

نکته ای که باید در ارتباط با فیبرهای راه قشری پیازی توجه کرد این است که این فیبرها هنگامی که از بخش های ساقه مغز(مغز میانی پل مغزی و پیاز نخاع)عبور می کنند به تدریج از ردیف الیاف هرمی خارج شده و اکثرا پس از تقاطع[۳] در خط وسط به هسته های حرکتی اعصاب مغزی رفته و سرانجام با نورون های حرکتی تحتانی اعصاب مغزی مربوطه ارتباط می یابند.

پانویس

↑ دستگاه هرمی(Pyramidal system) شامل راه قشری نخاعی(راه هرمی) و راه قشری پیازی(بصل النخاعی) است.
↑ Internal capsule
↑ Decussation

منابع

-كوثريان،سيد حسين.نوروآناتومى(كالبدشناسى سلسله اعصاب مركزى).مؤسسه انتشارات باورداران.
-برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.چاپ اول.بهار 1385.شابک:8-7688-06-964
-سلطان ‏زاده، اكبر. بيماری‏هاى مغز و اعصاب و عضلات. چاپ دوم، انتشارات جعفرى، پائیز ۱۳۷۶.
‎-Carol Mattson Porth.Pathophysiology:concepts of altered health states.Publisher:Lippincott.Third Edition.ISBN 0-397-54723-4

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

برچسب‌ها: راه هرمی, راه قشری بصل النخاعی, راه قشری بصل النخاعی چیست, راه کورتیکوبولبر

+ نوشته شده در جمعه بیست و یکم اسفند ۱۳۸۸ ساعت 17:2 توسط فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار |

راه های حرکتی نزولی(Descending Motor Tracts)-(2)

راه هرمى (Pyramidal Tract) که همان راه قشری-نخاعی(Corticospinal Tract)می باشد,به علت آنكه تمام طول C.N.S را طى كرده و غالبا در بيماريهاى عروقى و سرطانى مبتلا مى گردد،اهميت بالينى فراوانى دارد(تصویر زیر).راه هرمى فقط در پستانداران وجود دارد.

فيبرهاى راه هرمى از نواحى زير از قشر مغز مبدأ مى گيرند:

(1)ناحيه حركتى اوليه كه معادل ناحيه 4 برودمن است و از لايه پنجم قشر مغز مبدأ مى گيرند و حدود 80% نورونهاى راه هرمى را در انسان تشكيل مى دهند.اين ناحيه از لحاظ هيستولوژيك توسط سلولهاى هرمى غول پيكر Betz مشخص مى شود.ناحيه هرمى در هر نيمكره فقط 34000 سلول درشت Betz دارد كه اين تعداد سلول فقط 3% تعداد كل فيبرهاى راه هرمى را تشكيل مى دهد و در مجموع اين راه محتوى بيش از يك ميليون فيبر است كه 97% بقيه را فيبرهاى باريكتر تشكيل مى دهند.

(2) 1۰% از ناحيه 6 برودمن مبدأ مى گيرند كه فاقد سلولهاى هرمى درشت Betz هستند كه همان ناحيه حركتى ثانويه يا پيش حركتى (Premotor) و ناحيه حركتى تكميلى (Supplementary Motor Area) مى باشند.ناحيه پيش حركتى (حركتى ثانويه) در قدام منطقه حركتى اوليه و منطقه حركتى تكميلى (SMA) در طرف داخلى نيمكره ها قرار گرفته است.

(3) نواحى 3a، 3b، 2 و 1 حسى برودمن

(4) ناحيه 5 قشر پاريتال حسى برودمن

فیبرهای حرکتی که از قشر مغز مبدا می گیرند به تدریج به یکدیگر نزدیک و فشرده شده و کپسول داخلی(Internal Capsule)را به وجود می آورند(تصویر فوق). راه هرمی(کورتیکو اسپاینال)از خلف کپسول داخلی عبور می کند.

همانطور که قبلا بیان گردید فيبرهاى حركتى قشر مغز از دو راه تشكيل شده اند يكى راه قشرى- نخاعى(Corticospinal Tract) و ديگرى راه قشرى- بصل النخاعى يا قشرى- پيازى(Corticobulbar Tract)نام دارد. هر دو راه جزو UMN محسوب مى شوند.فيبرهاى كورتيكواسپاينال (راه هرمى) از قشر مغز، ديانسفالون، مغز ميانى، پل مغزى و بصل النخاع مى گذرند و در بصل النخاع برجستگيهاى پيراميد را ايجاد مى كنند.در محل بين بصل النخاع و نخاع، 75% فيبرها از طريق تقاطع پيراميدال از خط ميانى مى گذرند و وارد راه كورتيكو اسپاينال خارجى(Lateral Corticospinal Tract) مى شوند.حدود 15% فيبرهايى كه در بصل النخاع تقاطع نمى كنند وارد كورتيكواسپاينال قدامى(Anterior Corticospinal Tract) مى شوند و در نخاع تقاطع مى كنند.حدود 10% رشته ها بدون تقاطع به راه كورتيكواسپاينال خارجى وارد مى شوند (تصوير ذیل).

55% فيبرهاى كورتيكواسپاينال در سطح گردنى، 20% در سطح سينه اى و 25% فيبرها در سطح كمرى پايان مى يابند.

نكته اى كه بايد به آن توجه داشت اين است كه قسمتى از فيبرهاى حركتى قشر مغز تحت نام «الياف زانويى» وارد هسته هاى حركتى اعصاب مغزى مى شوند كه راه قشرى- پيازى ناميده مى شوند،با اين تفاوت كه در ناحيه پايه مغزى، پل و بصل النخاع تدريجا رشته هاى زانويى از رديف الياف هرمى خارج شده و اكثرا پس از تقاطع در خط وسط به هسته هاى حركتى اعصاب مغزى منتهى مى شوند و در آنجا با نورون حركتى محيطى مغزى سيناپس مى كنند.چون الياف زانويى از زانوى كپسول داخلى عبور مى كنند به اين نام خوانده مى شوند در حالى كه الياف كورتيكواسپاينال از قسمت خلفى كپسول عبور مى كنند و به مسير خود به سمت پايين تا نخاع به ترتيبى كه قبلاً توضيح داده شد، نزول مى كنند.

در اينجا به يكى از موارد كلينيكى الياف زانويى يا راه قشرى- پيازى مى پردازيم:اگر آسيبى به نورون حركتى فوقانى (UMN) مربوط به عضلات صورت يك طرف وارد شود،تنها عضلات چهره اى تحتانى طرف مقابل صورت فلج مى شوند زيرا عصب گيرى نيمه فوقانى صورت دو طرفه است (تصوير زیر).

بنابراين،زاويه دهان در آن طرف پايين مى افتد و گونه فلج شده حين بازدم به بيرون برآمده مى شود.اگر آسيب به نورون حركتى تحتانى (LMN) وارد شود،عضلات چهره اى هر دو نيمه فوقانى و تحتانى صورت در همان طرف فلج مى شوند.

*استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ مجاز است.

منبع:
از کتاب ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی به ترجمه و تدوین نویسنده وبلاگ(فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار).چاپ فجر.بهار ۱۳۸۵(چاپ اول)

منابع (References)

- نراقى، محمد على؛ حاجى حسينى، داود- ترجمه نوروآناتومى
W.C. Wongck. انتشارات جعفرى.

-آمرى نيا، رضا؛ بهروزى راد، نازيلا- ترجمه ساختمان و عمل مغز و
اعصاب پرفسور ويليام ويليس. مؤسسه انتشارات تلاش.

-Barbara F. Westmoreland/ Medical Neuroscience

-ميناگر، عليرضا؛ وثوق آزاد، ژاك- ترجمه نوروآناتومى پايه و كاربردى
پرفسور فيتزجرالد. انتشارات دانش پژوه.

-كوثريان، سيد حسين- نوروآناتومى (كالبدشناسى سلسله اعصاب
مركزى). مؤسسه انتشارات باورداران.

-سلطان زاده، اكبر- بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفرى

مطالب مرتبط:

راه های حرکتی نزولی(Descending Motor Tracts)-(1)

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی