هایپرتونی

 

صفحه افزایش تنوس ماهیچه ای (هیپرتونی) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

به افزایش تنوس ماهیچه اسکلتی ، هیپرتونی (به انگلیسی: Hypertonia) می‌گویند. در آسیب راه هرمی که یک ضایعه نورون حرکتی فوقانی محسوب می‌شود، ممکن است باعث هیپرتونی گردد. یک ضایعه عروقی مغز که عامل سکته مغزی است، معمولا تون ماهیچه‌ای در ابتدا کاهش یافته، ولی به تدریج پس از چند روز تا چند هفته، تنوس ماهیچه‌ای افزایش می‌یابد که شدت آن ممکن است خفیف، متوسط و یا شدید باشد.

یک ضایعه نخاعی ممکن است منجربه هیپوتونی و یا هیپرتونی گردد. قطع عرضی طناب نخاعی در ابتدا، کاهش تونوس ماهیچه اسکلتی را به همراه دارد، ولی معمولا با گذشت زمان تون عضلانی افزایش می‌یابد که درنهایت وضعیت اسپاستیک در اندام‌ها ایجاد می‌شود. در موارد آسیب شاخ پیشین طناب نخاعی که منشاء نورون‌های حرکتی به ماهیچه‌های اسکلتی است، تون عضلانی کاهش می‌یابد و درنتیجه هیپوتونی ایجاد می‌گردد (مانند فلج اطفال).

فهرست مندرجات[نهفتن]
* ۱ انواع هیپرتونی
o ۱.۱ اسپاستیسیته
o ۱.۲ رژیدیتی
* ۲ پانویس
* ۳ جستارهای وابسته
* ۴ منابع

 انواع هیپرتونی
افزایش تنوس ماهیچه‌ای ممکن است به صورت اسپاستیسیتی و یا رژیدیتی باشد.

اسپاستیسیته

اسپاستیسیته یا اسپاستیسیتی (به انگلیسی: Spasticity) عبارت است از افزایش تون ماهیچه‌ای در یک عضله و یا گروهی از ماهیچه‌ها که به علت ضایعه نورون حرکتی فوقانی (همانند سکته مغزی) و یا آسیب تحلیل برنده دستگاه عصبی مرکزی (مانند بیماری مالتیپل اسکلروز) اتفاق می‌افتد. در این بیماران، درجات متفاوتی از افزایش تون ماهیچه‌ای وجود دارد. بعضی از بیماران با ضایعه مغزی (مثلا به علت ضربه مغزی و یا آسیب عروقی) از الگویی خاص درارتباط با افزایش تون ماهیچه‌ای در اندام‌ها پیروی می‌کنند به طوری که اندام فوقانی در وضعیت خم شده (فلکسوری) و اندام تحتانی در حالتی مخالف با آن، وضعیت صاف شده (اکستانسوری) را به خود می‌گیرد.

رژیدیتی

رژیدیتی (به انگلیسی: Rigidity) یک نوع هیپرتونی است که بیانگر افزایش تون عضلانی در تمام دامنه حرکتی یک مفصل است که هر دو گروه ماهیچه‌های خم کننده (فلکسور) و صاف کننده (اکستانسور) را درگیر می‌کند. [۱] اگر رژیدیتی همراه با لرزش باشد، به این حالت پدیده چرخ دندانه دار [۲] می‌گویند. رژیدیتی یکی از علایم ویژه در بیماران پارکینسون است که شدت آن به هنگام معاینه غیرفعال مفصل درگیر مشخص می گردد.

تفاوت رژیدیتی با اسپاستیسیتی در این است که در حالت دوم، فقط گروه عضلات خم کننده یا صاف کننده یک مفصل درگیرمی شود و همچنین در اسپاستیسیتی برخلاف رژیدیتی، تون پاتولوژیک در یک دامنه خاص زیاد بوده و با اعمال نیروی ممتد غیرفعال، ناگهان کاهش می‌یابد که به این حالت اخیر پدیده چاقوی ضامن دار [۳] می‌گویند.

پانویس

1. ↑ برزکار،ابراهیم. ص 167
2. ↑ Cogwheel phenomenon
3. ↑ Klasp knife phenomenon
 

جستارهای وابسته
* تنوس ماهیچه اسکلتی
* هیپوتونی
* ضایعه نورون حرکتی فوقانی

 منابع
* میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
* برزکار،ابراهیم.ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی.تحت نظارت:دکتر حسن عشایری.با همکاری:دکتر مسیب برزکار.چاپ اول.بهار ۱۳۸۵.ISBN 964-06-7688-8
* سلطان‏زاده،اكبر.بيماريهاى مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفرى.شابک:1-03-6088-964
* Arthur C. Guyton,M.D. Textbook of medical physiology. Saunders company. ISBN: 0-7216-1260-1

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات فیزیوتراپی 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی 

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات 

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

هسته های قاعده ای (Basal nuclei)

صفحه عقده های قاعده ای (هسته های قاعده ای) که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم:

 

عقده‌های قاعده‌ای (به انگلیسی: Basal ganglia) که هسته‌های قاعده‌ای نیز خوانده می‌شوند از پنج هسته زیر قشری مغز تشکیل شده‌اند.عقده‌های قاعده‌ای از این نظر دارای اهمیت هستند که نقش مهمی در عمل کنترل حرکتی(Motor control)ایفا می‌کنند.هسته‌های این ناحیه به دلیل ارتباطاتی که با هم و دیگر قسمت‌های مغز دارند، در کنترل حرکت شرکت می‌کنند، اگرچه پیام مستقیم به نخاع جهت کنترل حرکتی نمی‌دهند.عقده‌های قاعده‌ای پیام‌های اولیه را از قشر مغز می‌گیرند و پیام‌های خود را از راه تالاموس به قسمت‌های مختلف قشر مغز می‌فرستند. [۱]

 

محتویات

 [نهفتن] 

• ۱ اجزای عقده‌های قاعده‌ای
• ۲ نقش عقده‌های قاعده ای(BG)
• ۳ ضایعه عقده‌های قاعده‌ای
• ۴ جستارهای وابسته
• ۵ منابع

اجزای عقده‌های قاعده‌ای

از پنج هسته تشکیل می‌شوند که عبارتنداز:

• پوتامن(Putamen)
• دمدار یا کودیت(Caudate)
• جسم سیاه(Substantia nigra)
• ساب تالامیک(subthalamic)
• گلوبوس پالیدوس(Globus pallidus)که پالیدوم(Pallidum)نیز خوانده می‌شود.

 

به هسته‌های پوتامن، کودیت و گلوبوس پالیدوس با هم جسم مخطط (کورپوس استریاتوم) می گویند.

نقش عقده‌های قاعده ای(BG)

مهمترین نقش عقده‌های قاعده‌ای، کنترل حرکت و تنظیم وضعیت بدن است.البته باید در نظر داشت که این سیستم همراه با قشر حرکتی و مخچه عملاً به صورت یک واحد عمل می‌کند و نمی‌توان اعمال مجزایی را به طور کامل به قسمت‌های مختلف عقده‌های قاعده‌ای نسبت داد. [۲] با وجودی که انتساب یک عمل واحد به تمام عقده‌های قاعده‌ای غلط است، یکی از اثرات عمومی تحریک منتشر عقده‌های قاعده‌ای، مهار کردن تنوس عضلانی در سراسر بدن است که این اثر ناشی از پیام‌های مهاری(Inhibitory)است که از عقده‌های قاعده‌ای به قشر حرکتی و قسمت تحتانی ساقه مغز انتقال می‌یابند. [۲]

تصور می‌شود که عقده‌های قاعده ای(BG)در سطوح بالایی از کنترل حرکتی نقش دارند که به عنوان مثال می‌توانیم به طراحی، برنامه ریزی و اجرای عملکردهای حرکتی پیچیده اشاره کنیم. [۳] بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد که عقده‌های قاعده‌ای به حس عمقی و همچنین جهت حرکت حساس هستند و این پیام‌ها احتمالا در کنترل پیشرفت حرکت مرتبا استفاده می‌شوند. [۳]

ضایعه عقده‌های قاعده‌ای

اختلالات حرکتی در اثر آسب‌های مربوط به عقده‌های قاعده‌ای با توجه به ناحیه آسیب باعث ایجاد دو مشکل در فرد می‌شوند:

• افزایش حرکات
• کاهش حرکات

در ارتباط با افزایش حرکات به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• لرزش(Tremor). این حرکات، نوسانی و ریتمیک است.
• کره (Chorea).کره عبارت است از حرکات ناگهانی، نامتقارن و کوتاه مدت عضلات اندامها و صورت.در این حالت، حرکات برای چند ثانیه انجام می‌شود و سپس یک طرح حرکتی دیگری پس از آن شروع می‌شود.بنابراین حرکات نامنظم و غیرارادی یکی پس از دیگری ایجاد می‌شود.
• آتتوز(Athetosis). آتتوز با حرکات مداوم، نامنظم، غیرارادی و کرمی شکل در قسمت دیستال(انتها)اندامها و تنه که ممکن است حتی درضمن خواب هم ایجاد شوند، شناخته می‌شود و حرکت ارادی ممکن است غیرممکن باشد. [۴]
• همی بالیسموس(Hemiballismus). همی بالیسموس به علت ضایعه(معمولا آسیب عروقی)هسته ساب تالامیک ایجاد می‌شود و این وضعیت به صورت حرکات غیرقابل کنترل پرتابی شدید و ناگهانی عضلات یک یا هر دو اندام در طرف مقابل تظاهر می‌کند. [۴]

مواردی که باعث کاهش حرکات می‌شوند عبارتنداز:

• کندی حرکات (Bradykinesia)
• عدم حرکت یا آکینزی (Akinesia)
• دیستونی (Dystonia). به انقباض غیرارادی و مداوم گروهی از عضلات که باعث وضعیت ثابت بدن می‌شودد، دیستونی گویند. دیستونی ممکن است باعث تغییر شکل بدن گردد.

شایعترین بیماری عقده‌های قاعده‌ای، بیماری پارکینسون( Parkinson's disease)است که معمولاً در دهه پنجم زندگی رخ می‌دهد.مهمترین علایم بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:

۱-کندی حرکت

۲-لرزش در حالت استراحت(Resting tremor)

۳-آکینزی یا عدم حرکت

۴-رژیدیتی(Rigidity)که نوع خاصی از سفتی عضلانی است.

جستارهای وابسته

• دستگاه حرکتی
• کنترل حرکتی
• بیماری پارکینسون

منابع

1. ↑ Janet H. Carr & Roberta B. Shepherd/ Neurological Rehabilitation:Optimizing Motor Performance; ISBN 0-7506-0971-0
2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ شادان، فرخ. ترجمه فيزيولوژى پزشكى پرفسور آرتورگايتون. جلد دوم. انتشارات شركت سهامى چهر.
3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ برزکار، ابراهیم. ساختار و عملکرد سیستم عصبی-عضلانی. تحت نظارت:دکتر حسن عشایری. با همکاری:دکتر مسیب برزکار. چاپ اول. بهار ۱۳۸۵.ISBN 964-06-7688-8
4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ *میناگر، علیرضا . وثوق آزاد، ژاک. ترجمه نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد. انتشارات دانش پژوه.

-------------------------------------------

کتاب حرکت و شناخت

مبانی عصبی و روان شناختی

چاپ اول، 1399

 

مولفین:

ابراهیم برزکار (فیزیوتراپیست-کارشناس ارشد روان شناسی)

دکتر رجبعلی محمدزاده (استادیار دانشگاه)

لینک مستقیم تهیه کتاب

----------------------------------------------------------

تهیه کتاب در تهران:

تهران - میرداماد - میدان مادر - خ شاه نظری - خ مددکاران - دانشکده توانبخشی - واحد کتابفروشی. موسسه پگاه                 کد پستی: 1545913487

تلفن:        [phone]      و        02122901954

فکس:      [phone]  

لینک مستقیم تهیه کتاب

ایمیل:         [e-mail]

ارتباط از طریق تلگرام: https://t.me/ib_barzkar