حرکات مفصل زانو (Movements of the knee joint)

 

میزان دامنه حرکتی مفصل زانو

حرکات مفصل زانو

دامنه حرکتی زانو (Knee range of motion)

 

زانو از سه استخوان تشکیل می گردد:

*استخوان ران (فمور)

*استخوان درشت نی (تیبیا)

*کشکک (پاتلا)

 

تصویر زیر:

 

 

 

سه استخوان فوق در ناحیه زانو، مفاصل زیر را تشکیل می دهند:

*مفصل درشت نئی-رانی (مفصل تیبیوفمورال) یا مفصل زانو که شامل:

**مفصل تیبیوفمورال داخلی

**مفصل تیبیوفمورال خارجی

*مفصل کشککی-رانی (مفصل پاتلوفمورال)

 

مجموعه زانو (کمپلکس زانو) از نمای طرفی در تصویر زیر:

 

 

حرکات مفصل زانو (مفصل تیبیوفمورال)

حرکات مفصل زانو شامل حرکات زیر است:

*خم شدن (فلکسیون) به میزان 130 الی 140 درجه

*صاف شدن یا راست شدن (اکستانسیون) درحدود صفر درجه

*به میزان کمی چرخش داخلی (اینترنال روتیشن) درحدود 10 درجه

*به مقدار کمی چرخش خارجی (اکسترنال روتیشن) درحدود 10 درجه

 

 

 

 

ممکن است جزء ابداکش (دور کردن) و اداکشن (نزدیک کردن) نیز برای زانو مطرح کرد.

نویسنده: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

مطالب مرتبط:

رباطهای زانو (Knee ligaments)

رباط صلیبی قدامی(Anterior cruciate ligament)

رباط صلیبی خلفی (Posterior cruciate ligament)

رباط های طرفی داخلی و خارجی (MCL & LCL)

عضلات مفصل زانو (Knee joint muscles)

آسیب منیسک خارجی(Lateral meniscus injury)

آسیب منیسک داخلی(Medial meniscus injury)

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

کم کاری تیروئید نوزادان

 

تیروئید غده کوچکی است که در جلوی گردن قرار دارد.  وظیفه اصلی این غده تولید و ترشح هورمونی  به نام تیروکسین در بدن است که این هورمون اثرات مهمی در سوخت و ساز سلولهای مختلف و رشد بدن دارد. اثرات این هورمون در رشد و تکامل مغز، بسیار مهم و ضروری است.

 

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  در صورتی که به هر دلیلی این هورمون در بدن تولید نشود، یا تولید آن کم یا بشکل غیر طبیعی باشد، عوارض مختلفی در بدن پدیدار میگردد، این عوارض در سنین مختلف متفاوت هستند. تولید بیش از حد این هورمون نیز سبب بیماری میشود.

کم کاری تیروئید نوزادان

به مواردی از کم کاری تیروئید گفته می شود که قبل از تولد و یا در زمان تولد وجود داشته باشد

کم کاری تیروئید نوزادان یک بیماری است که معمولا بدون علامت بوده و در روز های اول بعد از تولد بندرت تشخیص داده می شود. به طوری که تنها تعداد کمی از نوزادان در ماه اول زندگی شناسایی می شوند . بنابر این نوزاد مبتلا تشخیص داده نمی شود. و به علت این کم کاری غده تیروئید، عوارضی برای نوزاد ایجاد خواهد شد.

رشد و تکامل مغز تا حدود ۳ سالگی ادامه دارد، با توجه به تاثیر هورمون غده تیروئید کم کاری تیروئید نوزادان باعث عوارض جبران ناپذیری بر رشد و تکامل مغز و اعصاب مرکزی میشود. رشد طولی و قد نوزاد نیز تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته و کند خواهد شد در نتیجه این بیماری با عوارضی نظیر عقب ماندگی ذهنی،  کوتاهی قد،  ناشنوایی،  لالی ،  بعضی از بیماریهای مغزی و عصبی همراه است.

با توجه به اینکه این عوارض در صورت عدم تشخیص زودرس و عدم شروع درمان بموقع جبران ناپذیر هستند، غربالگری نوزادان در سنین ۵-۳ روز بعد از تولد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، درمان به موقع و صحیح از بروز عوارض این بیماری جلوگیری میکند.

در ایران از هر ۱۰۰۰ نوزاد یک نفر  و در استان لرستان از هر ۱۰۰۰ نوزاد ۳ نفر مبتلا به کم کاری تیروئید نوزادان است.

علت بیماری چیست؟

هرگاه به هر دلیلی غده تیروئید نوزاد قادر به تولید هورمون تیروئید (تیروکسین) به اندازه کافی نباشد یا هورمون تیروئید در بدن بدرستی فعالیت نکند کم کاری تیروئید اتفاق می افتد.علت اصلی بروز کم کاری تیروئید نوزادان ناشناخته است، اما کمبود ید و ازدواجهای فامیلی از عوامل مؤثر به شمار میروند

غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان

کم کاری تیروئید نوزادان شایعترین علت قابل پیشگیری عقب ماندگی ذهنی نوزدان میباشد ،در زمانی که عقب ماندگی ظاهر می شود درمان بی فایده است اما در موقع تولد به راحتی با یک آزمایش ساده در روز سوم تا پنجم بعد از تولد قابل شناسایی می باشد توجه داشته باشیم منظور از روز سوم ۷۲ ساعت پس از تولد نوزاد است .

این آزمایش با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد در مراکز بهداشتی درمانی انجام می شود.

این نمونه گیری ساده، بی خطر و به حدی کم درد است که گاه حتی نوزاد از خواب بیدار نمی شود. بیماری های مثل سرما خوردگی، تب ناشی از تزریق واکسن و… که منجر به بستری شدن در بیمارستان نمی شود، مانع از انجام نمونه گیری نمی شوند.جهت نمونه گیری نیاز به ناشتا بودن نوزاد نیست. در واقع هیچگونه آمادگی خاصی برای انجام آزمایش غربالگری وجود ندارد.  در عمل دیده شده است که وقتی نوزاد تازه شیر خورده و سیر است نمونه گیری راحت تر انجام شده و پاشنه پا بهتر خون می دهد.

نتیجه این آزمایش ۴۸ ساعت بعد از نمونه گیری مشخص شده و در صورت مثبت بودن جواب آزمایش کف پا بلافاصله نوزاد جهت اقدامات بعدی فراخوان میشود

در بعضی نوزادان لازم است یک هفته پس از نمونه گیری اولیه مجددا نمونه گیری از پاشنه پا انجام شود. دلایل نمونه گیری مجدد عبارتند از :

 نوزادان نارس
 نوزادان با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم
 نوزادان با وزن بیش از ۴۰۰۰ گرم
 دو قلوها یا چند قلو ها
 نوزادانی که سابقه بستری در بیمارستان دارند
 نوزادانی که داروهای خاص مانند دوپامین مصرف مینمایند
 نوزادان با سابقه دریافت یا تعویض خون دارند

آزمایش تایید تشخیص :

مثبت شدن آزمایش غربالگری (نمونه پاشنه پا) نشان میدهد که ممکن است این نوزاد مبتلا به بیماری کم کاری تیروئید باشد و بایستی آزمایش تکمیلی  با استفاده از خون وریدی انجام شود که تشخیص را قطعی کند و اگر نوزاد بیمار تشخیص داده شد جهت درمان و مراقبت به پزشک معالج معرفی میگردد  یادمان باشد هرگونه تاخیر در درمان بیماری از ضریب هوشی و سلامتی نوزادان خواهد کاست .

سایر بیماریهای مادرزادی قابل تشخیص در بدو تولد عبارتند از :

فاویسم  ، فنیل کتونوری (PKU) ، گالاکتوزمی (G6PD )
زمان در جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید از طلا باارزش تر است.

سایت پزشکان بدون مرز

مقالات فیزیوتراپی 

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات ستون فقرات

مقالات شانه

مقالات آرنج

مقالات مچ و انگشتان دست

مقالات لگن، مفصل هیپ و ناحیه ران

مقالات زانو

مقالات مچ پا و پا 

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)

زردی نوزادی

 

زردی فیزیولوژیک

زردی پاتولوژیک

 

زردی فیزیولوژیک (گذرای) نوزادی چیست ؟

تعداد قابل توجهی از نوزادان به دلائل طبیعی (فیزیولوژیک) در چند روز اول بعد از تولد مبتلا به زردی می شوند . به این پدیده، زردی فیزیولوژیک گفته می شود زردی به علت تجمع  یک ماده  شیمیایی به  نام بیلی روبین در خون نوزاد ایجاد می شود .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  بیلی روبین در همه سنین به علت تخریب طبیعی گلبولهای قرمز خون که عمرشان به اتمام رسیده است ایجاد شده و معمولاً خیلی سریع از خون دفع می گردد . علت افزایش بیلی روبین و به وجود آمدن زردی در نوزادان این است که در چند روز اول زندگی میزان تولید بیلی روبین بیش از توانائی کبد برای دفع آن است .

زردی ، نخست از صورت شروع شده سپس روی قفسه سینه و شکم و نهایتاً روی دست و پا ظاهر می شود در چند روز اول شدت آن افزایش یافته و سپس بدون درمان شروع  به کاهش می کند .

آیا زردی می تواند به علت پاتولوژیک (بیماری) نیز ایجاد می‌شود؟

آری ، زردی علاوه بر علل فیزولوژیک که در بالا ذکر شد می تواند به علل متعدد دیگر نیز در نوزادان ایجاد شود که این علل می تواند ناشی از بیماریهای متعدد باشد.

برخی از این علل به شرح زیر است:

• ناسازگاریهای گروه خونی و RH

• کمبود بعضی از آنزیمها در گلبولهای قرمز خون

• عفونتها از جمله عفونت ادراری

• بیماریهای متابولیک (گالاکتوزمی …)

• کمکاری غده تیروئید نوزاد

• ناهنجاری در شکل گلبولهای قرمز خون

• انسداد دستگاه گوارش

• بیماریهای کبدی

• بعضی از بیماریهای ارثی

 

معمولاً سیر طبیعی بروز زردی چگونه است ؟

در اکثر موارد از روز دوم یا سوم تولد مقدار کمی زردی در نوزاد آشکار می شود و سپس تا روز پنجم افزایش یافته و پس از آن به تدریج در عرضه چند روز کم شده و از بین می رود اگرچه ممکن است سیر طبیعی باشد ولی باید دانست که به علت احتمال موارد شدید و اثرات سوء زردی به خصوص روی مغز باید بروز زردی در نوزاد را به پزشک اطلاع داد.

در چه مواردی بروز زردی ممکن است خطر بیشتری داشته باشد و گروههای پر خطر کدامند ؟

اگر چه در هر حال بروز زردی را باید به اطلاع پزشک رساند ، ولی گاهی اوقات زردی میتواند علامتی از یک بیماری زمینهای بالقوه خطرناک باشد و لازم است این موارد سریعاً بررسی شوند . بعضی از این موارد به شرح ذیل است :

• بروز زردی در ۲۴ ساعت اول عمر

• تداوم زردی بیش از دو هفته

• بروز زردی نوزاد در مواردی که عدم سازگاری گروههای خونی و RH بین مادر و نوزاد وجود دارد ( به خصوص چنانچه مادر RH منفی بوده و در زایمان ها و یا سقوط های قبلی آمپول روگام دریافت نکرده باشد )

• بروز زردی در نوزاد خانواده هایی که فرزند قبلی آنها سابقه زردی یا بیلی روبین بالا و یا تعویض خون داشته اند .

• بروز زردی در نوزاد خانوادهایی که سابقه بیماری های متابولکی و یا مرگ در نوزادان یا شیرخواران قبلی دارند .

• بروز زردی در نوزاد نارس و یا کم وزن

• بیحالی ، خوب شیر نخوردن ، استفرغ ، یبوست ، نفخ شکم و غیره …

 

در چه صورت لازم است نوزاد مبتلا به زردی به وسیله پزشک معاینه شود ؟

با وجود اینکه در بیشتر موارد ، زردی می تواند پدیدهای فیزیولوژیک، گذار و بی خطر باشد و بدون درمان خاصی بهبود یابد ولی چون در موارد محدودی می تواند ناشی از بیماریهای بالقوه خطرناک باشد و نیز میزان آن به حد بالائی برسد و نهایتاً برای مغز نیز خطر آفرین باشد لازم است در هر موردی که زردی در نوزاد مشاهده شد به پزشک اطلاع بدهید تا آزمایشات لازم را جهت تعیین بیلی روبین و نیز بررسی علل آن انجام داده و در صورت لزوم درمانهای لازم را توصیه نماید .

 

در چه مواردی زردی نوزادان نیاز به درمان دارد ؟

چنانچه سطح بیلی روبین بالا بوده و کاهش نیابد، خطر آسیب مغزی وجود دارد . در این موارد پزشک متخصص کودکان دستور انجام آزمایش خون جهت تعیین مقدار بیلی روبین و نیز بررسی علل افزایش آن را توسعه نموده و درمان اختصاصی را پیشنهاد مینماید . یکی از راههای درمان زردی استفاده از فتوتراپی می‌باشد . در این روش نوزاد را برای چند روز زیر لامپهای مخصوص قرار می دهند تا اینکه کبد به اندازه کافی توانائی دفع بیلی روبین را پیدا نماید . در مدت درمان با فتوتراپی چشمهای نوزاد پوشانده می شود تا در مقابل صدمات احتمالی نور محافظت شود. یکی دیگر از راههای درمان زردی در نوزادان انجام تعویض خون است که این عمل بایستی به وسیله پزشک متخصص کودکان و در بیمارستان و در شرایط خاص انجام شود.

در موارد خاصی ممکن است پزشک متخصص استفاده از بعضی داروها را نیز جهت کاهش مقدار بیلی روبین جایز بداند .

 

آیا استفاده از لامپهای مهتابی معمولی تأثیری در درمان زردی نوزاد دارد ؟

خیر ، چون برای فتوتراپی ( درمان با تابش اشعه ) باید حتمأ از طول موج معینی که در لامپهای مخصوص وجود دارد استفاده شود . علاوه بر بی اثر بودن استفاده از لامپ مهتابی معمولی در منزل خطراتی نیز از قبیل سر یا گرم شدن بیش از حد نوزاد ، کم شدن آب بدن و یا شکستن لامپ روی نوزاد وجود دارد .

 

آیا تجویز موادی مانند پودر گلوکز یا ترنجبین و شیر خشت در درمان زردی نوزاد تاثیری دارد ؟

در گذشته هر کدام از این مواد با مکانیسمهای خاصی که برای آنها تصور می شد به کار گرفته می شده است . معذالک نه تنها بر زردی نوزاد تأثیری ندارد بلکه گاهی بعلت دفع آب بدن از طریق روده و  ایجاد کم آبی در بدن نوزاد و یا آلودگی سبب بروز مشکلاتی در نوزاد هم میشوند لذا از این موارد در زردی نوزاد نباید استفاده شود .

 

آیا اگر احتمال بروز زردی به علت شیر مادر مطرح باشد، باید شیر مادر را قطع کرد ؟
خیر ، به طور کلی دو نوع از زردی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند مشاهده می شود .

- نوع اول یا نوع زودرس :

علت این پدیده کم بودن شیرمادر در روزهای اول پس از تولد است که این مسئله به خصوص در نوزاد مادرانی که سزارین شده‌اند بیشتر اتفاق می‌افتد .

برای درمان این‌مورد که در روزهای سوم یا چهارم پس از زایمان اتفاق میافتد با تغذیه مکرر نوزاد با شیرمادر جریان شیر زیادتر می شود در نتیجه ضمن جبران کمبود کالری ، حرکات روده بیشتر و زردی نوزاد برطرف می شود .

- نوع دوم یا کلاسیک :

علت این پدیده که معمولاً از هفته دوم تولد به بعد اتفاق می‌افتد احتمالاً وجود موادی در شیر است که سبب مهار آنزیمهای کبدی شده و یا در روده نوزاد ، سبب باز جذب دوباره مواد صفراوی میشوند . برای درمان این مورد هم امروزه تاکید می شود که شیردهی حتماً ادامه یابد ولی چنانچه زردی نوزاد در حد نزدیک به حد تعویض خون است با صلاحدید پزشک متخصص و فقط برای مدتی کوتاه ( حداکثر ۴۸ ساعت ) شیرمادر قطع و به جای آن از شیر دوشیده شده مادر دیگر و یا شیر خشک استفاده و یا علاوه بر ادامه تغذیه با شیرمادر به نوزاد شیر خشک یا شیر دوشیده شده نیز با قاشق یا فنجان داده می شود . بعد از اتمام این مدت مجددآً نوزاد می تواند به طور انحصاری از شیرمادر خود استفاده کند .

 

چه مواردی ممکن است نیاز به انجام تعویض خون باشد و چه خطراتی ممکن است برای نوزاد وجود داشته باشد ؟

تعویض خون هم مثل سایر اقدامات درمانی در موارد خاصی ضرورت پیدا می کند و پزشک زمانی از این اقدام درمانی استفاده می کند که نوزاد به علت مقادیر بالای بیلی روبین که ماده‌ای سمی است در خطر صدمه مغزی باشد ( رسوب در سلولها مغزی ) لذا در این موارد باید  با پزشک برای درمان به موقع همکاری لازم را مبذول داشت تا در شرایط و زمان مناسب این اقدام در صورت ضرورت انجام پذیرد .

 

عوارض زردی نوزاد چیست ؟

بیشتر موارد زردی نوزادی بی خطر و گذرا است و عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند ولی در صورت افزایش سریع بیلی روبین و تجمع مقادیر زیاد این ماده در خون و رسوب آن در مغز امکان ایجاد عوارض عصبی خطرناک و غیرقابل برگشت وجود دارد . بعضی از این عوارض به قرار زیر است :

ناشنوایی عصبی حسی ، تشنج ، فلج مغزی ، کند ذهنی ، اشکال در تعادل حرکتی ، ناهنجاریهای دندانی ، بیش فعالی و ..

زردی در نوزاد نبایستی موجب نگرانی و تشویق خانواده‌ها بشود ولی به هر حال لازم است در صورت مشاهده زردی در نوزاد و به خصوص در موارد پرخطر که در بالا ذکر شد پزشک متخصص در جریان امر قرار بگیرد تا در صورت لزوم اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب را انجام دهد.

منبع:سایت پزشکان بدون مرز

مقالات فیزیوتراپی 

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن

مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر 

اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی 

مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی

مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)

مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

طبقه بندی مطالب بر اساس ناحیه بدن

مقالات ستون فقرات

مقالات شانه

مقالات آرنج

مقالات مچ و انگشتان دست

مقالات لگن، مفصل هیپ و ناحیه ران

مقالات زانو

مقالات مچ پا و پا 

مقالات سیستم عصبی (cns & pns)