فیزیوتراپی- فیزیوتراپیست (شهرستان آمل)

کم کاری تیروئید نوزادان

تیروئید غده کوچکی است که در جلوی گردن قرار دارد. وظیفه اصلی این غده تولید و ترشح هورمونی به نام تیروکسین در بدن است که این هورمون اثرات مهمی در سوخت و ساز سلولهای مختلف و رشد بدن دارد. اثرات این هورمون در رشد و تکامل مغز، بسیار مهم و ضروری است.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در صورتی که به هر دلیلی این هورمون در بدن تولید نشود، یا تولید آن کم یا بشکل غیر طبیعی باشد، عوارض مختلفی در بدن پدیدار میگردد، این عوارض در سنین مختلف متفاوت هستند. تولید بیش از حد این هورمون نیز سبب بیماری میشود.

کم کاری تیروئید نوزادان

به مواردی از کم کاری تیروئید گفته می شود که قبل از تولد و یا در زمان تولد وجود داشته باشد

کم کاری تیروئید نوزادان یک بیماری است که معمولا بدون علامت بوده و در روز های اول بعد از تولد بندرت تشخیص داده می شود. به طوری که تنها تعداد کمی از نوزادان در ماه اول زندگی شناسایی می شوند . بنابر این نوزاد مبتلا تشخیص داده نمی شود. و به علت این کم کاری غده تیروئید، عوارضی برای نوزاد ایجاد خواهد شد.

رشد و تکامل مغز تا حدود ۳ سالگی ادامه دارد، با توجه به تاثیر هورمون غده تیروئید کم کاری تیروئید نوزادان باعث عوارض جبران ناپذیری بر رشد و تکامل مغز و اعصاب مرکزی میشود. رشد طولی و قد نوزاد نیز تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته و کند خواهد شد در نتیجه این بیماری با عوارضی نظیر عقب ماندگی ذهنی، کوتاهی قد، ناشنوایی، لالی ، بعضی از بیماریهای مغزی و عصبی همراه است.

با توجه به اینکه این عوارض در صورت عدم تشخیص زودرس و عدم شروع درمان بموقع جبران ناپذیر هستند، غربالگری نوزادان در سنین ۵-۳ روز بعد از تولد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، درمان به موقع و صحیح از بروز عوارض این بیماری جلوگیری میکند.

در ایران از هر ۱۰۰۰ نوزاد یک نفر و در استان لرستان از هر ۱۰۰۰ نوزاد ۳ نفر مبتلا به کم کاری تیروئید نوزادان است.

علت بیماری چیست؟

هرگاه به هر دلیلی غده تیروئید نوزاد قادر به تولید هورمون تیروئید (تیروکسین) به اندازه کافی نباشد یا هورمون تیروئید در بدن بدرستی فعالیت نکند کم کاری تیروئید اتفاق می افتد.علت اصلی بروز کم کاری تیروئید نوزادان ناشناخته است، اما کمبود ید و ازدواجهای فامیلی از عوامل مؤثر به شمار میروند

غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان

کم کاری تیروئید نوزادان شایعترین علت قابل پیشگیری عقب ماندگی ذهنی نوزدان میباشد ،در زمانی که عقب ماندگی ظاهر می شود درمان بی فایده است اما در موقع تولد به راحتی با یک آزمایش ساده در روز سوم تا پنجم بعد از تولد قابل شناسایی می باشد توجه داشته باشیم منظور از روز سوم ۷۲ ساعت پس از تولد نوزاد است .

این آزمایش با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد در مراکز بهداشتی درمانی انجام می شود.

این نمونه گیری ساده، بی خطر و به حدی کم درد است که گاه حتی نوزاد از خواب بیدار نمی شود. بیماری های مثل سرما خوردگی، تب ناشی از تزریق واکسن و… که منجر به بستری شدن در بیمارستان نمی شود، مانع از انجام نمونه گیری نمی شوند.جهت نمونه گیری نیاز به ناشتا بودن نوزاد نیست. در واقع هیچگونه آمادگی خاصی برای انجام آزمایش غربالگری وجود ندارد. در عمل دیده شده است که وقتی نوزاد تازه شیر خورده و سیر است نمونه گیری راحت تر انجام شده و پاشنه پا بهتر خون می دهد.

نتیجه این آزمایش ۴۸ ساعت بعد از نمونه گیری مشخص شده و در صورت مثبت بودن جواب آزمایش کف پا بلافاصله نوزاد جهت اقدامات بعدی فراخوان میشود

در بعضی نوزادان لازم است یک هفته پس از نمونه گیری اولیه مجددا نمونه گیری از پاشنه پا انجام شود. دلایل نمونه گیری مجدد عبارتند از :

 نوزادان نارس
 نوزادان با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم
 نوزادان با وزن بیش از ۴۰۰۰ گرم
 دو قلوها یا چند قلو ها
 نوزادانی که سابقه بستری در بیمارستان دارند
 نوزادانی که داروهای خاص مانند دوپامین مصرف مینمایند
 نوزادان با سابقه دریافت یا تعویض خون دارند

آزمایش تایید تشخیص :

مثبت شدن آزمایش غربالگری (نمونه پاشنه پا) نشان میدهد که ممکن است این نوزاد مبتلا به بیماری کم کاری تیروئید باشد و بایستی آزمایش تکمیلی با استفاده از خون وریدی انجام شود که تشخیص را قطعی کند و اگر نوزاد بیمار تشخیص داده شد جهت درمان و مراقبت به پزشک معالج معرفی میگردد یادمان باشد هرگونه تاخیر در درمان بیماری از ضریب هوشی و سلامتی نوزادان خواهد کاست .

سایر بیماریهای مادرزادی قابل تشخیص در بدو تولد عبارتند از :

فاویسم ، فنیل کتونوری (PKU) ، گالاکتوزمی (G6PD )
زمان در جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید از طلا باارزش تر است.

سایت پزشکان بدون مرز

مقالات فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)