استخوان نازک نی (Fibula)
استخوان نازک نی (فیبولا)
استخوان نازک نی یا فیبولا یکی از دو استخوان ساق پا است که بلند و نازک بوده و در سمت خارج ساق پا قرار می گیرد. استخوان دیگر ساق پا، درشت نی (تیبیا) نام دارد که این استخوان در طرف داخل ساق پا قرار می گیرد.
فیبولا و تیبیا در شکل زیر:
فیبولا در مفصل زانو شرکت نمی کند ولی سر این استخوان با انتهای فوقانی تیبیا مفصل شده و مفصل تیبیوفیبولار فوقانی را ایجاد می کنند. تیبیا در بالا با استخوان ران (فمور) مفصل شده و مفصل تیبیوفمورال یا مفصل زانو را می سازد.
مشخصات دیگر فیبولا
*فیبولا از دو انتهای فوقانی و تحتانی و یک تنه تشکیل شده است. انتهای فوقانی شامل سر و گردن و انتهای تحتانی، قوزک خارجی (مالئولوس خارجی) را می سازد.
*در زیر کوندیل خارجی تیبیا یک رویه مفصلی جهت فیبولا وجود دارد که با رویه مفصلی سر فیبولا مفصل شده که به آن مفصل تیبیوفیبولار فوقانی می گویند.
*سر فیبولا محل اتصال رباط طرفی خارجی زانو و همچنین تاندون عضله دوسر رانی (عضله بایسپس فموریس) است.
*عصب پرونئال مشترک (عصب نازک نئی مشترک) که شاخه ای از عصب سیاتیک است از سطح پشتی سر فیبولا به طرف خارج رفته و گردن استخوان را دور می زند.
*تنه فیبولا دارای سه سطح داخلی، خارجی و پشتی و سه کنار جلویی، پشتی و بین استخوانی است. غشاء بین استخوانی به کنار بین استخوانی اتصال دارد.
*انتهای تحتانی فیبولا با انتهای تحتانی تیبیا مفصل می گردد (مفصل تیبیوفیبولار تحتانی). سطح خارجی انتهای تحتانی تیبیا دارای یک شکاف فیبولار (بریدگی فیبولار) است که با انتهای فیبولا مفصل شده و مفصل تیبیوفیبولار تحتانی را ایجاد می کند.
*انتهای تحتانی فیبولا که قوزک خارجی را به وجود می آورد شامل چهار سطح داخلی، خارجی، جلویی و پشتی و همچنین یک کنار تحتانی است. قوزک خارجی محل اتصال رباط طرفی خارجی مچ پا (رباط های تالوفیبولار جلویی، تالوفیبولار پشتی و کالکانئوفیبولار) است.
*سطح داخلی قوزک خارجی با سطح خارجی تالوس مفصل می گردد. در ارتباط با قوزک داخلی، سطح خارجی قوزک داخلی با سطح داخلی تالوس مفصل می شود.
*راس قوزک خارجی کمی پایین تر از قوزک داخلی تیبیا قرار دارد.
مفاصل تیبیوفیبولار
استخوان های ساق پا در سه ناحیه به یکدیگر متصل می شوند و مفاصل زیر را ایجاد می کنند:
*مفصل تیبیوفیبولار فوقانی
*مفصل تیبیوفیبولار میانی
*مفصل تیبیوفیبولار تحتانی
تصویر زیر:
مفصل تیبیوفیبولار فوقانی
مفصل تیبیوفیبولار فوقانی مفصلی است بین سر فیبولا و کوندیل خارجی تیبیا که یک مفصل سینوویال بوده و حرکت کمی در آن صورت می گیرد.
مفصل تیبیوفیبولار میانی
مفصل تیبیوفیبولار میانی مفصلی است بین تنه تیبیا و فیبولا توسط یک غشاء بین استخوانی یا غشاء لیفی (فیبروز بین استخوانی). بنابراین این مفصل، یک مفصل لیفی (فیبروز) است که غشاء بین استخوانی به کنار بین استخوانی تیبیا و فیبولا متصل می گردد. مشابه این نوع از مفصل، بین تنه رادیوس و اولنا در ساق دست (به عربی ساعد یا زند) نیز وجود دارد.
مفصل تیبیوفیبولار تحتانی
مفصل تیبیوفیبولار تحتانی مفصلی است بین انتهای تحتانی فیبولا با شکاف فیبولار (بریدگی فیبولار) انتهای تحتانی تیبیا که یک مفصل لیفی (مفصل فیبروز) است. این مفصل تحرک کمی داشته و رباط های تیبیوفیبولار جلویی و پشتی در ثبات آن نقش دارند.
نویسنده: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار
منبع تصویر:
http://web.donga.ac.kr
*استفاده از مطالب فقط درصورت ذکر منبع وبلاگ یا لینک آن مجاز است
طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی
اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی
مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی
مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)
مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه
مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی
مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)
مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن
Iran