شکستگی انتهای فوقانی استخوان ران
شکستگی پروگزیمال فمور
شکستگی های اطراف مفصل ران (مفصل هیپ)
فیزیوتراپی و کاربردهای آن
اهمیت فیزیوتراپی در نظام سلامت
شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران به دسته ای از شکستگی ها اطلاق میشود که در قسمت بالایی استخوان ران یعنی در اطراف محلی که استخوان ران با لگن مفصل میشود بوجود میایند. شکستگی های اطراف مفصل ران جزء گروه بزرگتر شکستگی های لگن هستند.
علل شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران
این شکستگی ها معمولا براثر زمین خوردن و یا ضربه مستقیم به به بالای ران بوجود آمده و ارتباط نزدیکی با پوکی استخوان دارند. استئوپروز یا پوکی استخوان، همه استخوان های بدن را به یک اندازه درگیر و متاًثر نمیکند. استخوان قسمت بالایی ران، ناحیه مچ دست و مهره ها از مناطقی هستند که فرایند پوکی استخوان در آنها بیشتر نمایان میشود و به همین علت در سنین بالا، شکستگی در این مناطق زیاد دیده میشود. شکستگی های اطراف مفصل ران در دو گروه از مردم اتفاق میفتد:
|
شکستگی اینترتروکانتریک شکستگی گردن ران
|
- آنهایی که به علت پوکی استخوان، و ضعیف شدن استخوان این ناحیه، بر اثر ضربه های با شدت کم مثل زمین خوردن دچار این شکستگی میشوند.
- دسته ای که استخوان محکمی دارند ولی شدت ضربه بقدری زیاد است که موجب شکستگی میشود. مثل شکستگی در افراد جوان بدنبال تصادف اتومبیل یا سقوط از ارتفاع
علائم شکستگی مفصل ران
مهمترین علامت این شکستگی ها درد شدیدی است که در اطراف مفصل ران و یا در کشاله ران احساس میشود. گاهی اوقات کوچکترین حرکتی در اندام تحتانی موجب احساس درد شدید در این نواحی میشود. اندام تحتانی در طرف شکسته معمولا کوتاه تر از طرف سالم به نظر میرسد و پای طرف مبتلا به طرف خارج میچرخد. در شکستگی های بدون جابجایی بیمار میتواند به سختی راه برود ولی راه رفتن وی همراه با درد و لنگش است.
تشخیص شکستگی لگن در اطراف مفصل ران
|
شکستگی اینترتروکانتریک
|
تشخیص این شکستگی ها معمولا با استفاده از رادیوگرافی ساده انجام میپذیرد. گاهی اوقات شکستگی های این ناحیه ممکن است بدون جابجایی و یا ناکامل باشند که در این صورت تشخیص آنها در رادیوگرافی ساده امکانپذیر نیست. در این موارد پزشک معالج ممکن است از دیگر روش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده کند.
انواع شکستگی های اطراف مفصل ران
برحسب اینکه شکستگی در کدام ناحیه از قسمت های بالایی استخوان ران باشد این شکستگی ها را به سه دسته کلی تقسیم میکنند:
- شکستگی های گردن ران : این شکستگی ها در ناحیه گردن استخوان ران و بین سر و ناحیه تروکانتر بوجود میایند.
- شکستگی های اینترتروکانتریک : این شکستگی ها در ناحیه تروکانتر اتفاق میفتند.
- شکستگی های ساب تروکانتریک : در محدوده ای زیر تروکانتر کوچک تا حدود پنج سانتیمتر پایینتر از آن ایجاد میشوند.
تقسیم بندی شکستگی های بالای استخوان ران
درمان شکستگی های مفصل ران
درمان این شکستگی ها عمدتا استفاده از جراحی است. ندرتا در بیمارانی که به علت بیماریهای شدید داخلی تحمل جراحی را ندارند یا بیمارانی که حتی قبل از شکستگی هم راه نمیرفته اند پزشک ارتوپد ممکن است از انجام جراحی صرفنظر کند.
| |
 |
|
| |
میخ داخل استخوانی یا نیل |
دی اچ اس |
در بعضی از انواع این شکستگی ها در صورتی که شکستگی کاملا پایدار باشد هم ممکن است پزشک معالج تصمیم بگیرد از درمان های غیر جراحی استفاده کند که عمدتا بصورت استراحت در منزل است. خطر این درمان، جابجا شدن بیشتر شکستگی در دوره استراحت است. در صورت انتخاب روش درمانی غیر جراحی باید از محل شکستگی بیمار بصورت دوره ای و مرتب عکسبرداری شود تا در صورت جابجا شدن شکستگی، پزشک معالج از آن اطلاع یابد.
در صورت تصمیم به درمان جراحی، برای بیمار قبل از عمل، آزمایشات خون و ادرار و نوار قلبی و رادیوگرافی از قفسه سینه به عمل میاید. برای جراحی معمولا از بیهوشی عمومی یا بیحسی ناحیه ای استفاده میشود. در موقع جراحی پزشک ارتوپد شکستگی را جااندازی کرده و سپس اقدام به فیکس کردن محل شکستگی میکند. برای فیکس کردن محل شکستگی بسته به محل آن از وسایل گوناگونی استفاده میشود.
- در شکستگی گردن ران برای فیکس کردن محل شکستگی معمولا از چند عدد پیچ یا از وسیله ای به نام DHS استفاده میشود. خونرسانی سر استخوان ران نسبت به بسیاری استخوان های دیگر ضعیف است و در زمانی که ضربه اولیه موجب شکستگی در ناحیه گردن ران میشود عروقی که از گردن ران به سر ران رفته و آن را تغذیه میکنند ممکن است دچار آسیب شوند. این آسیب ممکن است به قدری شدید باشد که خونرسانی سر ران را دچار اختلال کرده و در نهایت ممکن است سر استخوان ران مدتی بعد از شکستگی حتی اگر بخوبی هم درمان شده باشد به علت قطع خونرسانی بمیرد. این روند در افراد مسن بیشتر اتفاق میفتد. به همین علت در بعضی از انواع شکستگی های گردن ران در افراد مسن، وقتی پزشک معالج احتمال مردن سر فمور را بالا میداند ممکن است از روش دیگری برای جراحی بیمار استفاده کند. در این روش استخوان سر فمور توسط عمل جراحی کلا خارج شده و یک سر مصنوعی بجای آن گذاشته میشود.
- در شکستگی اینترتروکانتریک برای فیکس کردن محل شکستگی از DHS یا IMN استفاده میشود.
- در شکستگی ساب تروکانتریک برای فیکس کردن شکستگی معمولا از IMN) Intramedullary nail) استفاده میشود.
اهمیت شکستگی های اطراف مفصل ران در ناحیه لگن چیست
با افزایش تعداد افراد مسن در کشور ما که هر ساله در حال افزایش است، ضرورت توجه بیشتر به این شکستگی ها بیشتر آشکار میشود. عمده این شکستگی ها برای درمان نیاز به عمل جراحی دارند. گر چه اکثر این شکستگی ها با عمل جراحی بهبود میابند ولی این بیماران نیاز به دوران طولانیبازپروری بعد از شکستگی دارند. اکثر این بیماران بعد از بهبودی شکستگی توانایی زندگی مستقل را از دست میدهند و نیمی از آنها تا آخر عمر برای راه رفتن نیاز به استفاده از عصا دارند.
حدود یک چهارم افراد بالای 50 سال که دچار شکستگی لگن در ناحیه هیپ میشوند در سال اول بعد از شکستگی به علت عوارض شکستگی جان خود را از دست میدهند. طبق آمار رسمی در ایالات متحده به ازای هر فردی که دچار این شکستگی ها میشود معادل 37 میلیون تومان هزینه بر دوش سیستم درمانی وارد میشود. بیماران بطور متوسط دو هفته در بیمارستان میمانند و بعد از آن باید تا مدت زیادی تحت مراقبت خانواده یا آسایشگاه ها باشند. به دلایل ذکر شده و دلایل دیگر باید تمام تلاش در این جهت باشد که از بروز این شکستگی ها جلوگیری شود.
عواملی که موجب میشوند ریسک ایجاد این شکستگی ها بالا رود
بعضی عوامل میتوانند احتمال ایجاد شکستگی های اطراف مفصل ران را بیشتر کنند. مهمترین این عوامل عبارتند از:
- جنس : احتمال این شکستگی ها در کل در زنان 2 تا 3 برابر مردان است.
- زمینه خانوادگی در بعضی افراد در ایجاد این شکستگی ها موثر است.
- تغذیه : کمبود کلسیم از عوامل مهم زمینه ساز این شکستگی ها است.
- عاداتی مثل کشیدن سیگار یا مصرف الکل
- مشکلات ذهنی مانند الزایمر و کاهش قوای عقلانی بعلت کهولت سن
- مصرف داروهایی که موجب ضعف و یا گیجی میشوند میتواند موجب افزایش احتمال زمین خوردن افراد و بروز این شکستگی ها شود.
پوکی استخوان چه تاثیری در شیوع شکستگی های لگن در ناحیه مفصل ران دارد
استخوان یک بافت زنده است و بطور عمده از کلسیم و پروتئین تشکیل شده است. در طول زندگی بطور دائم مقداری از کلسیم از طریق جریان خون از استخوان ها برداشت شده و مقداری دیگر جایگزین میشود. به عبارت دیگر کلسیم در استخوان های بدن گردش دارد و بطور مرتب جذب شده و دوباره جایگزین میشود. اگر مقدار برداشت کلسیم از استخوان های بدن بیش از مقدار جایگزین باشد استخوان ضعیف شده و پوکی استخوان ایجاد میشود.
این پوکی استخوان زمینه ساز عمده ایجاد این دسته از شکستگی ها است. برداشت کلسیم و پوکی استخوانی متعاقب آن بیشتر در استخوان های مهره و مچ دست و قسمت بالایی استخوان ران ایجاد میشود و احتمال شکستگی در همه این استخوان ها را بالا میبرد. کاهش مقدار کلسیم استخوان ها در حدود سن 35 سالگی شروع شده و بعد از آن در نهایت زنان 30 تا 50 درصد از کل توده استخوانی و مردان حدود 20 تا 30 درصد آنرا بتدریج از دست میدهند. با شروع یائسگی سرعت بازجذب کلسیم از استخوان ها و کاهش توده استخوانی بشدت افزایش میابد و این به علت کم شدن سطح هورمون استروژن در خانمها در این سنین است.
پیشگیری از شکستگی های لگن در ناحیه مفصل ران
در سنین بالا همه افراد باید با پزشک معالج خود مشورت کنند تا در صورت وجود پوکی استخوان درمان شوند.
بسیاری از این شکستگی ها بدنبال زمین خوردن در حین راه رفتن در خانه ایجاد میشوند و با رعایت اقداماتی میتوان احتمال زمین خوردن را کاهش داد. این اقدامات عبارتند از :
 |
- پله : باید دقت کرد که نور کافی روی پله باشد تا خوب دیده شود. پله های معیوب تعمیر شوند. چیزی روی پله باقی گذاشته نشود. فرش یا قالیچه روی پله گذاشته نشود. دستگیره در تمام طول پله گذاشته شود.
- حمام : در کنار وان کفی پلاستیک با سطح زبر گذاشته شود تا موقع ورود یا خروج از وان فرد لیز نخورد. در کف وان یا زیر دوش از چسب های مخصوصی که سطح زبر دارند استفاده شود. روی دیوار کنار وان دستگیره گذاشته شود.
- اطاق خواب : کف اطاق اشیاء پراکنده نباشد. یک چرغ کنار پاتختی باشد. در شب یک چراغ مسیر بین اطاق خواب و توالت را روشن نگه دارد.
- نشیمن : مبلمان را باید طوری قرار داد تا مسیر راحتی برای عبور فراهم شود. سیم برق یا تلفن روی زمین نیفتد. کناره ای فرش را باید با چسب های دو طرفه به کف محکم کرد. روی صندلی یا پایه های ناپایدار نباید قرار گرفت.
- آشپزخانه : کف آشپزخانه نباید خیس باشد.
منبع:ایران ارتوپد-دکتر مهرداد منصوری
موضوعات فیزیوتراپی شامل:
مقالات فیزیوتراپی
مقالات استخوان شناسی
مقالات آناتومی اندام فوقانی
مقالات آناتومی اندام تحتانی
مقالات آناتومی ستون فقرات
مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)
مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه
مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی
مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)
مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)
مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن
مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر
اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی
مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی
مطالب و موضوعات متفرقه (مقالاتی درباره فشار خون، دیابت، بیوفیزیک، رادیولوژی،فیزیولوژی و تست خون، برخی از بیماری ها و...)
مقالات ورزش و تغذیه (شامل موضوعات تحرک و فعالیت بدنی،تغذیه صحیح،چاقی،اضافه وزن،کنترل وزن و غیروه)
مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)
مقالات رادیولوژی
Iran