فاشیا در سیستم عصبی محیطی (PNS)

 

فاشیا (Fascia) یک بافت نرم (Soft tissue) از نوع بافت همبند (Connective tissue) است که در قسمت‌های مختلفی از بدن انسان (همانند عضلات و اعصاب محیطی) نفوذ می‌کند و همچنین در پوشش، ارتباط و یا محافظت از بافت‌های مختلف بدن نقش دارد.

 

در یک بررسی ساده و معمولی از نظر موقعیت آناتومیکی می توان فاشیا را به سه نوع تقسیم کرد که عبارت اند از:

  • فاشیای سطحی
  • فاشیای عمقی
  • فاشیای احشایی

 

 

 

 

فاشیای عمقی، بخش‌هایی چون استخوان، غضروف و عروق خونی را می‌پوشاند و در عضلات اسکلتی (به صورت اپی میزیوم، پری میزیوم و اندومیزیوم) و اعصاب محیطی (به شکل اپی نوریوم، پری نوریوم و اندونوریوم) تخصصی می‌گردند.

 

بافت همبند (Connective tissue) که از آن به عنوان بافت پیوندی هم یاد می شود، در ساختار سیستم عصبی مشارکت می کند. مهمترین وظیفه بافت همبند در سیستم عصبی محیطی، محافظت از دسته ها (Fascicles) و فیبرهای عصبی (Nerve fibers) است.

 

هر عصب محیطی (Peripheral nerve) از دو نوع بافت تشکیل می گردد که عبارت اند از:

  • فیبرهای عصبی (Nerve fibers)
  • بافت همبند (Connective tissue)

 

بافت همبند بیشتر نقش حفاظتی داشته و همچنین بافت عروقی را جهت تغذیه فیبرهای عصبی در خود جای می دهند. میزان بافت همبند (پیوندی) در طول مسیر اعصاب محیطی متفاوت است. مقدار این بافت ها در جاهایی که عصب محیطی از روی سطح یک مفصل عبور می کند، افزایش می یابد. افزایش بافت همبند در نواحی مفصلی (به خصوص مفاصل متحرک)، باعث حفظ و نگهداری دسته عصبی و در نتیجه فیبرهای عصبی می گردد و از آسیب آنها جلوگیری می کند.

 

غلاف های یک عصب محیطی( فاشیا در عصب محیطی):

 
بافت همبند در اعصاب محیطی از سه لایه تشکیل می شود که شامل موارد زیر است:

  • اپی نوریوم (Epineurium) 
  • پری نوریوم (Perineurium) 
  • اندونوریوم (Endoneurium)

 

 

اپی نوریوم (Epineurium)

اپی نوریوم بافت همبندی است که عصب محیطی را احاطه می کند و بیرونی ترین لایه آن محسوب می شود.

اپی نوریوم در داخل یک عصب محیطی، فاسیکول ها را از یکدیگر جدا می کند ولی در خارج از لایه پری نوریوم قرار دارد. وجود این بافت در تنه عصب محیطی باعث می شود که عصب مربوطه از تحرک بیشتری برخودار گردد و از چسبندگی آن به بافت های اطراف جلوگیری شود.

در شرایط بیماری و اختلال اعصاب محیطی، اپی نوریوم ضخیم تر می شود و به صورت واکنشی در مقابل ضایعه و آسیب، شروع به ساختن بافت کلاژن می کند.

 

پری نوریوم (Perineurium)

هر فاسیکول توسط پری نوریوم احاطه می گردد که خود شامل گروهی از فیبرهای عصبی است.

پری نوریوم نقش بسیار مهمی در حفاظت و پشتیبانی از فیبرهای عصبی دارد. پری نوریوم در التهابات موضعی بافتی، سدی حفاظتی را برای اعصاب محیطی به وجود می آورد.

این بخش از بافت همبند، یک عامل مهم جهت جلوگیری از عبور مولکول های بزرگ از لایه اپی نوریوم به داخل فاسیکول است. زمانی که پری نوریوم دچار ضایعه و شکافی گردد، فیبرهای عصبی داخل فاسیکول از ناحیه آسیب به بیرون رانده شده و درنتیجه عملکرد آنها دچار اختلال می گردد.

 

اندونوریوم (Endoneurium)

هر فیبر عصبی توسط لایه ای به نام اندونوریوم احاطه می گردد. این قسمت یک لایه نازکی از بافت همبندی است. تنها عروقی را که داخل اندونوریوم می توان یافت، مویرگ ها هستند و در داخل فاسیکول ها از لنف برها اثری دیده نمی شود. اندونوریوم، لوله ای است که اجزای یک فیبر عصبی مانند آکسون، غلاف میلین و سلول های شوان را در خود جای می دهد و بدین ترتیب، فیبرهای عصبی داخل یک فاسیکول را از یکدیگر جدا می کند.

 

 

 

معرفی کتاب من

لیست وبلاگ های رسمی من

ویدیوها در آپارات