بطن های مغز (Brain ventricles)
بطنهای طرفی که هر کدام در یکی از نیمکرههای مخ قرار دارند، دارای مایع مغزی-نخاعی هستند که این مایع ازطریق شبکه کوروئید بطن طرفی ایجاد میگردد. در ابتدا مایع مغزی-نخاعی در بطن طرفی انباشته شده و ازطریق سوراخ مونرو (سوراخ بین بطنی) به بطن سوم، سپس از راه مجرای سیلویوس به بطن چهارم انتقال مییابد. درنهایت، ازطریق بطن چهارم است که مایع مغزی-نخاعی از دستگاه بطنی خارج میگردد. یک سوراخ بین بطنی (سوراخ مونرو) به ندرت مسدود میگردد.
هر بطن طرفی از سه قسمت تشکیل شدهاست:
- شاخ جلویی (Anterior horn) که به داخل لوب پیشانی کشیده میشود
- شاخ پشتی (Posterior horn) که به داخل لوب پس سری راه مییابد
- شاخ تحتانی (Inferior horn) که به داخل لوب گیجگاهی میرود
بطن سوم یا بطن میانی یکی از بطنهای مغزی حاوی مایع مغزی-نخاعی در دیانسفالون است. تالاموسها در طرفین بطن سوم قرار میگیرند. این بطن از یک طرف با بطنهای طرفی و از طرف دیگر با بطن چهارم ارتباط دارد. بطن سوم ازطریق سوراخ مونرو با بطن طرفی و توسط مجرای سیلویوس (مجرای مغزی) با بطن چهارم مرتبط است. مسیر مایع مغزی-نخاعی از بطنهای طرفی به بطن سوم و سپس بطن چهارم است. مایع مغزی-نخاعی از شبکه کوروئیدی (که تودهای مویرگی است) هر یک از بطنها ترشح میگردد.
انسداد هر یک از بطنها یک عامل مهم افزایش حجم مایع مغزی-نخاعی است که باعث هیدروسفالی میگردد. مجرای سیلویوس ممکن است به علت تنگی مادرزادی، وجود یک کیست در بطن سوم و یا عوامل دیگری مسدود شود.
بطن چهارم یکی از بطنهای مغزی است که همانند بطنهای طرفی و بطن سوم حاوی مایع مغزی-نخاعی بوده که این مایع توسط شبکه کوروئیدی هر یک از بطنها ترشح میگردد. این بطن لوزی شکل بوده که در مغز خلفی قرار دارد. بطن چهارم ازطریق یک سوراخ ماژندی و دو سوراخ لوشکا، با فضای زیر عنکبوتیه ارتباط دارد. بیشتر مایع مغزی-نخاعی از این سوراخها به فضای زیر عنکبوتیه منتقل میشود، ولی مقدار کمتری از مایع مغزی-نخاعی به مجرای اپاندیم (مجرای مرکزی طناب نخاعی) جریان مییابد. انسداد در بطنهای مغزی باعث تجمع مایع مغزی-نخاعی در بطنها میگردد که نتیجه آن هیدروسفالی است.
مسیر مایع مغزی-نخاعی
جریان مایع مغزی-نخاعی از بطنهای طرفی به بطن سوم و سپس بطن چهارم است. بطن طرفی ازطریق مجرای مونرو با بطن سوم ارتباط دارد. مایع مغزی-نخاعی از مجرای سیلویوس (مجرای مغزی) به بطن چهارم انتقال مییابد. درنهایت این مایع بوسیله سه سوراخ بطن چهارم (دو سوراخ لوشکا و یک سوراخ ماژندی) که در سقف بطن چهارم قرار دارند به فضای زیر عنکبوتیه در تمام قسمتهای دستگاه عصبی مرکزی میرود.
منابع
- کوثریان، سید حسین. نوروآناتومی (کالبدشناسی سلسله اعصاب مرکزی). مؤسسه انتشارات باورداران
- نراقی، محمد علی؛حاجی حسینی، داود. ترجمه: نوروآناتومی W.C. Wongck. انتشارات جعفری
- میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد. انتشارات دانش پژو
منبع تصویر:
http://faculty.washington.edu/
طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی
مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)
مروری بر آناتومی سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی ازطریق تصاویر
اخبار کنگره ها و سمینارهای فیزیوتراپی
مهمترین اخبار دکترای حرفه ای فیزیوتراپی
مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)
مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه
مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی
مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (CNS & PNS)
مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه
مقاله های سیستم حسی، درد و موضوعات آن
مقالات سیستم عروقی، بیماریها و اختلالات مربوطه