عصب سه شاخه

عصب سه فلو (عصب سه شاخه)

صفحه عصب سه شاخه که در سایت ویکی پدیا ایجاد کردم(تاریخچه در سایت ویکی پدیا ):

عصب سه‌شاخه (به انگلیسی: Trigeminal nerve) یک عصب مغزی با ریشه‌های حسی و حرکتی است که زوج پنجم مغزی را تشکیل می‌دهد.این عصب دارای چهار هسته بوده که در اعمال حسی یا حرکتی شرکت می کنند.عضلات مربوط به جویدن ازطریق زوج پنجم عصب دهی می گردند.عصب سه شاخه،حس پوست صورت و دندانها را ایجاد می کند.

تصویر زیر:

محتویات

۱ هسته‌های عصب سه شاخه
۲ عصب دهی حسی
۳ عصب دهی حرکتی
۴ پانویس
۵ منابع

هسته‌های عصب سه شاخه

عصب پنجم مغزی دارای یک هسته حرکتی جهت تغذیه عصبی عضلات و سه هسته حسی در ناحیه ساقه مغز است که شامل:

هسته حرکتی عصب پنجم^[۱].این هسته در ناحیه پل مغزی قرار دارد.بسیاری از عضلاتی که در "عمل جویدن" نقش دارند،عصب رسانی آنها ازطریق زوج پنجم مغزی صورت می گیرد.عضلات مسئول جویدن،حرکات مفصل گیجگاهی-فکی^[۲](TMJ) را کنترل می کنند.
هسته مزانسفالیک عصب پنجم^[۳].این هسته در مغز میانی و قسمت فوقانی پل مغزی قرار دارد،که بیشتر فیبرهای حسی مربوط به دوک عضلانی را دریافت می کنند.عضلات جویدن حاوی دوکهای عضلانی زیادی هستند.
هسته حسی اصلی عصب پنجم^[۴].هسته ای است که در پل مغز قرار داشته،حاوی اطلاعات حسی صورت در ارتباط با لمس دقیق و لمس ملایم است.
هسته نخاعی عصب پنجم^[۵].این هسته از پیاز نخاع تا سگمان C2 نخاع گسترده شده و به سه بخش قابل تقسم است:

1-بخش دهانی(Pars oralis).در ارتباط با اطلاعات لامسه از ناحیه دهان است..

2-بخش میانی(Pars interpolaris).حاوی اطلاعات مربوط به درد از دندانها است.

3-بخش تحتانی(Pars caudalis).این قسمت،حاوی اطلاعات حرارت،لامسه و درد از نواحی صورت،بینی،دهان و قرنیه است.همچنین این ناحیه فیبرهای آورانی از پوست گردن،گوش میانی،حلق و مری نیز دریافت می کند.

به طور کلی،هسته های مزانسفالیک،حسی اصلی و نخاعی عصب پنجم،در اعمال حسی مشارکت می کنند.

عصب دهی حسی

عصب دهی حسی قسمت پیشین صورت،ازطریق سه شاخه عصب پنجم صورت می گیرد^[۶]:

شاخه چشمی(Ophthalmic)که حسی است.شاخه چشمی زوج پنجم به نواحی کره چشم،دستگاه اشکی و بینی می رود.شاخه های پایانی جلدی عصب چشمی، پوست سر،پیشانی و پلک فوقانی را عصب دهی می کند.
شاخه آرواره ای یا فکی فوقانی(Maxillary)اساسا حسی است.شاخه فکی فوقانی زوج پنجم،دندان های فک فوقانی،کام و مخاط بینی را عصب رسانی می کند.شاخه های پایانی جلدی این عصب به پوست فک فوقانی و لب بالایی می رود.
شاخه آرواره ای یا فکی تحتانی(Mandibular)که مختلط(حسی-حرکتی)است.شاخه فکی تحتانی زوج پنجم،عصب رسانی حسی دندان های فک تحتانی،مفصل گیجگاهی-فکی(TMJ)،مخاط دهان و دو سوم پیشین زبان را ایجاد می کند.شاخه های پایانی جلدی آن به فک تحتانی و لب پایینی می رود.شاخه فکی تحتانی حرکتی نیز بوده که بیشتر عضلات جویدن را عصب دهی می کند.

عصب دهی حرکتی

بسیاری از عضلاتی که در عمل جویدن نقش دارند،ازطریق ریشه حرکتی که وارد شاخه آرواره ای یا فکی تحتانی(شاخه ماندیبولر)عصب سه شاخه(زوج پنجم) می گردند،عصب رسانی می شوند.عضلات مهمی که توسط شاخه فکی تحتانی عصب دهی می شوند و در عمل جویدن نقش دارند عبارتنداز:

عضله تمپورالیس
عضله ماستر
عضله پتریگویید داخلی
عضله پتریگویید خارجی

عضلات تمپورالیس،ماستر و پتریگویید داخلی بیشتر به عنوان بالا برنده فک(بستن دهان)عمل می کنند و عضله پتریگویید خارجی باعث پایین آوردن فک(باز کردن دهان)می گردد.عضلات دیگری که توسط عصب سه شاخه عصب رسانی می شوند شامل:

بطن جلویی عضله دی گاستریک^[۷]
عضله میلوهیویید

دو عضله بالا در قسمت فوقانی استخوان هیویید قرار داشته که در باز کردن دهان نقش دارند.این دو همچنین استخوان کوچک هیویید و کف دهان را طی عمل بلع بالا می برند.

تنسورپالاتی جهت حرکات کام نرم
تنسورتیمپانی جهت حرکات پرده صماخ

پانویس

↑ Trigeminal motor nucleus
↑ Temporomandibular joint
↑ Mesencephalic trigeminal nucleus
↑ Main sensory trigeminal nucleus
↑ Spinal trigeminal nucleus
courses.stu.qmul.ac.uk
↑ بطن پشتی عضله دی گاستریک،توسط عصب هفتم مغزی(فاشیال)عصب رسانی می گردد.

منابع

نراقى،محمد على؛ حاجى حسينى، داود.ترجمه نوروآناتومى W.C. Wongck.انتشارات جعفرى.
میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژوه.
سلطان ‏زاده، اكبر. بيماری‏هاى مغز و اعصاب و عضلات. چاپ دوم. انتشارات جعفرى، پائیز ۱۳۷۶.
ناصری، نسرین. فیزیوتراپی در ضایعات ارتوپدیک. چاپ اول. صبح سعادت. ISBN 4-7-93408-964.