سندرم متابولیک

سندرم متابولیک چیست ؟

این سندرم مجموعه ای از عوامل خطرزای متابولیک می باشد که در یک فرد وجود دارند . برخی از علل زمینه ای این سندرم که سبب افزایش این عوامل خطرزای متابولیک می شوند عبارتند از :

 چاق بودن یا داشتن اضافه وزن.

 عدم فعالیت جسمانی .

 داشتن مقاومت به انسولین.

 عوامل ژنتیک .

سندرم متابولیک حالتی خطرناک برای سلامتی می باشد . افراد دچار این حالت میزان خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های مرتبط با رسوب چربی در دیواره سرخرگها(آترواسکلروز) دارند . بیماری قلبی کروناری که ممکن است منجر به حمله قلبی شود ، تنها نمونه ای از این بیماریها است. سکته مغزی و بیماری عروق محیطی مثال های دیگری می باشند . همچنین احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 درافراد دچار سندرم متابولیک بیشتر می باشد.

چه کسی مبتلا به سندرم متابولیک می باشد؟

شیوع این سندرم در سالهای اخیر افزایش یافته است . تخمین زده می شود که در حدود 20 تا 25 درصد بزرگسالان مبتلا به آن می باشند.

این سندرم با چاقی مرکزی و مقاومت به انسولین همراه می باشد . چاقی در پرفشاری خون ، افزایش کلسترول LDL خون(کلسترول بد )، کاهش کلسترول HDL (کلسترول خوب ) و هیپر گلیسمی (افزایش قند خون ) دخیل می باشد .

چاقی شکمی بویژه با عوامل خطرزای متابولیک در ارتباط می باشد . سندرم متابولیک مجموعه ای از عوارض متابولیک چاقی است. در بیماری مقاومت به انسولین، بدن بخوبی نمی تواند از انسولین استفاده بنماید. بدن در زندگی روزانه برای تبدیل قند و نشاسته به انرژی نیاز به انسولین دارد . اگر بدن نتواند این کار را انجام دهد، دیابت یا بیماری قند خون رخ می دهد .

در برخی از افراد مقاومت به انسولین به ارث می رسد. در این افراد عوامل اکتسابی (مانند افزایش چربی بدن وعدم فعالیت جسمانی ) می توانند سبب ایجاد مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک شوند . اکثر افراد مبتلا به مقاومت به انسولین،همزمان مبتلا به چاقی مرکزی (شکمی ) نیز می باشند .

سندرم متابولیک چگونه تشخیص داده می شود ؟

جدیدترین و گسترده ترین معیارهای شناسایی سندرم متابولیک وجود3 یا تعدادبیشتری از عوامل خطرزای متابولیک زیرمی باشد :

 چاقی مرکزی (شکمی ) که با دور کمر اندازه گیری می شود :

-بیش از 40 اینچ یا 102 سانتیمتر در مردان.

-بیش از 35 اینچ یا 88 سانتیمتر در زنان.

 تری گلیسرید ناشتای خون mg/dl 150 یا بیشتر یا دریافت دارو بدلیل افزایش تری گلیسرید خون.

 کلسترول HDL‌ پایین خون یا مصرف دارو به علت HDL پایین :

-مردان : کمتر از 40 mg/dl

-زنان : کمتر از 50 mg/dl

 افزایش فشار خون به 130/85 mg/dl یا بیشتر یا مصرف دارو بدلیل پر فشاری خون.

 گلوکز (قندخون) ناشتا 110 mg/dl یا بیشتر یا مصرف دارو برای گلوکز خون بالا.

سندرم متابولیک چگونه درمان می شود ؟

افراد مبتلا به سندرم متابولیک از طریق کنترل عوامل خطرزای خود می توانند خطرابتلا به بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 را کاهش دهند .

بهترین راه برای آنها ، کاهش وزن و افزایش فعالیت جسمانی است.

در این قسمت برخی ازاقدامات مهم جهت کنترل سندرم متابولیک ذکر می شود :

 بطور مداوم وزن خود راکنترل کنید (بخصوص شاخص چاقی مرکزی). همچنین قند خون ، چربیهای خون و فشار خون خود را کنترل کنید .

 عوامل خطرزای خود رابراساس دستور العمل های ذکر شده تحت درمان قرار دهید (افزایش چربیهای خون ، پر فشاری خون و قند بالای خون) .

 داروهای ضد فشار خون خود را با نظر پزشک خودتان مصرف کنید چرا که داروهای مختلف دارای اثرات متفاوتی بر روی حساسیت به انسولین می باشند .

مانیاز به تحقیقات بیشتری جهت درک نقش داروها در درمان سندرم متابولیک داریم . مهم است که ما جهت کنترل صحیح آن بر روی هر پنج جزء این سندرم تمرکز نماییم .

من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم ؟

با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است .

شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید .دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.

منبع:مرکز قلب تهران

تهیه و تنظیم :

واحد پیشگیری و آمزش همگانی مرکز قلب تهران

دکتر اکبر نیک پژوه

طبقه بندی مطالب وبلاگ فیزیوتراپی

مقالات قلب و عروق (شامل مفاهیم، اختلالات و مقاله های آموزشی)

مقالات فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)