بطن پنجم (Fifth ventricle)

صفحه بطن انتهایی که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:

در ارتباط با این پست برخی از موارد که درباره شرایط پاتولوژیک است در قسمت پایین صفحه تحت عنوان توضیحات مطرح شده است.

بطن انتهایی (Terminal ventricle) یا بطن پنجم (Fifth ventricle)، وسیع ترین قسمت مجرای مرکزی طناب نخاعی است که در سطح مخروط انتهایی یا نزدیک به آن واقع شده‌است. ^[۱] مجرای مرکزی طناب نخاعی مانند یک بطن انتهایی دوکی شکل اتساع می‌یابد که طول آن در سطح مخروط انتهایی تقریبا 8 الی 10 میلی متر است. ^[۲] این بطن که بخش متسع انتهای مجرای مرکزی است، در تمام دوران حیات باقی می‌ماند. ^[۳]

^{تصویر زیر (یکی شماتیک و دیگری ام آر آی از طناب نخاعی):}

محتویات

[نهفتن]

۱ تاریخچه
۲ کشف و تشخیص
۳ جستارهای وابسته
۴ منابع

تاریخچه

اولین بار Stilling در سال 1859 بطن انتهایی را توصیف کرد. ^[۴] در سال 1875، Krause، بطن انتهایی را به عنوان یک ساختار بطنی حقیقی شناخت که توسط سلول‌های اپندیمی مژه دار احاطه می‌شد. ^[۴] او پس از مشاهده سلول‌های اپندیمی طبیعی، اصطلاح بطن پنجم را مرسوم کرد. ^[۴] Krause، این بطن را به همه بزرگسالان مربوط ساخت، ولی اشاره کرد که بطن انتهایی در میانسالی کوچکترین و در ابتدای کودکی و پیری وسیع ترین حالت را دارد. ^[۴]

Kernohan در سال 1924 جزئیات منشاء و سیر تکاملی ساختار بطن انتهایی را توصیف کرد که به طور طبیعی در همه افراد طی رشد جنینی وجود دارد. ^[۴]

کشف و تشخیص

اگرچه بطن انتهایی در جنین و کودکان قابل مشاهده‌است، اما معمولا در بزرگسالان حضور ندارد. ^[۱] این بطن ممکن است ازطریق ام آر آی یا سونوگرافی در کودکان کمتر از پنج سال قابل مشاهده باشد. ^[۵] انجام ام آر آی معمولا جهت رویتش مفید است.

شواهد حاصل از ام آر آی در سطح مخروط انتهایی در شرایط پاتولوژیک ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:

اسپینا بیفیدا (مانند مننگوسل و مننگومیلوسل)
تومورهای مخروط انتهایی
سندرم آرنولد کیاری
هیدرومیلی. در هیدرومیلی، اتساع مجرای مرکزی طناب نخاعی به واسطه افزایش مایع مغزی-نخاعی اتفاق می افتد. ^[۶]
سیرنگومیلی
سیرنگوهیدرومیلی. این بیماری به مجموعه سیرنگومیلی و هیدرومیلی گفته می شود. ^[۶]
سندرم طناب گیرافتاده (Tethered cord syndrome)
کیست‌های مخروط انتهایی

در مواردی خاص، بطن انتهایی ممکن است به علت اتساع ناشی از افزایش مایع مغزی-نخاعی، علایم بالینی ایجاد کند.

جستارهای وابسته

بطن چهارم
طناب نخاعی

منابع

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ radsource.us/ventriculus terminalis
↑ Williams & Warwick. Gray's Anatomy .THIRTY-SEVENTH EDITION.ISBN 0 443 04177 6
↑ میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژو
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ ^۴٫۴ neurosciencesjournal.org/terminal ventricle/case report
↑ pubmed/cyst of the medullary conus
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ emedicine.medscape/imaging in syringohydromyelia

منبع تصویر:http://www.springerimages.com/

------------------------------------------------------------------------

توضیحات

*مخروط انتهایی یا مخروط مغزی (Conus terminalis, or conus medullaris): انتهایی ترین قسمت نخاع که در سطح مهره اول یا دوم پایان می یابد.

*اسپینا بیفیدا (Spina bifida) یکی از ناهنجاری های مادرزادی ستون فقرات است که به علت اشکال در جوش خوردن بخش پشتی مهره ها در ناحیه تیغه ها (لامیناها) در سطح یک یا چند مهره اتفاق می افتد که شدت شکاف در افراد مختلف متقاوت است. اسپینا بیفیدا بیشتر در ناحیه پنجمین مهره کمری یا اولین مهره ساکرال ایجاد می گردد. این ناهنجاری ستون مهره ها ممکن است به صورت های زیر دیده شود:

**اسپینا بیفیدای مخفی (Spina bifida occulta): به علت کوچک بودن شکاف معمولا بدون علامت است.

**مننگوسل (Meningocele): در این وضعیت پرده های نخاع به بیرون رانده می شود و ممکن است ایجاد علایم عصبی نماید. در مننگوسل، کیست مننژیال فاقد عناصر عصبی است.

**مننگومیلوسل (Meningomyelocele): شایع ترین نوع اسپینا بیفیدای آشکار بوده که در این ناهنجاری، پرده های نخاع، طناب نخاعی همراه با ریشه های اعصاب فتق می یابد و باعث اختلالات حسی-حرکتی با توجه به شدت ضایعه می گردد. اگر کیست در ناحیه کمری-خاجی (لومبوساکرال) باشد، حاوی دم اسب (ریشه های اعصاب کمری L4 و L5 به همزاه ریشه های خاجی) است.

**میلوسل (Myelocele): در میلوسل فتق طناب نخاعی به علت نقص در قسمت پشتی مهره ها اتفاق می افتد. این وضعیت نادر بوده که اغلب یک کیست در قسمت عمقی نسبت به طناب نخاعی وجود دارد. در میلوسل، مایع مغزی-نخاعی روی پوست می ریزد.

*سندرم آرنولد-کیاری (Arnold-chiari syndrome): یک ناهنجاری دستگاه عصبی است که با اشکال در محل اصلی مخچه و بصل النخاع همراه می گردد. در این ناهنجاری بیرون زدگی مخچه به داخل مجرای مهره ای (کانال مهره ای) می تواند منجر به هیدروسفالی (تجمع مایع در حفره جمجمه) گردد.

*سیرنگومیلی (Syringomyelia): سیرنگومیلی عبارت است از وجود یک حفره پر از مایع مغزی-نخاعی بنام Syrinx در داخل طناب نخاعی که ممکن است در هر قسمت از طناب نخاعی ایجاد گردد. این ناهنجاری بیشتر در ناحیه فقرات گردنی رخ می دهد. حفره در سیرنگومیلی ممکن است به طرف بصل النخاع و ناحیه پل مغز نیز امتداد یابد.

وقتی حفره کیستیک در نخاع گسترش یابد می تواند باعث مشکلات متفاوتی همانند اختلالات حسی-حرکتی، درد مزمن، اختلالات عملکردی روده و مثانه و غیرو گردد. شدت علایم و نشانه ها به محل درگیری، اندازه حفره و وجود مشکلات دیگری چون تومورها و ناهنجاری های مادرزادی بستگی دارد.

*سندرم طناب گیرافتاده (Tethered cord syndrome) یا نشانگان طناب نخاعی افسار زده: یک اختلال نورولوژیکی ناشی از پیوستگی های بافتی است که حرکت طناب نخاعی را در ستون فقرات محدود می کند. این پیوستگی های بافتی باعث ایجاد کشش های غیر نرمال به طناب نخاعی می گردد. عواملی چون فیلوم ترمینال (رشته انتهایی) ضخیم و کوتاه، میلومننگوسل، وجود بافت های اسکار،تومورها، آسیب طناب نخاعی، لیپوما و موارد دیگر ممکن است باعث اشکال در حرکات طبیعی و آرام طناب نخاعی گردد.

مقالات فیزیوتراپی

مقالات استخوان شناسی

مقالات آناتومی اندام فوقانی

مقالات آناتومی اندام تحتانی

مقالات آناتومی ستون فقرات

مقالات حرکت شناسی (کینزیولوژی)

مقالات سیستم عضلانی-اسکلتی، بیماری ها و اختلالات مربوطه

مقالات شکستگی استخوانها و جراحی های ارتوپدی

مقالات روماتولوژی (شامل اصطلاحات،اختلالات و بیماریهای روماتیسمی و روماتیسم خارج مفصلی)

مقاله های دستگاه عصبی مرکزی و محیطی (cns & pns)

مقالات سیستم عصبی، بیماریها و اختلالات مربوطه

مقالات سیستم تنفسی، بیماریها و اختلالات مربوطه